Ostatnio budżet państwa zauważalnie skorzystał na wpływach z podatku od zysków kapitałowych, popularnie nazywanego podatkiem Belki. Mimo to wiele osób, zamiast koncentrować się na korzyściach w ujęciu krajowym, szuka sposobów, by ten podatek ominąć, szczególnie jeśli chodzi o inwestowanie z myślą o emeryturze.
Spis treści
IKE i IKZE jako opcje na spokojniejszą emeryturę
Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) to jedna z opcji inwestowanie na emeryturę. To rachunek, który można założyć w banku albo u brokera i systematycznie odkładać na nim pieniądze z myślą o emeryturze. Co istotne, środki zgromadzone na IKE nie podlegają opodatkowaniu podatkiem Belki, pod warunkiem że wypłacimy je po przekroczeniu 60 roku życia lub po uzyskaniu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55 lat. Jeśli zdecydujemy się na wcześniejszą wypłatę, to niestety, musimy liczyć się z koniecznością zapłacenia podatku od zysków kapitałowych. W 2024 roku limit wpłat na IKE wynosi 23 472 zł.
Z kolei Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to produkt o nieco innym charakterze. Podobnie jak IKE, IKZE można założyć w instytucji finansowej, ale różni się ono przede wszystkim możliwością odliczeń podatkowych. Warto być na bieżąco z tymi możliwościami, gdyż zarówno IKE, jak i IKZE to narzędzia, które mogą znacznie wpłynąć na komfort finansowy w przyszłości.
Wpłacając na IKZE, możesz liczyć na to, że Twoje pieniądze będą miały specjalne traktowanie podatkowe. Jeśli zdecydujesz się na cierpliwość i poczekasz z wypłatą do emerytury, zapłacisz tylko 10 proc. podatku od zgromadzonych środków. Ale uwaga, jeśli zechcesz sięgnąć po oszczędności wcześniej, fiskus sięgnie po większą część zasobów Twojego portfela – nawet do 32 proc.!
Jeśli pracujesz na etacie, w tym roku możesz wpłacić na IKZE maksymalnie 9 388,8 zł. Natomiast jeśli prowadzisz własną działalność, limit ten wzrasta do 14 083,2 zł. Liczba kont IKZE przekroczyła już pół miliona, co pokazuje, że Polacy coraz chętniej myślą o swoim bezpieczeństwie emerytalnym.
Czym jest Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny?
OIPE, czyli Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny, to świeża propozycja. Choć w Polsce nie jest jeszcze powszechnie dostępny, warto mieć go na uwadze. Podobnie jak w przypadku IKE, wypłata pieniędzy z OIPE po osiągnięciu wieku emerytalnego nie podlega opodatkowaniu. Różnica tkwi w tym, że w OIPE uczestnik nie ma tak dużej kontroli nad inwestycjami jak w IKE. To może być zarówno wada, jak i zaleta – wszystko zależy od Twojej gotowości do podejmowania ryzyka.
W 2024 roku, jeśli zdecydujecie się na OIPE, będziecie mogli wpłacić do niego maksymalnie 23 472 zł. Co ważne, nie musicie wybierać między OIPE a IKE – można mieć oba. Jednak pamiętajcie, że w przypadku OIPE, kiedy przyjdzie czas na wypłatę, trzeba będzie zabrać całą sumę naraz. Wpłaty do OIPE są realizowane w euro i obsługiwane przez firmę Finax.
Jak działają Pracownicze Plany Kapitałowe?
Przejdźmy do innej formy oszczędzania – Pracowniczych Planów Kapitałowych, czyli PPK. Do stycznia tego roku w PPK uzbierały się ponad 22 miliardy złotych. To system, na który składają się pracownicy i pracodawcy, a także państwo dorzuca coś od siebie. Przykładowo, jest premia startowa czy roczna. Plusy? Jeśli poczekacie z wypłatą do odpowiedniego wieku i rozłożycie ją na części, to możecie uniknąć podatku dochodowego. To szczególnie korzystne dla tych z Was, którzy zarabiają mniej – PPK daje szansę na dodatkowe środki na starość bez obciążania zbytnio domowego budżetu.
