Kilka godzin w samolocie zamiast kilkunastu za kierownicą to zdecydowanie lepsza alternatywa dla każdego wczasowicza. I mimo że ryzyko śmierci w katastrofie lotniczej jest znacznie mniejsze niż w wypadku samochodowym, prawie co trzecia osoba odczuwa lęk przed lataniem. Co zrobić, kiedy myśl o nawet krótkim locie przyprawia nas o ciarki? Poznaj triki, które pozwolą Ci pokonać lęk przed podróżowaniem samolotem.
Spis treści
Fobia – co to jest?
Najprostsza definicja charakteryzuje fobię jako zaburzenie związane z występowaniem mocnej reakcji lękowej w odpowiedzi na dany bodziec. Tym może być przedmiot lub sytuacja, które obiektywnie nie są źródłem zagrożenia. Jednym z popularnych rodzajów fobii jest awiofobia, czyli lęk przed lataniem samolotem. Niektórzy niesłusznie wstydzą się swojego strachu i go ukrywają; inni jawnie deklarują, że podczas lotu odczuwają lęk, dlatego wolą poruszać się lądem – i nic tego nie zmieni.
Skąd bierze się strach przed lataniem?
Strach przed lataniem to reakcja stresowa, która najczęściej jest wynikiem trudnych przeżyć z przeszłości; związanych np. z bezpośrednim zagrożeniem życia. Zaliczamy do nich:
- problemy ze zdrowiem (słuchem) na pokładzie samolotu,
- turbulencje w trakcie lotu,
- konieczność awaryjnego lądowania.
Intensywne doznanie na długo pozostaje w pamięci i aktywuje się w najmniej dogodnym momencie.
Strach przed lataniem skutecznie niszczy dobre samopoczucie podczas podróży samolotem i potrafi zmniejszyć radość na myśl o wakacjach.
Jak objawia się lęk przed lataniem?
Do najczęstszych symptomów pojawiających się w przypadku strachu przed lataniem należą:
- dygotanie,
- drżenie rąk,
- nudności,
- pocenie się,
- dreszcze,
- przyspieszone bicie serca,
- problemy fizjologiczne.
Mogą one występować wszystkie i łącznie lub osobno, z nasileniem poszczególnych oznak.
Boisz się latać? To pomoże Ci opanować lęk
Niepokój tuż po wejściu do samolotu odczuwa większość pasażerów i jest to zupełnie normalne. Z natury nie lubimy sytuacji, w których nie mamy kontroli nad swoim losem: tym bardziej, jeśli za chwilę mamy znaleźć się kilka kilometrów nad ziemią.
Lęk przed lataniem – to musisz wiedzieć, by go pokonać
Statystyki
Dane statystyczne potwierdzają, że najmniej wypadków zdarza się w powietrzu. To oznacza, że samolot jest najbezpieczniejszym środkiem transportu. Niebezpieczeństwo śmierci w wypadku samochodowym jest prawie 1600 razy większe niż to, że zginiemy w katastrofie lotniczej. Dla przykładu w 2020 roku tylko w Polsce zgłoszono ponad 23,5 tys. wypadków na drogach, w których zginęło prawie 26,5 tys. osób. Z kolei statystyki prowadzone przez Aviation Safety Network za ten sam rok informowały o zaledwie 8 wypadkach lotniczych z łącznie 314 ofiarami śmiertelnymi. Wniosek jest jeden: jazda rowerem szosą jest bezpieczniejsza niż lot samolotem na do Ameryki!
Procedury
Procedury bezpieczeństwa w lotnictwie są rozbudowane, a przepisy bardzo szczegółowe. Piloci przechodzą trudne testy, potwierdzające ich predyspozycje psychiczno-fizyczne i zdrowotne. Przygotowując się do zawodu, poznają m.in. prawo i medycynę lotniczą, meteorologię, radionawigację, elektronikę pokładową oraz planowanie i monitoring lotu czy osiągów samolotu. Zanim usiądą za sterami samolotu pełnego pasażerów, muszą wylatać w sumie 1500 godzin, w tym 300 godzin w IR(A) oraz 200 godzin w załodze wieloosobowej. W trakcie całej kariery są regularnie trenowani i testowani, co ma na celu podnieść ich kompetencje i jak najwcześniej wykryć ewentualne problemy z koncentracją, psychiką itp., które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu lotu.
