Sanatoria to miejsca, które od lat cieszą się niesłabnącą popularnością wśród Polaków. Nic dziwnego – pobyt w uzdrowisku to nie tylko okazja do podreperowania zdrowia, ale także chwila wytchnienia od codziennego zgiełku. Przeczytaj nasz kompleksowy przewodnik po sanatoriach na rok 2024. Pomożemy Ci zaplanować swoje leczenie uzdrowiskowe od A do Z.
Czym jest sanatorium i leczenie uzdrowiskowe?
Sanatorium to placówka lecznicza, która wykorzystuje naturalne właściwości lecznicze środowiska do poprawy zdrowia pacjentów. Leczenie uzdrowiskowe to forma terapii obejmująca zabiegi medyczne, rehabilitację oraz klimatoterapię.
Zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, uzdrowisko to obszar, na terenie którego prowadzone jest lecznictwo uzdrowiskowe. Musi on spełniać łącznie pięć warunków:
- posiadać złoża naturalnych surowców leczniczych o potwierdzonych właściwościach leczniczych;
- posiadać klimat o właściwościach leczniczych;
- dysponować zakładami lecznictwa uzdrowiskowego przygotowanymi do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego;
- spełniać określone w przepisach o ochronie środowiska wymagania w stosunku do środowiska;
- posiadać infrastrukturę techniczną w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej, transportu zbiorowego oraz prowadzić gospodarkę odpadami.
Głównym celem pobytu w sanatorium jest poprawa stanu zdrowia oraz zapobieganie rozwojowi chorób. To świetna opcja zarówno dla osób zmagających się z przewlekłymi schorzeniami, jak i dla tych, którzy chcą po prostu zadbać o swoją kondycję. W sanatorium pacjenci korzystają z różnorodnych zabiegów – np. kąpieli leczniczych, masaży, inhalacji czy fizykoterapii. Wszystko to odbywa się pod czujnym okiem wykwalifikowanego personelu medycznego. Leczenie uzdrowiskowe nie jest alternatywą dla standardowej opieki medycznej, ale jej uzupełnieniem.
Rodzaje sanatoriów działających w Polsce
Sanatoria w Polsce zapewniają obszerną ofertę możliwości leczenia i rehabilitacji. Wśród nich wyróżniamy m.in. takie placówki, jak:
- sanatoria pulmonologiczne – specjalizują się w leczeniu chorób układu oddechowego, takich jak astma czy przewlekła obturacyjna choroba płuc;
- sanatoria kardiologiczne – skupiają się na leczeniu i rehabilitacji pacjentów z chorobami układu krążenia;
- sanatoria reumatologiczne – specjalizują się w leczeniu chorób reumatycznych i zwyrodnieniowych układu kostno-stawowego;
- sanatoria neurologiczne – zajmują się rehabilitacją pacjentów po udarach, z chorobą Parkinsona czy stwardnieniem rozsianym;
- sanatoria gastrologiczne – specjalizują się w leczeniu chorób układu pokarmowego;
- sanatoria dermatologiczne – skupiają się na leczeniu chorób skóry.
Sanatoria możemy też podzielić ze względu na ich lokalizację:
- sanatoria w górach – (np. w Krynicy-Zdroju, Rabce-Zdroju, Szczawnicy) wykorzystują specyficzny górski klimat, który sprzyja leczeniu chorób układu oddechowego;
- sanatoria nad morzem – (np. w Kołobrzegu, Świnoujściu) korzystają z właściwości morskiego powietrza bogatego w jod, co jest szczególnie korzystne dla osób z chorobami tarczycy;
- sanatoria w mieście – (np. w Świnoujściu, Nałęczowie) oferują szerszy dostęp do infrastruktury miejskiej;
- sanatoria pod lasem – (np. w Wieńcu-Zdroju, Rymanowie-Zdroju) gwarantują leczenie uzdrowiskowe blisko natury;
- sanatoria w dolinie – (np. w Lądku-Zdroju, Solcu-Zdroju) zapewniają wyjątkowy spokój podczas pobytu w sanatorium.
Poniżej znajduje się zestawienie liczby sanatoriów w poszczególnych województwach.
