Skuteczna komunikacja to filar udanego związku. Choć nie wszyscy mamy tę umiejętność, możemy ją wypracować. Czym powinniśmy się kierować, aby dobrze komunikować się w relacji?
Spis treści
Czym jest komunikacja?
To obszerne pojęcie, które najprościej można zdefiniować jako proces nadawania oraz zrozumiałego odbierania informacji. Jest możliwa za pośrednictwem znaczenia przypisanego danym znakom w określonej kulturze.
Jaki charakter może mieć komunikacja w związku?
Komunikacja może przybierać charakter treściowy – czyli werbalny – oraz pozasłowny. Ten drugi trwa ciągle, bowiem porozumiewaniem z otoczeniem można nazwać każdy nasz gest. Co ciekawe, milczenie również jest przykładem komunikacji.
Jakie formy komunikacji mogą występować w związku?
W zależności od źródła naukowego rodzaje komunikacji mogą się różnić. Przeważnie wyróżnia się jej 4 formy (style):
Styl zjednywacza
Osoba, dla której ten styl jest charakterystyczny, cechuje się uległością. Nadawca bezustannie przeprasza drugą osobę, nawet nie mając ku temu wyraźnych powodów. Często rezygnuje z prezentowania swoich poglądów tylko po to, by nie sprowokować kłótni w związku.
Styl obwiniacza
To człowiek, który śmiało krytykuje poczynania innych, a na dodatek stanowczo wskazuje, co powinniśmy zrobić w danej sytuacji. Z pozoru sprawia wrażenie niezależnej, ale w rzeczywistości często jest bardzo osamotniony. Bierność i nieporadność ze swoimi emocjami okazuje poprzez obwinianie.
Styl komputerowo-racjonalny
Takie osoby cechuje formalizm: brak kontaktu wzrokowego i okazywania uczuć. Często pomijają to, jakie uczucia wzbudzają w rozmówcach czy rozmówczyniach. Niekiedy używają trudnych sformułowań, co sprawia, że komunikacja w ich wykonaniu jest bardzo oschła – wręcz urzędowa.
Styl mąciciela
To osoba dążąca jedynie do rozładowania napięcia. Nie zależy jej na rozwiązaniu konfliktu, lecz podsycaniu go, odciągając partnera rozmowy od głównego wątku komunikacji. Osoba ta jest świadoma swoich odczuć i nie kryje emocji.
Udany związek przede wszystkim musi opierać się na szczerej rozmowie.
Jakie są sygnały zaburzonej komunikacji?
Niezależnie do formy komunikacji w każdej z nich dodatkowo możemy wyróżnić sygnały wskazujące na jej zaburzenie.
Przewaga aspektu relacyjnego nad treściowym
W tym przypadku ekspresja rozmówcy przysłania przekaz. Na większym znaczeniu zyskują np. specyficzny kontekst czy sztywne zasady. Partner doskonale wyczuwa Twój sposób mówienia.
Próby zaprzeczenia komunikacji
To sytuacja, w której partner bądź partnerka zaprzecza, że komunikował się z drugą połówką w określonej sytuacji. Może dotyczyć zarówno sfery słownej, jak i niewerbalnej (np. mimiki bądź tonu głosu). Czasami jest próbą umniejszenia znaczenia swoich zachowań.
Komunikacja typu „double bind” (podwójnego wiązania)
Polega na otrzymywaniu sprzecznych komunikatów. Tu też niezgodność może wystąpić zarówno na gruncie słownym, jak i pozawerbalnym. Np. wtedy, gdy miłym słowom towarzyszy naturalny braku uśmiechu ze strony nadawcy. Często trudno jest wycofać się z relacji opartej na podwójnym wiązaniu, gdyż jedna ze stron nieustannie dąży do bliskości i zaspokojenia potrzeb partnera.
Nieprzerwane skupianie się na przyczynie i skutku konfliktu
W tym przypadku bardzo często sens komunikacji zostaje ukryty pod powierzchownością słów. Pamiętajmy, że skupienie się wyłącznie na szukaniu osoby winnej przyczyny bądź skutku konfliktu to rzecz drugorzędna w stosunku do rozwiązania problemu.
Komunikacja sztywna i zamknięta
Jest przykładem patologicznego przyzwyczajenia, w którym kłótnie zwykle przebiegają według utartego schematu. Często z zaznaczeniem, że tylko jedna z osób ma prawo prezentować swoje racje. Nawet jeżeli partnerzy skonfrontują się ze swoim sztywnym stylem komunikacji i będą świadomi popełnianych błędów, bardzo trudno jest uelastycznić komunikację między nimi. Pamiętaj, aby podczas rozmowy ze swoim partnerem mówić o swoich uczuciach i swoich potrzebach w związku. Dobra komunikacja służy przede wszystkim celom informacyjnym. Utrzymuj kontakt wzrokowy i bliskość.
Jak poprawić komunikację w związku?
By polepszyć komunikację między osobami, które zdecydowały się na wspólne życie, warto wzbogacić związek o określone zasady. Pamiętaj, aby:
- nie zakładać, że druga strona się domyśli, o co nam chodzi,
- aktywnie słuchać,
- być otwarty na racje drugiej osoby,
- całkowicie skupić swoją uwagę na partnerze,
- upewnić się, że czas na rozmowę jest właściwy,
- kulturalnie zadawać pytania,
- nie zrzucać odpowiedzialności na partnera,
- traktować rozmówcę z szacunkiem,
- nie brać wszystkiego do siebie,
- napięcie rozładować humorem – jeżeli stwierdzisz, że czas jest odpowiedni.
Jeśli mimo stosowania wyodrębnionych zasad, w związku nadal występują problemy z komunikacją, nie warto czekać. Wręcz przeciwnie: należy zasięgnąć porady u psychologa czy psychoterapeuty wraz z drugą osobą dotkniętą kłopotem. W ramach konsultacji lepiej poznacie siebie nawzajem z różnego punktu widzenia. Szczęśliwy związek do dobrej komunikacji niekiedy potrzebuje zewnętrznego arbitra. On pozwoli od sprawy oddzielić emocje zaburzające proces komunikowania. Dzięki temu zbliżysz się do rozwiązania kłopotu i unikniesz nieporozumień oraz konfliktów.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.