Wszystko o domach opieki – domy opieki 2024

Z decyzją o umieszczeniu bliskiego w domu pomocy społecznej zwykle wiążą się spore emocje. By nieco zminimalizować obawy swoje i przyszłego pensjonariusza, warto wcześniej dowiedzieć się, jak funkcjonują te placówki i jakie możliwości oferują swoim podopiecznym.

Domy opieki społecznej (DPS-y) odgrywają kluczową rolę w systemie opieki społecznej. Zapewniają wsparcie osobom, które nie są w stanie samodzielnie funkcjonować w społeczeństwie. Znaczenie domów opieki kształtowało się na przestrzeni lat. Dziś to rozwinięta i sprofesjonalizowana gałąź usług społecznych.

Charakterystyka domu pomocy społecznej

Domy pomocy społecznej służą wsparciem osobo, które z powodu różnych okoliczności – takich jak choroby, trudne warunki życiowe czy podeszły wiek – potrzebują stałej opieki. Instytucje państwowe, samorządowe, kościelne i prywatne dążą do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych takich osób. Pomoc w postaci pobytu w DPS-ie jest adresowana do osób potrzebujących całodobowej opieki, w przypadku których nie ma możliwości, by zapewnić im odpowiednią opiekę w domu.

W Polsce funkcjonuje kilka kategorii DPS-ów, adresowanych do różnych grup potrzebujących. To m.in. domy dla osób starszych, chorych somatycznie i psychicznie, osób niepełnosprawnych intelektualnie czy fizycznie oraz uzależnionych od alkoholu.

W profesjonalnych DPS-ach, niezależnie od ich profilu, mieszkańcy mają zapewnione podstawowe potrzeby, takie jak wyżywienie, odzież i po prostu – miejsce do godnego życia. Pracownicy DPS-ów gwarantują codzienną opiekę, pomagają w obowiązkach i w załatwianiu osobistych spraw. Pensjonariusze mają dostęp do terapii manualnych, zajęć fizycznych i kulturalnych.

Jak dokonać właściwego wyboru domu opieki?

Rynek domów opieki rozwija się dynamicznie. Niestety nie każdy ośrodek przypadnie do gustu każdemu pensjonariuszowi. Podczas wyboru domu opieki należy zwrócić uwagę na certyfikaty oraz jakość świadczonych usług. Wybrana placówka powinna oferować  profesjonalną opiekę medyczną i terapeutyczną dostosowaną do potrzeb kuracjusza. Domy opieki oferują możliwość konsultacji ze specjalistami, dzięki czemu nie trzeba odwiedzać przychodni i oczekiwać w kolejkach.

Cena za pobyt w publicznym DPS-ie jest ustalana przez lokalne władze. Za pobyt płaci mieszkaniec ośrodka, jednak nie zawsze jego emerytura wystarczy, by w pełni pokryć koszty. Na poczet opłaty za pobyt w domu opieki od pensjonariusza nie można pobrać więcej niż 70 proc. jego dochodu. W przypadku dochodu niewystarczającego na pokrycie kosztów pobytu za pobyt płacą członkowie rodziny (poza pewnym wyjątkami) lub gmina.

Bliscy zostaną zwolnieni z opłat za pensjonariusza, jeśli już opłacają pobyt innym krewnym w placówkach opiekuńczych, są w trudnych okolicznościach życiowych, utrzymują wszystkich domowników tylko z jednego źródła dochodu, w przypadku kobiet – są w ciąży – lub samotnie wychowują dziecka, oraz gdy mieszkaniec obecny domu pomocy społecznej w przeszłości rażąco naruszał swoje obowiązki rodzicielskie.

Koszt miesięcznego pobytu w prywatnym domu opieki wynosi przeważnie od 3 do 4 tys. zł.