- sanatoria w woj. dolnośląskim: 44 placówki
- sanatoria w woj. kujawsko-pomorskim: 36 placówek
- sanatoria w woj. lubelskim: 11 placówek
- sanatoria w woj. małopolskim: 37 placówek
- sanatoria w woj. mazowieckim: 3 placówki
- sanatoria w woj. podkarpackim: 27 placówek
- sanatoria w woj. podlaskim: 2 placówki
- sanatoria w woj. pomorskim: 6 placówek
- sanatoria w woj. śląskim: 11 placówek
- sanatoria w woj. świętokrzyskim: 20 placówek
- sanatoria w woj. warmińsko-mazurskim: 1 placówka
- sanatoria w woj. zachodniopomorskim: 43 placówki
Zabiegi i terapie dostępne w sanatoriach
Oferta zabiegów w sanatoriach jest niezwykle bogata. Do najpopularniejszych należą:
- balneoterapia:
- kąpiele lecznicze w wodach mineralnych,
- okłady borowinowe,
- kuracje pitne wodami leczniczymi,
- hydroterapia:
- masaże podwodne,
- bicze szkockie,
- kąpiele perełkowe,
- fizykoterapia:
- ultradźwięki,
- magnetoterapia,
- laseroterapia,
- krioterapia,
- elektroterapia,
- kinezyterapia:
- ćwiczenia indywidualne i grupowe,
- ćwiczenia w basenie,
- ćwiczenia na przyrządach,
- inhalacje:
- solankowe,
- olejkowe,
- lekowe,
- masaże:
- klasyczne,
- limfatyczne,
- wibracyjne,
- klimatoterapia:
- helioterapia (leczenie słońcem),
- aeroterapia (leczenie powietrzem),
- talassoterapia (leczenie morzem).
Każde sanatorium ma swoją specjalizację i oferuje zabiegi dostosowane do konkretnych schorzeń. Plan zabiegów jest ustalany indywidualnie dla każdego pacjenta przez lekarza uzdrowiskowego po badaniu wstępnym.
Sanatoria na NFZ, dofinansowane ze środków NFZ i prywatne
W Polsce funkcjonują trzy główne rodzaje sanatoriów.
- Sanatoria na NFZ – są całkowicie bezpłatne dla pacjenta, ale wymagają skierowania i często wiążą się z długim czasem oczekiwania. Pacjent nie ponosi kosztów zabiegów, opieki medycznej, zakwaterowania ani wyżywienia. Jedyne koszty to ewentualna opłata klimatyczna i koszty dojazdu.
- Sanatoria dofinansowane z NFZ – pacjent ponosi częściową odpłatność za pobyt, głównie za zakwaterowanie i wyżywienie. Wysokość dopłaty zależy od standardu pokoju i sezonu. Zabiegi i opieka medyczna są bezpłatne. Czas oczekiwania jest zwykle krótszy niż w przypadku sanatoriów całkowicie bezpłatnych.
- Sanatoria prywatne– są pełnopłatne, ale oferują natychmiastową dostępność i często wyższy standard usług. Pacjent pokrywa wszystkie koszty: zabiegów, opieki medycznej, zakwaterowania i wyżywienia. Ceny mogą być znacznie wyższe niż w przypadku sanatoriów na NFZ, ale za to czas oczekiwania jest minimalny.
Wybór rodzaju sanatorium zależy od indywidualnych potrzeb i możliwości finansowych pacjenta. Nawet w przypadku sanatoriów na NFZ pacjent może zdecydować się na dopłatę do wyższego standardu pokoju.
Dlaczego warto udać się na leczenie uzdrowiskowe?
Pobyt w sanatorium to wiele korzyści, w tym:
- poprawa stanu zdrowia – intensywna terapia i zabiegi mogą przynieść znaczącą poprawę w przypadku wielu schorzeń;
- profilaktyka – regularne pobyty w sanatorium mogą zapobiec rozwojowi chorób cywilizacyjnych;
- odpoczynek – oderwanie od codziennych obowiązków pozwala na regenerację zarówno fizyczną, jak i psychiczną;
- edukacja zdrowotna – podczas pobytu pacjenci uczą się, jak dbać o swoje zdrowie na co dzień;
- integracja społeczna – sanatorium to świetne miejsce do poznania nowych ludzi i wymiany doświadczeń.
Proces ubiegania się o leczenie uzdrowiskowe: od skierowania do przyjazdu do placówki (niezbędne dokumenty)
- Uzyskanie skierowania od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego:
- może to być lekarz pierwszego kontaktu lub specjalista,
- lekarz musi mieć podpisaną umowę z NFZ,
- skierowanie jest wystawiane na podstawie aktualnego stanu zdrowia pacjenta.
- Złożenie skierowania do oddziału NFZ:
- skierowanie należy złożyć w ciągu 30 dni od daty wystawienia,
- można je złożyć osobiście, wysłać pocztą lub przekazać za pośrednictwem systemu elektronicznego.
- Ocena skierowania przez lekarza specjalistę w NFZ:
- lekarz specjalista w dziedzinie balneologii i medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej ocenia celowość skierowania,
- może on zaaprobować skierowanie, zwrócić je do uzupełnienia lub odrzucić.
- Oczekiwanie na potwierdzenie skierowania i wyznaczenie terminu:
- czas oczekiwania może wynosić od kilku miesięcy do nawet 2 lat,
- NFZ przesyła pacjentowi informację o terminie i miejscu leczenia nie później niż 14 dni przed rozpoczęciem turnusu.
