Część z polskich emerytów ma możliwość zwiększenia wymiaru comiesięcznego świadczenia nawet o kilkaset złotych. By to zrobić, należy skorzystać z tzw. emerytury z rekompensatą. Kto może się o nią ubiegać?
Komu w Polsce przysługuje emerytura?
Emerytura jest świadczeniem pieniężnym wypłacanym seniorom co miesiąc z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i/lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Do jej pobierania są uprawnione osoby w powszechnym wieku emerytalnym, które złożyły wniosek o emeryturę. Ten w Polsce wynosi 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat, jeśli chodzi o mężczyzn. Pobieranie emerytury nie zawsze jest równoznaczne z zakończeniem aktywności zawodowej.
Czym jest emerytura z rekompensatą?
Rekompensata emerytalna to termin, którego znaczenie scharakteryzowano w Ustawie z 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych. Wprowadzono ją jako odszkodowanie dla ludzi, którzy wykonywali pracę o szczególnym charakterze bądź pracę w szczególnych warunkach (warunkach szkodliwych, o znacznym stopniu uciążliwości). Ci bowiem, w związku z wejściem w życie wymienionej regulacji, utracili prawo do ubiegania się o wcześniejszą emeryturę z tego tytułu. Warunkiem uzyskania rekompensaty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest spełnienie wszystkich wymagań formalnych.
Komu przysługuje emerytura z rekompensatą?
W rozumieniu przepisów ustawy prawo do emerytury z rekompensatą przysługuje osobom:
– urodzonym po 1948 roku, które przed 1 stycznia 2009 roku pracę w trudnych warunkach (warunkach znacznej szkodliwości) wykonywały minimum 15 lat. Za osoby świadczące pracę w trudnych warunkach uważa się pracowników sektorów takich jak:
- branża energetyczna,
- hutnicza,
- chemiczna,
- górnicza.
Przy czym praca musiała być wykonywana stale i w pełnym wymiarze.
– urodzonym po 1948 roku, które przed 1 stycznia 2009 roku przez minimum 15 lat świadczyły pracę o szczególnym charakterze. Praca w szczególnych warunkach (o szczególnym charakterze) dotyczy osób takich jak:
- nauczyciele,
- wychowawcy,
- pracownicy organów kontroli państwowej czy administracji celnej,
- dziennikarze,
- żołnierze zawodowi,
- funkcjonariusze policji,
- osoby wykonujące działalność artystyczną,
- pracownicy ochrony przeciwpożarowej.
Czego nie wlicza się do emerytury z rekompensatą?
Do okresu uprawniającego o ubieganie się o emeryturę z rekompensatą nie wlicza się czasu, w którym pracownik przebywał na urlopie macierzyńskim, wychowawczym, bezpłatnym, urlopie dla poratowania zdrowia, odbywał służbę wojskową czy przebywał na zwolnieniu chorobowym. Senior ubiegający się o dodatek emerytalny nie może mieć ustalonego prawa do wcześniejszej emerytury.
Kiedy złożyć wniosek o rekompensatę do emerytury?
Wniosek o przyznanie dodatku emerytalnego w postaci rekompensaty senior powinien dołączyć do wniosku o przyznanie emerytury składanego po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.
Dokumenty można złożyć:
- osobiście lub przez pełnomocnika w dowolnym oddziale ZUS-u,
- za pośrednictwem Poczty Polskiej lub poprzez polski urząd konsularny,
- przez PUE (Platformę Usług Elektronicznych udostępnioną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych).
Wnioski należy przekazać nie wcześniej niż 30 dni przed spełnieniem wszystkich warunków. W innym przypadku organ emerytalno-rentowy może wydać decyzję odmowną, w której wyszczególni niespełnione kryteria.
Ile wynosi rekompensata do emerytury?
Na podstawie przepisów ustawy współczynnik określający wysokość rekompensaty emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych oblicza się według następującego wzoru: R = 64,32 x K x X.
- R oznacza kwotę rekompensaty,
- K to kwota emerytury „hipotetycznej”,
- X natomiast jest współczynnikiem określającym, jaką część wymogów do wcześniejszej emerytury spełniała osoba ubiegająca się o rekompensatę (do 31 grudnia 2008 roku).
Dlaczego ZUS nie przyznał prawa do rekompensaty do emerytury?
Największą grupę wśród decyzji odmownych w sprawie rekompensaty do emerytury stanowi nieudowodnienie okresu wykonywania przez co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych bądź w szczególnym charakterze. Gdy spotkamy się z negatywnym orzeczeniem organu emerytalno-rentowego, swoich praw możemy dochodzić przed sądem ds. ubezpieczeń społecznych.