Leczenie uzdrowiskowe nierozerwalnie wiąże się z szeregiem zabiegów terapeutycznych, które mają pomóc kuracjuszowi w podratowaniu zdrowia. Ich lista jest bardzo zróżnicowana i przede wszystkim zależy od indywidualnych potrzeb. Z jakich zabiegów można skorzystać w ramach leczenia uzdrowiskowego?
Spis treści
Z jakich zabiegów leczniczych w sanatorium można skorzystać?
W ramach leczenia uzdrowiskowego kuracjusz poddawany jest wielu zabiegom. Należą do nich m.in.:
- masaże lecznicze,
- zabiegi borowinowe,
- hydroterapia,
- klimatoterapia,
- kinezyterapia,
- elektrolecznictwo,
- światłolecznictwo,
- krioterapia,
- inhalacje,
- pozostałe zabiegi fizykalne.
Jakie są cele zabiegów leczniczych w sanatorium?
Nadrzędnym celem wszystkich zabiegów wykonywanych w sanatorium jest poprawa kondycji pacjenta. Tyczy się to takich elementów jak:
- zmniejszenie pobudliwości nerwów czuciowych,
- zwiększenie siły mięśniowej,
- rozluźnienie mięśni,
- zwiększenie elastyczności mięśni,
- polepszenie, jeśli chodzi o ukrwienie tkanek,
- zmniejszenie ciśnienia,
- działanie przeciwbólowe,
- zapobieganie następstwom bezruchu,
- zwiększenie ruchomości stawów.
Zabiegi poprawiają ukrwienie (w tym krążenie obwodowe), pozytywnie wpływają na naczynia krwionośne, a dokładniej rozszerzenie naczyń krwionośnych i rozszerzenie naczyń włosowatych, stabilizują ciśnienie krwi, zwalczają choroby reumatyczne oraz dobrze działają na dolegliwości układu oddechowego.
Rodzaje zabiegów leczniczych
Masaż klasyczny (leczniczy)
Masaż leczniczy – masaż relaksacyjny – to podstawowy zabieg w sanatorium. Jest to forma masażu klasycznego, która usprawnia przepływ krwi i chłonki, a także odpowiada za odprowadzenie zbędnych substancji przemiany materii. Tym samym przyspiesza regenerację, ponieważ umożliwia lepsze dostarczanie do tkanek elementów odżywczych. Podstawowymi funkcjami masażu leczniczego są:
- złagodzenie bólu,
- zmniejszenie napięcia mięśni i tkanek,
- przyspieszenie regeneracji mięśni,
- ograniczenie postępu zaniku mięśni,
- odprowadzenie obrzęków i wchłanianie krwiaków pourazowych.
Terapia manualna, jaką jest masaż, ma wiele odmian. Jednymi z nich są masaż wibracyjny czy masaż wodny. Każda przede wszystkim pozytywnie wpływa na mięśnie szkieletowe. Masaż pomaga też na bóle kręgosłupa. Nie mogą korzystać z niego osoby z rozsianymi zmianami skórnymi, skazą naczyniową, podatne na krwawienia czy z żylakami w miejscu poddawanemu masażowi.
Zabiegi borowinowe
Zabiegi lecznicze w sanatorium to w dużej mierze zabiegi borowinowe, które korzystnie wpływają na ilość i jakość mazi stawowej. Zastosowanie znajdują w chorobie zwyrodnieniowej kręgosłupa i stawów, a także stanach pourazowych narządu ruchu, przykurczach stawów, leczeniu chorób reumatycznych mięśni czy neuralgiach. W ramach zabiegów borowinowych wyróżnia się:
- plastry borowinowe,
- okłady borowinowe,
- kąpiele borowinowe,
- maseczki borowinowe,
- fasony borowinowe.
Przed zabiegiem borowinę leczniczą podgrzewa się do maksymalnie 46 stopni Celsjusza. Po jej nałożeniu ciało zostaje owinięte folią. Takie działanie pozwala zachować wysoką temperaturę. Jednorazowy okład trwa około 30 minut i odbywa się w ramach cyklu od 2 do 4 okładów tygodniowo.