- Przygotowanie niezbędnych dokumentów i przyjazd do sanatorium:
- potwierdzone przez NFZ skierowanie,
- dowód osobisty,
- dokumentacja medyczna (wyniki badań, wypis ze szpitala itp.),
- aktualne ubezpieczenie zdrowotne.
Cały proces jest bezpłatny – NFZ nie pobiera żadnych opłat za rozpatrzenie i realizację skierowania.
Jakie schorzenia mogą być leczone w sanatoriach?
Najczęściej leczenie uzdrowiskowe w sanatoriach obejmuje:
- choroby układu oddechowego:
- przewlekłe zapalenie oskrzeli,
- astma oskrzelowa,
- choroby układu krążenia:
- nadciśnienie tętnicze,
- choroba niedokrwienna serca,
- stan po zawale mięśnia sercowego,
- choroby reumatyczne:
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
- choroba zwyrodnieniowa stawów,
- choroby układu nerwowego:
- stan po udarze mózgu,
- choroba Parkinsona,
- stwardnienie rozsiane,
- choroby układu trawienia:
- przewlekłe zapalenie żołądka,
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
- zespół jelita drażliwego,
- choroby endokrynologiczne:
- niedoczynność tarczycy,
- cukrzyca typu 2,
- choroby skóry:
- łuszczyca,
- atopowe zapalenie skóry,
- choroby narządu ruchu:
- osteoporoza,
- stany po urazach i operacjach ortopedycznych,
- choroby kobiece:
- przewlekłe zapalenie przydatków,
- zaburzenia hormonalne,
- choroby układu moczowego:
- przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego,
- kamica nerkowa.
Lista schorzeń jest długa i zależy od specjalizacji danego sanatorium. Jednak leczenie uzdrowiskowe nie jest odpowiednie dla wszystkich. Istnieją również przeciwwskazania do tego typu leczenia, w tym:
- choroby w ostrej fazie,
- choroby zakaźne,
- ciąża i okres karmienia piersią,
- niektóre nowotwory złośliwe (w zależności od rodzaju i czasu, jaki upłynął od zakończenia leczenia),
- przed skierowaniem na leczenie uzdrowiskowe, lekarz zawsze bierze pod uwagę całościowy stan zdrowia pacjenta.
Przed skierowaniem na leczenie uzdrowiskowe lekarz zawsze bierze pod uwagę całościowy stan zdrowia pacjenta.
Kto może skierować do sanatorium?
Skierowanie do sanatorium może wystawić każdy lekarz ubezpieczenia zdrowotnego. Może to być lekarz pierwszego kontaktu lub specjalista – pod warunkiem, że ma podpisaną umowę z NFZ.
Należy pamiętać, że:
- lekarz wystawiający skierowanie musi szczegółowo opisać stan zdrowia pacjenta, w tym:
- główne schorzenie będące przyczyną skierowania,
- choroby współistniejące,
- dotychczasowy przebieg leczenia,
- do skierowania powinny być dołączone aktualne wyniki badań (nie starsze niż 3 miesiące), takie jak:
- morfologia krwi,
- OB (odczyn Biernackiego),
- badanie ogólne moczu,
- EKG (u osób po 40 roku życia lub z chorobami układu krążenia),
- lekarz musi ocenić, czy pacjent jest zdolny do samodzielnej egzystencji i korzystania z zabiegów leczniczych,
- skierowanie może być wystawione nie częściej niż raz na 18 miesięcy, chyba że zachodzą szczególne okoliczności,
- w przypadku dzieci i młodzieży do 18 roku życia, skierowanie może być wystawione częściej, jeśli jest taka potrzeba medyczna.
Ile ważne jest skierowanie do sanatorium?
Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe jest ważne 30 dni od daty wystawienia. W tym czasie należy je dostarczyć do oddziału NFZ. Po upływie tego terminu skierowanie traci ważność i nie będzie rozpatrzone przez NFZ.
Po zarejestrowaniu w NFZ skierowanie zachowuje ważność przez 18 miesięcy. Oznacza to, że:
- w tym czasie NFZ powinien wyznaczyć termin i miejsce leczenia;
- jeśli w ciągu 18 miesięcy NFZ nie wyznaczy terminu leczenia, pacjent musi uzyskać nowe skierowanie;
- po otrzymaniu potwierdzonego skierowania z wyznaczonym terminem, pacjent ma obowiązek potwierdzić swój wyjazd lub zrezygnować z niego w ciągu 14 dni;
- w przypadku rezygnacji z przyczyn losowych (np. choroba), skierowanie wraca do kolejki i pacjent może otrzymać nowy termin w ramach tego samego skierowania;
- jeśli pacjent zrezygnuje z leczenia bez uzasadnionej przyczyny, skierowanie przepada i należy uzyskać nowe.