Procedura przyjęcia do DPS-u

Aby zostać przyjętym do domu pomocy społecznej, trzeba zgromadzić odpowiednie dokumenty, takie jak m.in. zaświadczenia lekarskie czy zaświadczenia o dochodach. Następnie należy złożyć pisemny wniosek. Po złożeniu wniosku pracownik socjalny przeprowadzi wywiad środowiskowy, podczas którego porozmawia z rodziną i sąsiadami kandydata na pensjonariusza.

W przypadku ubiegania się o miejsce w prywatnym opieki procedura jest maksymalnie uproszczona, a wywiad środowiskowy nie jest potrzebny. 

Decyzja o przeprowadzce do domu opieki

Decyzja o przeprowadzce do domu opieki zawsze jest trudna i wymaga dokładnego omówienia sytuacji oraz zrozumienia potrzeb i obaw zarówno przyszłego pensjonariusza, jak i jego bliskich. Rodzina powinna ściśle współpracować z bliskim i ośrodkiem, a przed zawnioskowaniem o miejsce w domu opieki zasięgnąć opinii specjalistów takich jak lekarz rodzinny czy pielęgniarka środowiskowa.

W rozmowie na temat przeprowadzki bliskiej osoby do domu opieki powinniśmy okazać jej miłość i troskę i wyczerpująco wyjaśnić motywy tej decyzji. Nie można pozwolić, by nasz bliski poczuł się niechciany. Trzeba zaznaczyć, że taka decyzja jest podyktowana jego dobrem wynikającym np. z rosnących potrzeb medycznych.

Bezpieczeństwo pensjonariuszy jest kluczowe, dlatego należy zwrócić uwagę na wyposażenie placówki, dostępność sprzętu medycznego, brak barier architektonicznych i możliwość regularnego kontaktu z rodziną. Pobyt w domu opieki umożliwia naszym bliskim kontakt z rówieśnikami, co z reguły dobrze wpływa na ich samopoczucie.

Standardy opieki i aktywizacja w domu opieki

Do najważniejszych zadań domu opieki należą: pomoc w codziennych czynnościach życiowych, utrzymanie higieny osobistej podopiecznych, zapewnienie podopiecznym kontaktu z otoczeniem, pielęgnacja, zapewnienie pełnowartościowego wyżywienia i dbanie o czystość w placówce. W tym wszystkim bardzo ważna jest również aktywność fizyczna.

Zajęcia gimnastyczne, spacery na świeżym powietrzu albo taniec świetnie integrują ruch z radością i pomagają w utrzymaniu mięśni i stawów w dobrej kondycji. Jednak aktywizacja nie kończy się na sferze fizycznej. Aktywność umysłowa, taka jak gry planszowe, krzyżówki czy zajęcia artystyczne – pobudzająca myślenie, wspierająca koncentrację, pamięć i kreatywność – jest równie ważna.

Wsparcie i troska bliskich jest nieocenioną wartością dla osób mieszkających w domach pomocy społecznej. Regularne odwiedziny bliskich pomagają im przystosować się do nowego otoczenia i czuć się kochanymi.

Co zabrać do domu opieki?

Przed przeprowadzką do domu opieki powinniśmy dokładnie spakować bagaż. Należy zabrać ze sobą dokumenty takie jak m.in. wypisy ze szpitala, wyniki badań czy orzeczenie o niepełnosprawności (jeśli takie mamy). Przede wszystkim powinniśmy zabrać leki, które przyjmujemy, wraz z informacją o leczeniu farmakologicznym. Pod żadnym pozorem nie wolno przerywać farmakoterapii. W bagażu nie powinno zabraknąć dostosowanej do pory roku i potrzeb pensjonariusza odzieży, artykułów higienicznych, jak szczoteczki do zębów czy akcesoria do golenia, kosmetyków do pielęgnacji skóry osób starszych i rzeczy o wartości sentymentalnej. To np. zdjęcia rodzinne. Przedmioty o wartości sentymentalnej mogą mieć ogromne znaczenie dla osób przeprowadzających się do domu opieki, ponieważ przeważnie ułatwiają adaptację.