Osoby w wieku poniżej 55 lat trafiają do PPK „z automatu”, chyba że z tej możliwości zrezygnują. Ogólnie program działa na prostych zasadach: wpłata pracownika to 2 proc. wynagrodzenia brutto plus dobrowolnie do 2 proc., wpłata pracodawcy wynosi 1,5 proc. wynagrodzenia brutto plus dobrowolnie do 2,5 proc., udział państwa to 250 zł na powitanie plus 240 zł co roku. Kiedy ukończysz 60 lat, możesz wypłacić całość środków z PPK i to na 2 sposoby: 25 proc. środków jednorazowo, a pozostałą część w co najmniej 120 miesięcznych ratach albo całość środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach.
Inwestowanie to nie lada wyzwanie, prawda? Zastanawiacie się czasem, czy nie lepiej byłoby samemu zarządzać swoimi pieniędzmi, zamiast wpłacać je do Pracowniczych Planów Kapitałowych? To ciekawe, bo choć PPK oferują dodatkowe wpłaty od pracodawcy, to mogą one mieć wpływ na fundusz przeznaczony na Wasze przyszłe podwyżki. Ale nie zapominajcie, że dla osób nie zarabiających kroci, te dodatkowe „grosze” mogą być całkiem atrakcyjne.
W Polsce mamy sporo opcji inwestycyjnych z korzyściami podatkowymi. Ale uwaga, doradcy finansowi przestrzegają – nasze prawo lubi się zmieniać. Dziś inwestujecie, a za 10 lat – kto wie, czy zasady gry nie będą inne? To ryzyko.
Kto może zostać zwolniony z podatku Belki?
Minister finansów Andrzej Domański podzielił się nowinkami dotyczącymi podatku od zysków kapitałowych. Obecnie podatek Belki wynosi 19 proc., ale wygląda na to, że szykują się zmiany. Dochody do 100 tys. zł pomnożone przez stopę depozytową NBP z końca trzeciego kwartału poprzedniego roku mogą zostać zwolnione z tego podatku. To dobra wiadomość dla oszczędzających, np. tych, którzy trzymają pieniądze na lokatach długoterminowych.
Do obietnicy eksperci podchodzą z rezerwą. Mówi się o kwocie wolnej od podatku na poziomie około 5 tysięcy złotych, co daje inwestorowi oszczędność podatkową w granicach tysiąca złotych. Możliwe, że korzyści podatkowe mogą sięgnąć nawet 2 tys. zł, ale to zależy od rodzaju inwestycji. Wciąż nie wiemy, jak w praktyce będzie wyglądało wprowadzenie tej ulgi. Czy skorzystamy z niej dopiero przy rocznym rozliczeniu, czy może już na etapie wypłaty zysków? Przewijają się pytania o zgodność propozycji z prawem europejskim, bo nie wiadomo, czy zmiany nie będą faworyzować polskiego rynku kosztem innych krajów UE, a więc będą nie do zaakceptowania przez wspólnotę.
Dostosuj strategię do indywidualnej tolerancji na ryzyko
U osób myślących o emeryturze strategia inwestycyjna powinna być dostosowana do indywidualnej tolerancji na ryzyko oraz oczekiwanej długości życia, co oznacza, że portfel inwestycyjny może wymagać przetasowań w miarę zbliżania się do emerytury. Ze zgromadzonego kapitału można efektywnie korzystać za sprawą inwestowania w portfele inwestycyjne, które uwzględniają kwotę wolną od podatku i są zgodne w działaniu w ramach polityki społecznej, wspierającej zrównoważony rozwój.
Co więcej, nie jest jasne, czy nowe przepisy będą proste w zrozumieniu dla przeciętnego obywatela, czy też będą wymagały wsparcia specjalistów. Inwestorzy powinni więc zachować ostrożność, ponieważ nowe rozwiązania podatkowe mogą nie przynieść im znaczących korzyści. Warto więc śledzić rozwój sytuacji i nie nastawiać się na zbyt wiele, dopóki nie poznamy szczegółów.
Jak widać, oszczędzanie na emeryturze wymaga rozsądnego zarządzania zgromadzonym kapitałem, a jednym ze sposobów może być dywersyfikacja portfeli inwestycyjnych pozwalająca na zminimalizowanie ryzyka i zwiększenie potencjalnych zysków. Młodzi ludzie powinni rozważyć dodatkowe oszczędzanie na rynku kapitałowym, poprzez inwestowanie w akcje, obligacje lub fundusze, co w długiej perspektywie może przynieść znaczne korzyści finansowe na emeryturze. Istotne jest, aby już na etapie planowania emerytury uwzględnić możliwe zwolnienie z podatku od odsetek i zysków kapitałowych do pewnej kwoty wolnej, bo to może zwiększyć rentowność inwestycji.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.