Kuracja borowinowa jest niewskazana w przypadku ciąży, żylaków, problemów z układem krążenia, ostrych stanów zapalnych, nadczynności tarczycy oraz chorób nowotworowych.
Hydroterapia
Głównym elementem hydroterapii jest kontakt z wodą, stąd też często nazywa się ją wodolecznictwem albo akwaterapią. Jest stosowana na poprawę układu krążenia, poprawę sprawności fizycznej oraz przy schorzeniach reumatycznych. Odmianą hydroterapii jest trwająca kilkanaście minut kąpiel perełkowa. Odbywa się ona w wodzie siarczkowo-fluorowej bądź wodzie zwykłej, w temperaturze nieco wyższej niż standardowa temperatura ciała. Taka kąpieldziała kojąco, reguluje funkcjonowanie układu krążeniowego oraz poprawia nastrój i samopoczucie. Ponadto dobrze wpływa na dolegliwości związane z miesiączkowaniem, wygładza fałdy i zmarszczki, poprawia unaczynienie skóry. Ten typhydroterapii jest zalecany również osobom z problemami z narządem ruchu oraz cierpiącym na nadmiar stresu bądź bezsenność.
Formą hydroterapii są także kąpiele solankowe, które polegają na całkowitym lub częściowym zanurzeniu ciała w wodzie, w której rozpuszczone zostały m.in. chlorek sodu, magnez, potas, wapń, jod i brom. Kąpiele solankowe są wskazane przy dolegliwościach ze strony układu krążenia i układu nerwowego, przy nerwobólach, bólach reumatycznych i podwyższonym ciśnieniu krwi. Przeciwwskazaniami do ich stosowania są problemy z niewydolnością krążenia, choroba wieńcowa, stany po zawale serca i przy wadach zastawek, zaostrzenie objawów chorób przewlekłych oraz ogólny zły zdrowotny stan pacjenta.
Do hydroterapii oprócz kąpieli solankowych, zalicza się także: kąpiele kwasowęglowe, rozgrzewające, perełkowe, rewitalizujące, siarkowe, wirowe, podwodne oraz elektryczno-wodne (częściowe i całkowite),
Z udziału w wodolecznictwie pacjenta wykluczają nieustabilizowane choroby układu krążenia, niestabilność kręgosłupa, pierwszy oraz koniec trzeciego trymestru ciąży, zaburzenia czucia, przepuklina, hemofilia czy pękanie naczyń krwionośnych.
Klimatoterapia
Klimatoterapia polega na poddawaniu kuracjusza działaniu określonych bodźców klimatycznych. Wśród nich wyróżnia się
- helioterapię, czyli kąpiele słoneczne,
- aeroterapię (kąpiele powietrzne),
- zabiegi powietrzno-ruchowe,
- kąpiele morskie oraz…
- inhalacje z wykorzystaniem naturalnego aerozolu tężniowego lub morskiego.
Wskazania i przeciwwskazania do konkretnego typu klimatoterapii oraz miejsca, w którym jest ona prowadzona, zależą od rodzaju schorzenia. Osoby cierpiące np. na niedoczynność tarczycy klimatoterapii powinny zażywać zwłaszcza nad morzem. Z kolei w przypadku tych, którym doskwiera nadczynność tarczycy bądź choroba wieńcowa, zalecane jest przebywanie w klimacie górskim.
Kinezyterapia
Kinezyterapia szerzej znana jest jako terapia ruchem. To gimnastyka, która pomaga zwłaszcza na niwelowanie skutków różnego rodzaju kontuzji często doskwierających sportowcom. Ćwiczenia lecznicze są stosowane również w przypadku pacjentów po zawale mięśnia sercowego bądź udarach, a także tych, którym doskwiera np. reumatoidalne zapalenie stawów. Z kinezyterapii nie mogą korzystać osoby gorączkujące, z ostrym stanem zapalnym stawów, tkanek okołostawowych i żył, będące niedługo po urazie bądź takie, u których podczas ćwiczeń występuje ból.