Czas oczekiwania na leczenie uzdrowiskowe bywa długi, dlatego należy pilnować terminów i reagować na korespondencję z NFZ.
Długość pobytu w uzdrowisku
Standardowy pobyt w sanatorium trwa:
- 21 dni dla dorosłych w sanatorium uzdrowiskowym:
- rozpoczyna się o godzinie 14:00 pierwszego dnia,
- kończy się o godzinie 12:00 ostatniego dnia,
- obejmuje co najmniej 54 zabiegi fizjoterapeutyczne,
- 28 dni dla dorosłych w szpitalu uzdrowiskowym:
- to forma intensywniejszego leczenia,
- obejmuje co najmniej 96 zabiegów fizjoterapeutycznych,
- 27 dni dla dzieci w szpitalu uzdrowiskowym:
- dzieci mają zapewnioną opiekę pedagogiczną i możliwość kontynuacji nauki,
- Od 6 do 18 dni w przypadku leczenia ambulatoryjnego:
- pacjent sam decyduje o długości pobytu,
- korzysta z zabiegów, ale sam organizuje sobie zakwaterowanie i wyżywienie.
Ponadto:
- pobyt w sanatorium dla dzieci w wieku 3-6 lat pod opieką osoby dorosłej trwa 21 dni;
- uzdrowiskowa rehabilitacja dla dorosłych w szpitalu i sanatorium uzdrowiskowym trwa 28 dni.
Należy pamiętać, że:
- czas trwania turnusu jest ściśle określony i nie ma możliwości jego przedłużenia w ramach tego samego skierowania;
- w trakcie pobytu pacjent ma prawo do jednego dnia wolnego od zabiegów w tygodniu (zwykle jest to niedziela);
- w przypadku spóźnienia się na turnus lub wcześniejszego wyjazdu NFZ pokrywa koszty tylko za faktycznie wykorzystane dni leczenia;
- jeśli pacjent musi przerwać leczenie z powodów zdrowotnych, może ubiegać się o dokończenie turnusu w późniejszym terminie.
Kolejka do sanatorium. Jak sprawdzić swoje miejsce i czy można przyspieszyć proces?
Swoje miejsce w kolejce do sanatorium można sprawdzić:
- przez Internet – na stronie internetowej NFZ w przeglądarce skierowań na leczenie uzdrowiskowe, podając numer skierowania (to najszybszy i najprostszy sposób);
- telefonicznie – dzwoniąc do właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ;
- osobiście – w siedzibie oddziału wojewódzkiego NFZ.
Sprawdzając swoje miejsce w kolejce, można uzyskać informacje o:
- aktualnym statusie skierowania,
- przybliżonym czasie oczekiwania na leczenie,
- ewentualnych brakach w dokumentacji.
Istnieje możliwość przyspieszenia procesu poprzez:
- wybór mniej popularnego terminu (np. poza sezonem letnim):
- turnusy zimowe często mają krótszy czas oczekiwania,
- warto rozważyć wyjazd w miesiącach marzec-kwiecień lub październik-listopad,
- skorzystanie wyjazdu do sanatorium ze zwrotów NFZ (zwolnione miejsca):
- należy regularnie sprawdzać stronę NFZ lub kontaktować się telefonicznie z oddziałem,
- trzeba być gotowym na szybki wyjazd, często w ciągu kilku dni,
- wybór mniej obleganych uzdrowisk:
- popularne uzdrowiska, jak Krynica-Zdrój czy Ciechocinek, mają zwykle dłuższe kolejki,
- warto rozważyć mniej znane, ale równie dobre miejscowości uzdrowiskowe,
- aktualizacja danych medycznych:
- jeśli stan zdrowia się pogorszył, warto dostarczyć do NFZ aktualne wyniki badań,
- może to wpłynąć na przyspieszenie terminu leczenia,
- wybór leczenia ambulatoryjnego:
- czas oczekiwania jest zwykle krótszy niż w przypadku pobytów stacjonarnych,
- pacjent sam organizuje sobie zakwaterowanie i wyżywienie,
- gotowość do szybkiego wyjazdu:
- można zgłosić w NFZ chęć skorzystania z ewentualnych rezygnacji innych pacjentów.
Warto pamiętać, że NFZ nie może przyspieszyć kolejki na prośbę pacjenta bez uzasadnienia medycznego. Wszystkie skierowania są rozpatrywane według kolejności zgłoszeń i stanu zdrowia pacjentów.
Co zrobić, żeby uzyskać dofinansowanie z NFZ na pobyt w sanatoriu?
