Domy opieki, zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej z 12 marca 2004 roku, muszą spełniać określone w przepisach standardy, gwarantujące zapewnienie podopiecznym odpowiednich warunków do życia. Najistotniejsze z nich dotyczą warunków technicznych budynku, wyposażenia pokoju oraz jakości posiłków.
Spis treści
Kluczowe zadania domu opieki
Domy opieki mają na celu zaspokajanie podstawowych potrzeb bytowych, opiekuńczych oraz wspomagających podopiecznych. Działalność takiej placówki wiąże się z ogromną odpowiedzialnością, dlatego ustawodawca określił precyzyjne wytyczne, które mają na celu zapewnienie opieki na najwyższym poziomie.
Do najważniejszych zadań domu opieki należą:
- pomoc w codziennych czynnościach życiowych,
- utrzymanie higieny osobistej podopiecznych,
- zapewnienie kontaktu z otoczeniem,
- pielęgnacja – zwłaszcza podczas choroby,
- zapewnienie odpowiedniego wyżywienia,
- dbanie o czystość w placówce,
- pomoc w zakupie odzieży i obuwia,
- zorganizowanie czasu wolnego pensjonariuszowi.
Ustawa o pomocy społecznej dokładnie określa zakres usług, jakie placówka musi zapewnić swoim podopiecznym.
Wymagania techniczne dotyczące budynku i pomieszczeń
Aby placówka mogła funkcjonować jako dom opieki, musi spełniać określone wymagania techniczne. Budynek nie może mieć barier architektonicznych i, jeśli jest wielopiętrowy, musi zostać wyposażony w windę. Co do zasady, pokoje nie mogą być przeznaczone dla więcej niż trzech osób poruszających się samodzielnie albo czterech leżących, a powierzchnia jednoosobowego pokoju nie może być mniejsza niż 9 mkw. W pokojach wieloosobowych na osobę musi przypadać przynajmniej 6 mkw.
Każdy pokój powinien być wyposażony w podstawowy sprzęt użytkowy, a placówka powinna posiadać niezbędne pomieszczenia pomocnicze oraz łazienki dostosowane do potrzeb podopiecznych. Jedna łazienka powinna przypadać na maksymalnie 6 pensjonariuszy (toaleta na nie więcej niż czterech).
Na każdej kondygnacji domu musi znajdować się łazienka przystosowana do kąpieli osób leżących. Łazienka i toaleta powinny znajdować się w pokojach mieszkalnych. Na każdy pokój powinny przypadać przynajmniej jedna łazienka i toaleta. Dodatkowo, łazienka i toaleta powinny być wyposażone w uchwyty ułatwiające osobom starszym korzystanie z nich. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy liczba osób leżących przekracza 50 proc. ogólnej liczby mieszkańców. Wtedy dopuszcza się zmniejszenie liczby tych pomieszczeń o 25 proc. Każdy mieszkaniec powinien mieć własne łóżko lub tapczan, stół, krzesła, szafę i szafkę nocną.
Standardy dotyczące wyżywienia
Każdy dom opieki jest zobowiązany do zapewnienia swoim podopiecznym trzech posiłków dziennie, w tym posiłków dietetycznych. Przerwa między nimi nie może być krótsza niż 4 godziny, a ostatni posiłek powinien zostać podany nie wcześniej niż o 18. Podopieczni powinni mieć stały dostęp do napojów oraz przekąsek.
Kto może prowadzić placówkę opieki?
Zarówno osoby fizyczne, jak i prawne (np. fundacje, stowarzyszenia) mogą założyć prywatny dom opieki. Otwarcie takiej placówki wiąże się jednak z koniecznością uzyskania zezwolenia wojewody po spełnieniu warunków określonych w ustawie. Standardy funkcjonowania domu opieki zostały zamieszczone w rozporządzeniach, które warto dokładnie przeanalizować przed podjęciem decyzji o założeniu takiej placówki.
Przed wydaniem zezwolenia konieczne są oględziny obiektu. Po uzyskaniu pozytywnej decyzji placówka zostanie wpisana do publicznego rejestru placówek świadczących całodobową opiekę.
Prowadzenie placówki jest możliwe w różnych formach prawnych, z wyjątkiem spółki partnerskiej. Działalność można zarejestrować w CEIDG (jednoosobowa działalność gospodarcza lub spółka cywilna) lub w KRS (spółki jawne, komandytowe, komandytowo-akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne).
Wyposażenie placówki
Oprócz spełnienia wszystkich wymogów lokalowych placówka musi być odpowiednio wyposażona. Kluczowe elementy wyposażenia to: meble, sprzęt rehabilitacyjny i urządzenia ułatwiające funkcjonowanie osób z ograniczoną sprawnością, takie jak wózki inwalidzkie, chodziki czy kule.
Ważne jest również posiadanie łóżek rehabilitacyjnych odpowiednio dostosowanych do potrzeb mieszkańców, podnośników oraz specjalistycznych mat. Dom opieki powinien także posiadać odpowiednio wyposażoną salę do rehabilitacji, gdzie mieszkańcy mogą korzystać ze sprzętu do ćwiczeń.
Wymogi kadrowe
Kadra pracownicza jest kluczowym elementem każdej placówki opiekuńczej. Na 100 mieszkańców domu opieki konieczne jest zatrudnienie – w pełnym wymiarze godzinowym – co najmniej dwóch pracowników socjalnych. Dodatkowo placówka musi zapewnić pensjonariuszom dostęp do psychologa i psychiatry oraz zagwarantować opiekę zespołu terapeutyczno-opiekuńczego (0,4 do 0,6 osoby na mieszkańca).
W odpowiedniej organizacji pracy placówki opiekuńczej kluczowa jest holistyczna opieka nad emerytami i spełnienie wszystkich wymogów gwarantujących najwyższy standard usług.
Zachęcamy też do przeczytania artykułu pt. Na co zwrócić uwagę przy wyborze domu opieki?
Z ofertą domów opieki z różnych części Polski możecie zapoznać się tutaj.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.