Konstrukcja samolotu jest bezpieczna
Wiele z elementów samolotu jest wyposażonych w mechanizm tzw. podwójnego zabezpieczenia. To znaczy, że gdy jeden z mechanizmów zawiedzie, są inne, które przejmą jego funkcję na czas awarii. Każdy samolot jest dodatkowo wyposażony w systemy ostrzegawcze, które pozwalają pilotom stale śledzić stan narzędzi pokładowych i informują o innych samolotach w pobliżu. Stąd też niebezpieczeństwo zderzenia się dwóch maszyn w powietrzu praktycznie nie istnieje.
Samolot jest odporny na złe warunki atmosferyczne. Nawet jeśli uderzy w niego piorun, to i tak nic złego się nie stanie. Podniebne maszyny mają odgromniki odprowadzające ładunki elektryczne. Jeśli uderzenie jest bardzo mocne, jedyną pozostałością po nim będzie ślad na powłoce zewnętrznej samolotu. Zostanie on usunięty podczas kontroli technicznej. W przypadku, gdy temperatura na zewnątrz jest bardzo niska, samolot przez wzbiciem się w powietrze przechodzi obowiązkową procedurę odladzania.
Wiesz więcej – mniej się boisz
Nawet podstawowa wiedza na temat działania samolotu i latania pozwala zmniejszyć niepokój związany z podróżą samolotem. Zrozumienie zachowania maszyny w powietrzu pomaga kontrolować ewentualne napady paniki w razie większych turbulencji czy nagłego obniżenia pułapu lotu.
Niektóre linie lotnicze organizują kursy dla pasażerów, podczas których personel pokładowy wspierany przez psychologa wyjaśnia i obala mity na temat zachowania samolotu w powietrzu. Wzięcie udziału w kursie pozwoli Ci przełamać swoją nieśmiałość, ponieważ zobaczysz, jak dużo osób ma problem podobny do twojego. Nie wstydź się o swoim lęku przed lataniem powiedzieć załodze samolotu.
Przestrzeń powietrzna jest pod kontrolą
Tylko nad Unią Europejską codziennie przelatuje nawet 25 tys. samolotów. Mimo to ryzyko wypadku jest znikome. Samolot porusza się po ściśle wyznaczonej trasie, a nad ruchem powietrznym czuwają kontrolerzy lotu.
Techniki uspokajające
W trakcie podróży możesz stosować metody uspokajające umysł i ciało, które pomogą Ci bezboleśnie przetrwać lot. Są to np.: ćwiczenia oddechowe i te ułatwiające kontrolę nad negatywnymi myślami. W ostateczności na kilka dni przed lotem sięgnij po tabletki uspokajające.
Nie pij kawy i alkoholu przed lotem
Dla dodania sobie otuchy niektórzy z pasażerów przed wejściem na pokład samolotu piją alkohol. To bardzo zwodnicza metoda: choć napoje wysokoprocentowe pomagają się rozluźnić, odwadniają i potęgują zmęczenie. Pasażer, który wypije ich zbyt dużo, nie zostanie wpuszczony do samolotu! Jeśli zależy nam na dobrym samopoczuciu w czasie lotu, zrezygnujmy z kawy, rozbudzającej i wzmagającej lęk. Najlepszym rozwiązaniem, które nie utrudni nam podróży, będzie picie wody lub soku.
Kto diagnozuje awiofobię?
Problemem lęku przed lataniem najczęściej zajmuje się psycholog. W przypadku, gdy potrzebna jest farmakoterapia, należy skorzystać z pomocy psychiatrycznej. Pokonaj zaburzenia emocjonalne i zdecyduj się pokonać strach przed lataniem.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.