W celu uzyskania dofinansowania z NFZ na pobyt w sanatorium, należy:
- otrzymać skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego:
- może to być lekarz POZ lub specjalista,
- skierowanie musi zawierać dokładny opis stanu zdrowia i uzasadnienie potrzeby leczenia uzdrowiskowego,
- złożyć skierowanie do właściwego oddziału NFZ:
- można to zrobić osobiście, pocztą lub przez system elektroniczny,
- skierowanie należy złożyć w ciągu 30 dni od daty wystawienia,
- poczekać na pozytywną decyzję i przydział miejsca w sanatorium:
- lekarz specjalista w NFZ ocenia zasadność skierowania,
- NFZ przydziela miejsce i termin leczenia,
- potwierdzić swój wyjazd:
- po otrzymaniu informacji o przydzielonym miejscu należy potwierdzić chęć wyjazdu w ciągu 14 dni,
- przygotować się do częściowej odpłatności:
- nawet przy dofinansowaniu z NFZ pacjent ponosi częściowe koszty pobytu (zakwaterowanie i wyżywienie),
- wysokość opłaty zależy od standardu pokoju i sezonu.
Warto pamietać wiedzieć, że:
- NFZ pokrywa koszty zabiegów leczniczych i opieki medycznej;
- pacjent musi sam opłacić przejazd do i z sanatorium;
- niektóre grupy pacjentów (np. zasłużeni honorowi dawcy krwi) mogą być zwolnione z opłat za pobyt;
- osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się o dodatkowe dofinansowanie z PFRON.
Proces uzyskania dofinansowania może trwać długo – czasem nawet do 18 miesięcy.
Ubezpieczenie prywatne a pobyt w sanatoriach
Niektóre prywatne ubezpieczenia zdrowotne oferują możliwość skorzystania z leczenia sanatoryjnego. Warunki różnią się w zależności od polisy, ale często obejmują:
- krótszy czas oczekiwania,
- szerszy wybór placówek,
- wyższy standard zakwaterowania,
- elastyczne terminy,
- dodatkowe świadczenia,
- kompleksową organizację pobytu,
- brak konieczności uzyskiwania skierowania od lekarza NFZ.
Trzeba jednak pamiętać, że:
- koszty takiego ubezpieczenia są zwykle znacznie wyższe niż składka na NFZ;
- niektóre polisy mogą mieć ograniczenia co do liczby pobytów w sanatorium w ciągu roku;
- może być wymagany określony okres karencji przed skorzystaniem z leczenia sanatoryjnego.
Przed wykupieniem prywatnego ubezpieczenia najlepiej dokładnie przeanalizować jego warunki i porównać oferty różnych ubezpieczycieli. Należy zwrócić szczególną uwagę na:
- zakres oferowanych świadczeń;
- listę placówek, z których można korzystać;
- ograniczenia i wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela;
- maksymalną kwotę, do której ubezpieczyciel pokrywa koszty leczenia sanatoryjnego.
Prywatne ubezpieczenie może być dobrym rozwiązaniem dla osób, które cenią sobie komfort i szybki dostęp do leczenia uzdrowiskowego, a jednocześnie są gotowe ponieść wyższe koszty.
Wybór sanatorium. Jak wybrać najlepsze?
- Specjalizacja placówki – czy odpowiada naszym potrzebom zdrowotnym?
- Lokalizacja – góry, morze czy niziny? Górskie powietrze jest dobre dla osób z chorobami układu oddechowego. Morski klimat pomaga w leczeniu chorób tarczycy i górnych dróg oddechowych. Nizinne uzdrowiska często specjalizują się w leczeniu chorób reumatycznych.
- Standard zakwaterowania – jaki komfort oferuje sanatorium? Sprawdź, czy pokoje mają własne łazienki. Zapytaj o dostępność pokoi jednoosobowych, jeśli preferujesz prywatność. Sprawdź, czy sanatorium jest przystosowane dla osób z niepełnosprawnościami, jeśli to konieczne.
- Opinie innych kuracjuszy – warto poczytać recenzje online. Sprawdź opinie na forach internetowych i portalach turystycznych. Zwróć uwagę na komentarze dotyczące jakości zabiegów i podejścia personelu.
- Dostępność zabiegów – jakie zabiegi oferuje sanatorium? Sprawdź, czy sanatorium oferuje zabiegi zalecane w Twoim przypadku. Zapytaj o możliwość dokupienia dodatkowych zabiegów.
- Dodatkowe atrakcje – czy sanatorium oferuje ciekawy program kulturalny? Sprawdź, czy organizowane są wycieczki, wieczorki taneczne, koncerty Zapytaj o dostępność biblioteki, sali fitness, basenu.
- Dostępność opieki medycznej – jak wygląda opieka lekarska w sanatorium? Sprawdź, czy jest całodobowa opieka medyczna. Zapytaj o możliwość konsultacji ze specjalistami.
- Dieta – czy sanatorium oferuje diety specjalistyczne? Jeśli masz specjalne wymagania żywieniowe, upewnij się, że sanatorium może je spełnić
- Dojazd – jak łatwo dostać się do sanatorium? Sprawdź połączenia komunikacyjne. Zapytaj, czy sanatorium oferuje transport z najbliższej stacji kolejowej lub przystanku autobusowego.
