Jak wziąć rozwód – jakich formalności trzeba dopełnić? Wyjaśniamy

Jeśli rozważamy rozwód, powinniśmy dobrze rozumieć nie tylko osobiste, ale i prawne komplikacje takiej decyzji. W artykule wyjaśnimy, jak polskie prawo podchodzi do sprawy rozwiązania małżeństwa, czym jest zupełny i trwały rozkład pożycia oraz jakie procedury i koszty wiążą się z procesem rozwodowym.

Czym według prawa jest rozwód?

Rozwód, zgodnie z polskim prawem, jest to rozwiązanie ważnie zawartego związku małżeńskiego, za życia obu stron. Sąd orzeka rozwód tylko w sytuacji wynikającej z przyczyn zapisanych w art. 56 „Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego”. Stwierdza on, że możliwe jest rozwiązanie małżeństwa tylko wtedy, gdy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Czyli zerwanie zarówno duchowej, fizycznej, jak gospodarczej więzi między małżonkami. Trwałość rozkładu ocenia się poprzez analizę popartą doświadczeniem życiowym co do prawdopodobieństwa, że małżonkowie chcący rozwodu mogą wrócić do wspólnego życia.

Przeszkody w uzyskaniu rozwodu

Sąd nie udzieli rozwodu, zgodnie z paragrafem 2. art. 56. Kodeksu, jeśli:

• nawet pomimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, rozwód miałby zaszkodzić dobru małoletnich dzieci małżonków,
• orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Zasada ta jest rozwinięta w paragrafie 3. tego samego artykułu, mówiącym, że rozwód nie jest możliwy, jeśli żąda go tylko małżonek winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód lub odmowa jego zgody na rozwód jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Czego można oczekiwać od pozwu rozwodowego?

Pozew rozwodowy to dokument, w którym przedstawiamy swoją wizję uregulowania kwestii społeczno-gospodarczych po zakończeniu małżeństwa. Kluczowe kwestie to: winowajca za rozkład pożycia małżeńskiego, władza rodzicielska i sposób korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania. Istotne jest również ustalenie alimentów na dziecko oraz określenie zasad, na podstawie których alimentacja może nie być wymagana.

Jak złożyć pozew rozwodowy?

Pozew rozwodowy należy złożyć w sądzie okręgowym odpowiednim dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków. Jeśli obie strony zamieszkują różne miejsca, wniosek powinien zostać złożony w sądzie okręgowym właściwym dla miejsca zamieszkania strony pozwanej.

Obowiązki sądu podczas rozprawy rozwodowej

Podczas rozprawy sąd powinien namawiać małżonków do pojednania i zawiesić postępowanie, jeśli widzi szansę na odbudowanie więzi. Jeśli nie przyniesie to skutku i dojdzie do rozwodu, małżeństwo zakończy się z chwilą, gdy wyrok rozwodowy stanie się prawomocny.

W trakcie procesu rozwodowego sąd ocenia całość okoliczności przedstawionych w trakcie rozprawy. Na podstawie tych ustaleń wydaje decyzje w kilku kluczowych kwestiach. Przede wszystkim ustala, który z małżonków odpowiada za rozpad małżeństwa. Jeśli obie strony zgadzają się co do orzeczenia niewinności w tym aspekcie, sąd może zdecydować o nieorzekaniu winy.

Władza rodzicielska i utrzymanie dzieci po rozwodzie

Sąd również decyduje o kwestiach związanych z władzą rodzicielską nad małoletnimi dziećmi małżonków oraz o sposobie utrzymania kontaktów z dziećmi po rozwodzie. Sąd może przyjąć pisemne porozumienie między małżonkami na ten temat, pod warunkiem że jest ono zgodne z dobrem dziecka. W przypadku braku takiego porozumienia, sąd samodzielnie podejmuje decyzje, mając na uwadze dobro dziecka. Podobnie orzeka o wysokości kosztów utrzymania dziecka, które każdy z małżonków będzie musiał pokrywać.

Kwestie mieszkania i majątku wspólnego po rozwodzie

Sąd także decyduje o tym, jak małżonkowie będą korzystać z mieszkania, w którym obecnie mieszkają, po zakończeniu procesu rozwodowego. W niektórych sytuacjach, gdy jedno z małżonków przez swoje zachowanie uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może orzec eksmisję. Sąd może również orzec o podziale wspólnego mieszkania lub przekazaniu go jednemu z małżonków, pod warunkiem zgody drugiej strony. Wszystkie te decyzje są podejmowane z uwzględnieniem potrzeb dzieci i rodzica, który otrzymał prawo do władzy rodzicielskiej. Sąd może także podzielić majątek wspólny na wniosek jednego z małżonków, jeśli nie spowoduje to zbytniego opóźnienia w postępowaniu.

Gdy małżeństwo przestaje istnieć, byli już małżonkowie to znów osoby stanu wolnego. Wspólność majątkowa między nimi również się kończy.

Powrót do poprzedniego nazwiska po rozwodzie

Jeśli osoba, która zmieniła nazwisko po zawarciu małżeństwa, chce powrócić do swojego poprzedniego nazwiska, może to zrobić. Wystarczy, że w ciągu 3 miesięcy od momentu, gdy wyrok rozwodowy stanie się prawomocny, złoży osobiste oświadczenie w tej sprawie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem.

Rozwód – koszty

Opłata sądowa za rozwód wynosi 600 zł. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie połowa tej kwoty zostaje zwrócona powodowi. Oczywiście do tego trzeba doliczyć również koszty adwokata (nawet kilka tysięcy złotych), jeśli zdecydujemy się korzystać z jego usług prywatnie.

Miłosz Magrzyk

Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.