Wizyta u notariusza wymaga przygotowania. Zanim pójdziemy do kancelarii, warto dokładnie przemyśleć, jakiego rodzaju sprawę chcemy załatwić i czego oczekujemy. Nie musimy znać specjalistycznej terminologii – wystarczy, że wyraźnie określimy nasze oczekiwania, a notariusz lub jego asystent z pewnością nam pomogą.
Spis treści
Dlaczego warto pójść do notariusza?
Czy konieczna jest wcześniejsza rezerwacja terminu, jakie dokumenty należy przygotować i ile czasu może zająć cała procedura – to pytania, z którymi notariusze spotykają się na co dzień.
Jeśli chodzi o kontakt z kancelarią, nie ma przeszkód, by odwiedzić ją bez zapowiedzi. Jednak warto mieć na uwadze, że bez umówienia wizyty możemy napotkać na zapracowany personel. W sytuacji, gdy w kancelarii panuje spokój, nasza sprawa może zostać rozpatrzona od ręki. Najpewniejszym sposobem jest jednak wcześniejsze zarezerwowanie terminu – telefonicznie, poprzez wiadomość tekstową czy e-mail.
Niektóre kwestie można wyjaśnić przez telefon, podając niezbędne dane i informacje, które umożliwią przeprowadzenie procedur notarialnych. Czasem jednak konieczne jest osobiste spotkanie z notariuszem, by szczegółowo przeanalizował on dokumenty i ustalił dalsze kroki. Honorarium jest należne notariuszowi po zrealizowaniu usługi notarialnej.
Z kim spotkamy się w kancelarii notarialnej?
Przygotowanie do wizyty u notariusza wymaga starannego zaplanowania, szczególnie gdy chodzi o akty notarialne, które mają charakter dokumentu urzędowego i mogą spowodować skutki prawne. Przed dokonaniem czynności notarialnej ważne jest zebranie wszystkich niezbędnych dokumentów, które będą stanowiły podstawę aktu notarialnego, np. w przypadku obrotu nieruchomościami lub poświadczenia dziedziczenia.
Podczas wizyty w kancelarii notarialnej pierwszą osobą, z którą zazwyczaj będziemy mieć kontakt, będzie pracownik sekretariatu. To on zada nam wstępne pytania i skieruje nas do odpowiedniego specjalisty. W kancelarii notarialnej możemy spotkać różne osoby, które wspierają pracę notariusza. Są to m.in. zastępcy notarialni, którzy mają już uprawnienia notariusza, ale jeszcze nie prowadzą własnej praktyki, a także aplikanci notarialni, którzy są w trakcie nauki zawodu pod okiem doświadczonego notariusza.
W kancelarii notarialnej zatrudnione są osoby z wykształceniem prawniczym lub administracyjnym, co gwarantuje profesjonalną obsługę i wsparcie w załatwianiu spraw prawnych. Wszystkie czynności notarialne przeprowadzane są pod okiem notariusza lub jego zastępcy.
Przygotowanie się do wizyty u notariusza wymaga zebrania dokumentów, które są niezbędne do przeprowadzenia wskazanej czynności prawnej. Przede wszystkim niezbędny jest dokument potwierdzający naszą tożsamość, jak dowód osobisty czy paszport. Warto pamiętać, że obecnie akceptowany jest również elektroniczny dowód osobisty, czyli mDowód. W trakcie konsultacji z notariuszem dowiemy się, jakie konkretnie dokumenty będą potrzebne i które z nich muszą pozostać w kancelarii. Brak któregokolwiek wymaganego dokumentu spowoduje, że akt notarialny nie będzie mógł być podpisany.
Czym zajmuje się notariusz?
Notariusz (dawniej rejent) to prawnik mianowany przez ministra sprawiedliwości i upoważniony przez niego do sporządzania aktów notarialnych i dokonywania innych czynności notarialnych. Czynności dokonane przez notariusza zgodnie z prawem mają charakter dokumentu urzędowego.
Przy sporządzaniu aktów notarialnych notariusz ma obowiązek udzielić stronie czynności notarialnej wyjaśnień dotyczących skutków prawnych danej czynności. Podczas wizyty warto również zwrócić uwagę na formę aktu notarialnego oraz na dokładność sporządzania protokołów i wypisów, co zapewnia prawidłowość i legalność dokonywanych czynności.
Do czynności notarialnych, zgodnie z art. 79 ustawy Prawo o notariacie, zalicza się:
- sporządzanie aktów notarialnych,
- sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia,
- sporządzanie poświadczeń,
- doręczanie oświadczeń,
- spisywanie protokołów,
- sporządzanie protestów weksli i czeków,
- przyjmowanie na przechowanie dokumentów, pieniędzy i papierów wartościowych,
- sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów,
- sporządzanie, na żądanie stron, projektów aktów, oświadczeń i innych dokumentów,
- sporządzanie innych czynności wynikających z odrębnych przepisów.
Za dokonanie określonych czynności notariusze pobierają taksę notarialną, której maksymalne stawki określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 roku (Dz.U.2013.237 j.t.).
Notariusze pobierają również, a następnie odprowadzają na rzecz Skarbu Państwa i samorządów:
- podatek od czynności cywilnoprawnych,
- podatek od darowizny oraz na rachunki właściwych sądów rejonowych,
- opłatę sądową od wniosków o wpisy w księgach wieczystych zawartych w aktach notarialnych.
Notariusze obliczają, pobierają i wpłacają podatek od towarów i usług (VAT) od pobranej taksy notarialnej na rachunki właściwych urzędów skarbowych.
W jakich sytuacjach notariusz odmówi dokonania czynności? Notariusz odmówi dokonania czynności notarialnej sprzecznej z prawem. Notariuszowi nie wolno dokonywać czynności notarialnej, jeżeli poweźmie wątpliwość, czy strona czynności notarialnej ma zdolność do czynności prawnych.
Ile trwa wizyta u notariusza?
Zanim pójdziesz na umówione spotkanie w kancelarii notarialnej, dowiedz się, ile czasu mniej więcej musisz zarezerwować na wizytę. Czas wizyty zależy od wielu czynników. Na przykład, wykonanie kopii dokumentu to kwestia zaledwie 20 minut. Z kolei, jeśli naszym celem jest podpisanie aktu notarialnego, musimy liczyć się z tym, że zajmie to nawet od pół godziny do dwóch godzin. Czas zależy od stopnia skomplikowania sprawy, liczby osób zaangażowanych w sporządzenie aktu notarialnego oraz od tego, czy będziemy potrzebowali dodatkowych wyjaśnień od notariusza.
Zadawanie pytań to nasze prawo, więc absolutnie nie powinniśmy się tego obawiać. Notariusz jest po to, aby nam pomóc i rozwiać nasze wszystkie wątpliwości. Najistotniejsze jest, abyśmy opuścili kancelarię z przekonaniem, że wszystko zostało załatwione zgodnie z naszymi oczekiwaniami.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.