- Cena – w przypadku sanatoriów prywatnych lub dopłat do pobytu w sanatorium NFZ porównaj ceny w różnych placówkach i zprawdź, co dokładnie zawiera cena.
W przypadku skierowania z NFZ, nie zawsze mamy pełną swobodę wyboru sanatorium. Jednak znając swoje preferencje, możemy zgłosić je w oddziale NFZ – czasem udaje się uwzględnić życzenia pacjenta.
W przypadku wyjazdu prywatnego mamy pełną swobodę wyboru. Warto wtedy dokładnie przeanalizować oferty różnych placówek i wybrać tę, która najlepiej odpowiada naszym potrzebom zdrowotnym i oczekiwaniom co do komfortu pobytu.
Co zabrać ze sobą do sanatorium?
- Dokumenty:
- potwierdzone przez NFZ skierowanie na leczenie uzdrowiskowe,
- dowód osobisty,
- aktualna karta ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ),
- dokumentacja medyczna (wyniki badań, wypisy ze szpitala, lista przyjmowanych leków).
- Leki:
- wszystkie leki przyjmowane na stałe, w ilości wystarczającej na cały pobyt,
- podstawowe leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe,
- leki na dolegliwości żołądkowe.
- odzież:
- wygodne ubrania na każdą pogodę (pamiętaj, że w sanatorium spędzasz zwykle 3 tygodnie),
- bielizna osobista,
- piżama lub koszula nocna,
- szlafrok,
- strój kąpielowy (do zabiegów wodnych i na basen),
- czepek kąpielowy,
- wygodne obuwie do chodzenia po sanatorium i na spacery,
- klapki (do zabiegów i pod prysznic).
- przybory toaletowe:
- ręczniki (jeśli nie zapewnia ich sanatorium),
- mydło, szampon, żel pod prysznic,
- szczoteczka i pasta do zębów,
- kosmetyki do pielęgnacji skóry,
- suszarka do włosów (jeśli jest potrzebna),
- rzeczy do zabiegów:
- dodatkowe ręczniki do zabiegów (często są wymagane),
- woreczki foliowe (do okładów borowinowych).
- inne przydatne przedmioty:
- książki lub czytnik e-booków,
- krzyżówki, sudoku lub inne łamigłówki,
- aparat fotograficzny,
- telefon komórkowy i ładowarka,
- mały czajnik elektryczny (jeśli sanatorium pozwala na jego używanie),
- kubek, sztućce (jeśli wolimy własne),
- butelka na wodę,
- mały plecak na wycieczki,
- okulary przeciwsłoneczne, krem z filtrem,
- parasol lub kurtka przeciwdeszczowa.
- pieniądze:
- gotówka na drobne wydatki (opłata klimatyczna, bilety na wycieczki, itp.),
- karta płatnicza.
- rzeczy do spędzania wolnego czasu:
- sprzęt sportowy (np. kijki do nordic walking),
- instrument muzyczny (jeśli grasz i masz taką możliwość).
Ponadto:
- niektóre sanatoria zapewniają ręczniki, szlafroki czy suszarki do włosów – warto to sprawdzić przed wyjazdem;
- nie zabieraj zbyt wielu wartościowych rzeczy – pokoje w sanatoriach nie zawsze mają sejfy;
- sprawdź prognozę pogody na czas swojego pobytu – pomoże to w doborze odpowiedniej garderoby;
- jeśli masz jakieś specjalne potrzeby (np. poduszka ortopedyczna), również zabierz je ze sobą.
Zasady pobytu w sanatorium. Co można robić podczas pobytu? Jakie są zasady?
Pobyt w sanatorium rządzi się pewnymi zasadami, które mają na celu zapewnienie komfortu i bezpieczeństwa wszystkim kuracjuszom oraz umożliwienie efektywnego leczenia. Najważniejsze to
- przestrzeganie harmonogramu zabiegów:
- zabiegi są przydzielane indywidualnie dla każdego pacjenta,
- należy punktualnie stawiać się na wyznaczone zabiegi,
- w przypadku niemożności uczestniczenia w zabiegu, należy poinformować o tym personel,
- stosowanie się do zaleceń lekarzy i personelu:
- lekarz uzdrowiskowy ustala plan leczenia, którego należy przestrzegać,
- personel medyczny udziela instrukcji dotyczących zabiegów, które należy respektować,
- przestrzeganie ciszy nocnej:
- zwykle obowiązuje od 22:00 do 6:00,
- w tym czasie należy zachować ciszę i nie zakłócać spokoju innym kuracjuszom,
- uczestnictwo w zajęciach grupowych (jeśli są zalecone):
- mogą to być grupowe ćwiczenia, spacery czy zajęcia edukacyjne,
- udział w nich jest często ważnym elementem terapii,
- zasady dotyczące posiłków:
- Posiłki są wydawane o określonych porach,
- Należy przestrzegać zaleconej diety,
- ograniczenia dotyczące alkoholu i palenia:
- w większości sanatoriów obowiązuje całkowity zakaz spożywania alkoholu,
- palenie jest dozwolone tylko w wyznaczonych miejscach,
- zasady odwiedzin:
- odwiedziny są zwykle możliwe, ale w określonych godzinach,
- goście nie mogą przebywać w sanatorium po godzinie 22:00,
- opuszczanie terenu sanatorium:
- zwykle można swobodnie opuszczać teren sanatorium poza godzinami zabiegów,
- należy informować personel o dłuższych wyjściach,
- korzystanie z udogodnień:
- sanatorium może oferować dodatkowe atrakcje (np. basen, biblioteka),
- należy przestrzegać regulaminu korzystania z tych miejsc,
- utrzymanie czystości:
- należy dbać o porządek w swoim pokoju,
- przestrzegać zasad higieny, szczególnie przed zabiegami.
