Mammografia to ważne badanie profilaktyczne pozwalające na wczesne wykrycie zmian, w tym nowotworu piersi, i w efekcie uratowanie życia. Badanie to jest szczególnie ważne w przypadku pań po 50 roku życia.
Spis treści
Czym jest mammografia?
Pierwsze badania mammograficzne zostały przeprowadzone w latach 60. XX wieku, a od tego czasu technologia przeszła wiele zmian i ulepszeń. Rozwój pozwolił na zdobywanie coraz dokładniejszych i jaśniejszych obrazów, dzięki czemu diagnostyka jest dokładniejsza. Badania stały się mniej inwazyjne i bardziej komfortowe dla pacjentek, a ich najbardziej zaawansowane wersje, takie jak tomosynteza, pozwalają wizualizować pierś nawet w trójwymiarze. W celu uzyskania obrazu wewnętrznej struktury piersi do mammografii wykorzystywane są niskie dawki promieniowania rentgenowskiego.
Wartość mammografii jest nieoceniona, ponieważ to badanie umożliwia wczesne wykrycie nowotworu. Wczesne wykrycie raka piersi daje kobietom najlepszą szansę na powodzenie leczenia i pełne wyzdrowienie. Rak piersi jest bardzo niebezpieczny. W Polsce rocznie wykrywanych jest nawet 20 tys. zachorowań na raka piersi, a około 6 tys. kobiet co roku umiera z powodu tego nowotworu. Jeśli rak zostanie wykryty we wczesnym stadium, szanse na przeżycie są znacznie wyższe, ponieważ lekarze wdrożą leczenie, zanim nowotwór zdąży się rozprzestrzenić.
Kiedy rozpocząć badania mammograficzne?
Od kiedy powinnyśmy regularnie poddawać się mammografii? To zależy. Od wieku, historii zdrowia rodziny i indywidualnych czynników ryzyka.
Zalecane jest, by kobiety w wieku 50–69 lat wykonywały mammografię co dwa lata. W tym wieku ryzyko zachorowania na raka piersi znacznie wzrasta. Kobiety, które zaliczają się do grupy ryzyka ze względu na genetyczne predyspozycje, rodzinną historię raka piersi lub inne czynniki, powinny rozważyć rozpoczęcie badań mammograficznych dużo wcześniej. Od 40 albo nawet od 30 roku życia i wykonywać je co rok.
Dla kobiet w każdym wieku regularne badania i zdolność do rozpoznawania zmian w piersiach są istotnymi elementami bieżącej troski o zdrowie.
Jak przygotować się do mammografii?
Do badania powinnyśmy podejść na spokojnie. Relaksujące techniki oddechowe i medytacja będą pomocne w znalezieniu wewnętrznego spokoju. To przygotowanie od strony psychicznej. Jak powinnyśmy przygotować się do tego fizycznie? Należy unikać używania perfum, dezodorantów, pudrów czy kremów w dniu badania. To bardzo ważne, ponieważ mogą one zakłócić jakość zdjęć mammograficznych i w rezultacie zafałszować wynik.
Na badanie zabierzmy dowód osobisty, kartę ubezpieczenia zdrowotnego oraz ewentualnie inne wyniki badań piersi. Warto założyć wygodną bieliznę i luźną bluzkę, dzięki czemu dostęp do piersi będzie szybszy i prostszy.
Jak przebiega badanie mammograficzne?
Badanie mammograficzne jest szybkie i proste. Piersi zostają umieszczone między dwiema płytami. Te nieco się zaciskają i delikatnie spłaszczają piersi. Technik radiolog wykonuje zdjęcia piersi pod różnymi kątami, by umożliwić lekarzowi dokładną ocenę każdego fragmentu. Cała procedura trwa zazwyczaj nie dłużej niż 20 minut.
Czy mammografia jest bolesna?
Część kobiet odczuwa dyskomfort lub nawet krótkotrwały ból podczas spłaszczania piersi, jednak dla większości pań badanie jest zupełnie znośne. Dyskomfort, jeśli wystąpi, zazwyczaj jest krótkotrwały i nie ma znaczenia przy korzyściach, które płyną z mammografii. Poza tym każda kobieta nieco inaczej odczuwa ból.
Mammografia a inne badania piersi
Mimo licznych korzyści z mammografią związane jest też pewne ryzyko i nie chodzi tu o dawkę promieniowania, jaką przyjmuje pacjentka. Ta jest niewielka i nie wpływa na kondycję organizmu. Chodzi o ryzyko fałszywie dodatniego wyniku. Taka diagnoza może doprowadzić do niepotrzebnego stresu. Inny problem to źle postawiona diagnoza. Wówczas lekarz może wdrożyć leczenie, które tak naprawdę nie jest potrzebne. By uniknąć tych kłopotów, badanie mammograficzne warto uzupełnić o USG piersi i rezonans magnetyczny.
Ultrasonografia piersi
Ultrasonografia piersi to badanie, podczas którego lekarz używa fal dźwiękowych w celu zobrazowania wewnętrznych struktur piersi. Procedura jest bezbolesna. Może ujawnić torbiele, guzy i inne nieprawidłowości.
Rezonans magnetyczny piersi
Rezonans magnetyczny (MRI) piersi jest bardziej zaawansowaną techniką obrazowania, używaną wtedy, gdy mammografia lub ultrasonografia nie wystarczają. MRI jest szczególnie przydatny u kobiet z bardzo wysokim ryzykiem zachorowania na raka piersi.
Różowy Październik – Miesiąc Świadomości Raka Piersi
Miesiąc Świadomości Raka Piersi, powszechnie nazywany Różowym Październikiem, jest obchodzony na całym świecie od 1985 roku. W październiku ośrodki zdrowia skupiają się na kwestiach związanych z profilaktyką, diagnostyką i nowoczesnymi metodami leczenia raka piersi. W ramach tej kampanii, 15 października 2023 roku, przypadnie Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi. Symbolem tego wydarzenia jest różowa wstążka.
Podsumowując, eksperci zalecają regularne przeprowadzanie mammografii zwłaszcza kobietom powyżej 50 roku życia. W przypadku większości kobiet mammografia powinna być wykonywana co 1–2 lata.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.