Elektrolecznictwo
Zwane także elektroterapią. Do zabiegów wykorzystuje się prąd stały, modulowane prądy średniej częstotliwości oraz prądy impulsowe małej i średniej częstotliwości. Elektrolecznictwo jest pojemnym pojęciem, na które składają się zabiegi takie jak:
- galwanizacja
Do zabiegu wykorzystuje się prąd stały. Przepływ prądu następuje pomiędzy dwoma elektrodami ułożonymi na ciele pacjenta – anodą i katodą. W zależności od obranej techniki można działać przeciwbólowo (anoda) lub pobudzająco (katoda). Popularna jest też magnetoterapia wykorzystująca pole magnetyczne.
- prądy diadynamiczne / prądy Bernarda
Składają się z 2 komponentów: z prądu galwanicznego i z prądu sinusoidalnie zmiennego. Wyróżnia się 6 rodzajów prądów DD, które wykazują: działanie przeciwbólowe, obniżają napięcie mięśniowe, mają działanie przekrwienne i odżywcze bądź są używane do elektrostymulacji. Z tego podziału można wyróżnić dodatkowo:
- prądy TENS,
- prądy Traberta,
- prądy Kotza,
- prądy interferencyjne,
- tonolizę.
Przeciwwskazaniami do terapii ultradźwiękowej są m.in. stany gorączkowe, aktywna choroba nowotworowa, ciąża, rozrusznik serca, ogólny zły stan organizmu, choroby kończyn czy niewydolność krążenia. Niekiedy w sanatoriach wykorzystywana jest także przezskórna elektryczna stymulacja nerwów.
Światłolecznictwo
Terapia światłem polega na naświetlaniu ciała lampami, których promienie różnicują się w zależności od potrzeby. Wielkość energii oraz długość fali niosą za sobą odmienne efekty terapeutyczne. Światłolecznictwo przede wszystkim działa przeciwbólowo i wspomaga ukrwienie, a także pozwala zmniejszyć nieprawidłowe napięcie mięśni. Naświetlaniom nie można poddawać ciężarnych, osób zmagających się z chorobą nowotworową, padaczką, przewlekłym zapaleniem wątroby czy ze wszczepionym rozrusznikiem serca.
Popularną odmianą światłolecznictwa jest laseroterapia. Biostymulacja laserowa umożliwia wprowadzenie światła na pożądaną głębokość i przekształcenie wiązki w energię biologiczną. Dzięki temu, że laseroterapia odblokowuje bądź przyspiesza procesy zachodzące w strukturze komórek umożliwia m.in. szybszy proces gojenia. Ponadto działanie lasera poprawia krążenie i inicjuje skuteczną walkę z bólem: kręgosłupa, kolana oraz podobnych struktur anatomicznych.
Krioterapia
Krioterapia, czyli terapia zimnem. Jej istotą jest leczenie poprzez schładzanie powierzchni ciała zmienionej chorobowo. W niskiej temperaturze dochodzi do nawet 4-krotnie przyspieszonego krążenia krwi. Krioterapia skutecznie oddziałuje na układ odpornościowy i hormonalny, powodując zwiększone wydzielanie tzw. hormonu szczęścia. Endorfiny działają przeciwbólowo oraz przeciwzapalnie i redukują napięcie mięśniowe. Nie zawsze krioterapia musi być stosowana na całe ciało. Popularna jest także krioterapia miejscowa. Z terapii zimnem nie mogą korzystać osoby chorujące na niedoczynność tarczycy, poważne problemy z układem krążenia, zapalenie płuc czy nadmierną potliwość.
Inhalacje
Inhalacje są jednym z najpopularniejszych zabiegów stosowanych w celu leczeniu chorób górnych dróg oddechowych. Mogą być prowadzone indywidualnie bądź grupowo, jednak za każdym razem sprowadzają się do tego samego elementu, czyli wdychania leczniczego aerozolu. Aerozol to roztwór olejków eterycznych, ziół i wód mineralnych. W odróżnieniu od leczenia farmakologicznego inhalacje nie obciążają żołądka. Nie są jednak przeznaczone dla każdego. Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do ich stosowania są: ciężkie choroby układu oddechowego (typu gruźlica), ciężka niewydolność serca, krwotoki z dróg oddechowych, gorączka, ropne zapalenie migdałków i zatok oraz ostre zapalenia krtani.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.