Podczas pobytu w sanatorium można:
- korzystać z zabiegów leczniczych – to główny cel pobytu w sanatorium;
- uczestniczyć w zajęciach kulturalnych – wiele sanatoriów organizuje koncerty, wieczorki taneczne, projekcje filmów;
- brać udział w wycieczkach – często organizowane są wycieczki po okolicy;
- korzystać z biblioteki – to dobry czas na nadrobienie zaległości czytelniczych;
- spacerować – uzdrowiska zwykle położone są w malowniczych okolicach, co sprzyja spacerom;
- uprawiać lekką aktywność fizyczną – np. nordic walking, jeśli lekarz na to pozwoli;
- integrować się z innymi kuracjuszami – to okazja do nawiązania nowych znajomości;
- odpoczywać – czas wolny od zabiegów można przeznaczyć na relaks i regenerację.
Sanatorium to nie tylko miejsce leczenia, ale też odpoczynku i relaksu. Warto korzystać z oferowanych możliwości, ale zawsze w granicach swoich możliwości zdrowotnych i zgodnie z zaleceniami lekarza.
Formalności po zakończeniu turnusu w sanatorium
Po zakończeniu pobytu w sanatorium czeka nas jeszcze kilka formalności. Zawsze:
- odbierz kartę leczenia uzdrowiskowego:
- to dokument podsumowujący przebieg leczenia,
- zawiera informacje o przeprowadzonych zabiegach i ich efektach,
- jest ważna dla lekarza prowadzącego w miejscu zamieszkania,
- zapoznaj się z zaleceniami dotyczącymi dalszego leczenia:
- lekarz uzdrowiskowy często przygotowuje zalecenia do kontynuacji leczenia w domu,
- mogą to być sugestie dotyczące diety, aktywności fizycznej czy dalszych badań,
- umów się na wizytę kontrolną u swojego lekarza:
- warto umówić się na wizytę niedługo po powrocie z sanatorium,
- lekarz prowadzący oceni efekty leczenia uzdrowiskowego,
- zachowaj dokumentację z pobytu:
- wszystkie dokumenty mogą być przydatne w przyszłości,
- warto zrobić ich kopie i przechowywać w bezpiecznym miejscu,
- rozlicz się z sanatorium:
- jeśli były jakieś dodatkowe opłaty (np. za nadprogramowe zabiegi), ureguluj je przed wyjazdem,
- odbierz faktury lub rachunki – mogą być przydatne przy rozliczeniu podatkowym,
- wypełnij ankietę satysfakcji (jeśli jest oferowana):
- wiele sanatoriów prosi o wypełnienie ankiety oceniającej pobyt,
- to ważne informacje dla placówki, pomagające w poprawie jakości usług,
- odbierz zaświadczenie o pobycie (jeśli jest potrzebne):
- może być wymagane przez pracodawcę lub ZUS,
- potwierdza czas trwania leczenia uzdrowiskowego,
- sprawdź termin kolejnego możliwego wyjazdu:
- jeśli planujesz kolejny pobyt w sanatorium, sprawdź, kiedy możesz ubiegać się o następne skierowanie,
- zwykle jest to możliwe po 12 miesiącach od zakończenia poprzedniego turnusu,
- przekaż informacje o efektach leczenia do NFZ (jeśli jest taka możliwość):
- niektóre oddziały NFZ zbierają informacje o efektach leczenia uzdrowiskowego,
- może to pomóc w usprawnieniu systemu kierowania na leczenie uzdrowiskowe,
- rozważ kontynuację niektórych elementów terapii w domu:
- jeśli to możliwe, kontynuuj ćwiczenia lub zabiegi zalecone w sanatorium,
- może to pomóc w utrzymaniu efektów leczenia na dłużej.
