Leczenie uzdrowiskowe to skuteczna metoda poprawy zdrowia. Wykorzystuje naturalne bogactwa i czynniki fizyczne. Dwie główne formy to sanatorium NFZ i szpital uzdrowiskowy. Choć często mylone, różnią się znacząco.
Czym charakteryzuje się leczenie w sanatorium?
Sanatorium to miejsce dla osób z chorobami przewlekłymi. Zakład lecznictwa uzdrowiskowego zlokalizowany jest w miejscowościach o specyficznym klimacie i walorach przyrodniczych. Oferuje zabiegi wykorzystujące naturalne surowce lecznicze. Są to m.in.:
- kąpiele w wodach termalnych,
- zabiegi borowinowe,
- inhalacje ozonem i radonem.
Pobyt w sanatorium uzdrowiskowym trwa 21 dni. Pacjent otrzymuje średnio trzy zabiegi dziennie. Jeden z nich to zasadniczy zabieg bodźcowy z użyciem naturalnych surowców. Leczenie sanatoryjne odbywa się przez 6 dni w tygodniu.
Sanatorium to forma wypoczynku połączona z leczeniem. Do sanatorium kierowani są pacjenci wystarczająco sprawni i zdolni do samoobsługi. Mogą przyjechać z opiekunem, ale ponoszą wtedy dodatkowe koszty pobytu opiekuna pacjenta.

Specyfika opieki w szpitalu uzdrowiskowym
Szpital uzdrowiskowy różni się od sanatorium intensywnością opieki. Trafiają tu pacjenci wymagający stałego nadzoru medycznego. Często są to osoby po ciężkich operacjach lub urazach. Leczenie w szpitalu uzdrowiskowym to kontynuacja leczenia szpitalnego. Opieka jest tu bardziej kompleksowa. Pacjent otrzymuje miejsce w pokoju oraz więcej zabiegów leczniczych – średnio cztery dziennie. Trwają one 5 dni w tygodniu plus soboty przed południem. Pobyt standardowo trwa 21 dni, ale może być przedłużony do 28 dni w przypadku rehabilitacji uzdrowiskowej.
Szpital uzdrowiskowy oferuje szerszy zakres usług niż sanatorium. Pacjenci mają stały dostęp do lekarzy i pielęgniarek. Mogą liczyć na szybką pomoc w razie pogorszenia stanu zdrowia pacjenta.
Kto może skorzystać z pobytu w tych placówkach?
Obie formy leczenia uzdrowiskowego są dostępne dla dzieci i dorosłych. Do sanatorium kieruje się pacjentów z chorobami przewlekłymi, takimi jak:
- schorzenia kardiologiczne,
- choroby reumatologiczne,
- choroby ortopedyczno urazowe,
- choroby dolnych dróg oddechowych.
Starsza osoba nie chce jeść i pić. Co robić?
Szpital uzdrowiskowy przyjmuje pacjentów w cięższym stanie. Są to osoby:
- po operacjach kardiologicznych,
- po zabiegach neurochirurgicznych,
- z poważnymi urazami kostno-stawowymi,
- po zawałach,
- z urazami wielonarządowymi.
Wiek nie jest ograniczeniem. Z leczenia mogą korzystać zarówno dzieci od 3 roku życia, jak i seniorzy, nawet ze znacznym stopniu niepełnosprawności. W przypadku osób dorosłych zalecane jest wykonanie podstawowych badań, takich jak morfologia krwi.
Jak wygląda proces kierowania na leczenie uzdrowiskowe?
Droga do sanatorium lub szpitala uzdrowiskowego zaczyna się od wizyty u lekarza. Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego. On wstępnie ocenia, który rodzaj leczenia będzie odpowiedni.
Następnie skierowanie trafia do oddziału wojewódzkiego NFZ. Tam specjalista balneologii i medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej ocenia zasadność wystawienia skierowania. Może zmienić profil leczenia zaproponowany przez lekarza kierującego. To właśnie ten lekarza specjalista podejmuje ostateczną decyzję o przydziale do sanatorium lub szpitala uzdrowiskowego względem celowości leczenia uzdrowiskowego. Pacjent nie ma możliwości odwołania się od tej decyzji.

Po zarejestrowaniu skierowania w oddziale funduszu, pacjent otrzymuje informację o dacie rozpoczęcia leczenia uzdrowiskowego. Ważne jest, aby przestrzegać terminów, gdyż istnieje rygor utraty ważności skierowania.
Czas trwania i koszty – co warto wiedzieć?
Pobyt w sanatorium trwa 21 dni. Pacjent musi częściowo pokryć koszty wyżywienia i zakwaterowania. Częściowa odpłatność zależy od standardu pokoju i sezonu. Dodatkowo trzeba liczyć się z opłatą klimatyczną. Uzdrowiskowe leczenie szpitalne oferuje pobyt w pełni finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia lub ZUS/KRUS. Pacjent nie ponosi żadnych kosztów. Standardowy czas leczenia to 21 dni, ale może być przedłużony do 28 dni w przypadku rehabilitacji uzdrowiskowej.
Warto pamiętać, że pobyt w sanatorium odbywa się w ramach urlopu. Natomiast leczenie ambulatoryjne w szpitalu uzdrowiskowym to zwolnienie lekarskie. Uzdrowiskowe leczenie ambulatoryjne dorosłych to jeszcze inna forma terapii.
Zalety i wady obu form leczenia uzdrowiskowego
Skierowanie do sanatorium to dobry wybór dla osób, które chcą połączyć wypoczynek z leczeniem. Oferuje większą swobodę i możliwość korzystania z atrakcji uzdrowiska. Minusem są koszty ponoszone przez pacjenta. Szpital uzdrowiskowy zapewnia intensywniejszą opiekę medyczną i jest bezpłatny dla pacjenta. To lepsza opcja dla osób w gorszym stanie zdrowia. Wadą może być mniejsza swoboda i konieczność podporządkowania się szpitalnemu rygorowi.
Przegrzanie organizmu seniora. Jak reagować?
Obie formy leczenia uzdrowiskowego mają swoje miejsce w systemie świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wybór zależy od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia pacjenta. Warto pamiętać, że kolejnego skierowania można otrzymać nie wcześniej niż po 12 miesiącach od dnia zakończenia poprzedniego turnusu.
Przed wyjazdem warto sprawdzić, czy nie ma istniejących przeciwwskazań do leczenia. Czasem specjalista stwierdzi przeciwwskazania, które mogą być bezpośrednią przyczyną skierowania do innego rodzaju placówki. Warto zaznaczyć, że leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej są regulowane przez rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie kierowania na takie leczenie. Szczegółowe informacje można znaleźć w serwisie internetowym NFZ. Pacjenci pracujący w warunkach szkodliwych dla zdrowia, np. przy produkcji wyrobów zawierających azbest, mogą mieć specjalne wskazania do leczenia uzdrowiskowego. W takich przypadkach oddział wojewódzki NFZ może przyznać dodatkowe świadczenia.
Po otrzymaniu potwierdzenia skierowania, należy sprawdzić daty wystawienia i daty wpływu skierowania do NFZ. Jeśli wystąpi brak wskazań do leczenia, oddział NFZ poinformuje o tym fakcie. Pacjent przebywający w sanatorium lub szpitalu uzdrowiskowym powinien pamiętać, że choroba podstawowa nie jest jedynym czynnikiem branym pod uwagę podczas leczenia. Ważne jest kompleksowe podejście do zdrowia.