Leczenie uzdrowiskowe to często początek procesu poprawy zdrowia. Kontynuacja zaleceń po powrocie do domu jest istotna dla utrzymania i wzmocnienia efektów terapii.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o sanatoria
W przypadku leczenia finansowanego przez NFZ pacjent nie ma pełnej swobody wyboru sanatorium. Miejsce leczenia przydziela Fundusz na podstawie wskazań medycznych określonych przez lekarza specjalistę w NFZ, dostępności miejsc w poszczególnych uzdrowiskach i kolejności zgłoszeń. Jednak pacjent może zgłosić swoje preferencje co do miejsca leczenia (NFZ może, ale nie musi ich uwzględnić), wybrać dowolne sanatorium w przypadku leczenia ambulatoryjnego, samodzielnie wybrać sanatorium przy leczeniu prywatnym (pełnopłatnym).
Dane NFZ ze stycznia 2024 roku:
Warmińsko-mazurskie – 3 miesiące
Lubelskie – 4 miesiące
Podlaskie – 6 miesięcy
Kujawsko-pomorskie – 7 miesięcy
Zachodniopomorskie – 7 miesięcy
Podkarpackie – 8 miesięcy
Pomorskie – 8 miesięcy
Dolnośląskie – 9 miesięcy
Łódzkie – 9 miesięcy
Świętokrzyskie – 9 miesięcy
Wielkopolskie – 9 miesięcy
Opolskie – 10 miesięcy
Lubuskie – 11 miesięcy
Małopolskie – 11 miesięcy
Mazowieckie – 11 miesięcy
Śląskie – 12 miesięcy
Pobyt w sanatorium nie jest urlopem w rozumieniu kodeksu pracy. To forma leczenia, dlatego pracownik otrzymuje zwolnienie lekarskie na czas pobytu w sanatorium, okres ten wlicza się do okresu zasiłkowego i pracownik otrzymuje 70% wynagrodzenia (chyba że regulamin zakładu pracy stanowi inaczej). Dni spędzone w sanatorium nie pomniejszają puli urlopu wypoczynkowego
Szczególne przypadki: nauczyciele mogą korzystać z urlopu dla poratowania zdrowia na czas pobytu w sanatorium, natomiast niektóre grupy zawodowe (np. górnicy) mogą mieć specjalne regulacje dotyczące wyjazdów do sanatorium.
Pracodawca nie może odmówić pracownikowi wyjazdu do sanatorium, jeśli pracownik otrzymał skierowanie. Wynika to z faktu, że leczenie uzdrowiskowe jest częścią systemu opieki zdrowotnej i skierowanie na leczenie uzdrowiskowe jest równoznaczne ze zwolnieniem lekarskim. Jednak pracownik powinien poinformować pracodawcę o planowanym wyjeździe z odpowiednim wyprzedzeniem i dostarczyć pracodawcy odpowiednie dokumenty (skierowanie, zwolnienie lekarskie).
Tak, koszty pobytu w sanatorium można odliczyć od podatku w ramach ulgi rehabilitacyjnej, jeśli spełniamy określone warunki tj. posiadamy orzeczenie o niepełnosprawności, pobyt w sanatorium był związany z naszą niepełnosprawnością i mamy dokumenty potwierdzające poniesione koszty (faktury, rachunki). Co można odliczyć? Koszty pobytu własnego lub koszty pobytu opiekuna, jeśli jego obecność była konieczna. Co warto jeszcze wiedzieć o odliczeniu? Odliczeniu podlegają wyłącznie wydatki poniesione przez osobę niepełnosprawną lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną oraz odliczenie dotyczy nadwyżki ponad kwotę dofinansowaną z innych źródeł (np. NFZ, zakład pracy), a także że koszty dojazdu do sanatorium również mogą być odliczone
Baza wiedzy o sanatoriach w 2024 roku
- Sanatorium NFZ a szpital uzdrowiskowy – tym się różnią
- Sanatorium i szpital uzdrowiskowy – urlop czy zwolnienie?
- Jakie rzeczy senior powinien zabrać do sanatorium? To warto mieć ze sobą
- Jakie badania trzeba wykonać przed wyjazdem do sanatorium?
- Jak skorzystać z wyjazdu do sanatorium ze zwrotów NFZ?
- Ile wynosi opłata za parkowanie przy sanatorium?
- Jak skutecznie wnioskować o zmianę miejsca sanatorium?
- Ile pieniędzy zabrać do sanatorium?
- Jak wyjechać do sanatorium z mężem?
- Czy można skrócić lub zrezygnować z pobytu w sanatorium?
- Czy można wybrać pokój w sanatorium?
- Jak napisać odwołanie od skierowania do sanatorium? Objaśnienie
- Czy można zabrać zwierzę do sanatorium?
- Jak zmienić termin wyjazdu do sanatorium NFZ?
- Zdrowie seniora. Profilaktyka, dieta i formy wsparcia