Jesień życia zazwyczaj kojarzy się nam z emeryturą. Nie zawsze jednak osoby, które osiągną wiek uprawniający do bycia stypendystą ZUS-u, decydują się na zakończenie aktywności zawodowej. Ponadto coraz powszechniejszy jest pomysł podniesienia efektywnego wieku emerytalnego. Co to oznacza?
Spis treści
Ile wynosi wiek emerytalny w Polsce?
Obecnie wiek emerytalny w Polsce to ponownie 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Ustawowy wiek emerytalny obniżono w 2017 roku. Do tej pory od 2013 roku wiek emerytalny w Polsce był stopniowo wydłużany, a docelowo miał zostać zrównany do 67 lat bez względu na płeć.
Jakie są rodzaje wieku emerytalnego w Polsce?
W przypadku polskiego systemu emerytalnego wiek emerytalny dzieli się na powszechny oraz obniżony.
Powszechny wiek emerytalny
Powszechny wiek emerytalny to określony odgórnie wiek obowiązujący w podziale na płeć – 60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn. Obecnie w przestrzeni publicznej co jakiś czas wspomina się jednak o konieczności podwyższenia wieku emerytalnego, a nawet takiej opcji jak zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn.
Obniżony wiek emerytalny
System emerytalny przewiduje, że z tego przywileju mogą skorzystać członkowie grup zawodowych, którzy poprzez odpowiedni staż pracy udowodnią, że podejmowali zatrudnienie w szczególnie niebezpiecznych bądź trudnych warunkach. Wówczas wiek emerytalny zwykle jest niższy od wieku powszechnego o od 5 do 15 lat.
Czym jest efektywny wiek emerytalny?
Nie każda osoba, która ukończy ustawowy wiek uprawniający ją do przejścia na emeryturę, korzysta z tej możliwości. Są osoby, które po przekroczeniu ustawowego wieku emerytalnego, dalej pracują. Często dorabiają też wcześniejsi emeryci. Stąd właśnie wynika różnica między ustawowym a efektywnym wiekiem emerytalnym. Ten drugi oznacza wiek, w którym faktycznie kończymy aktywność zawodową i zaczynamy pobierać emeryturę. Często na propozycję wydłużenia kariery zawodowej lepiej reagują kobiety, gdyż panie zwykle mają niższe świadczenia niż emerytury mężczyzn.
Czy efektywny wiek emerytalny zostanie podniesiony?
Efektywny wiek emerytalny to poniekąd pojęcie nieformalne. W praktyce nie ma bowiem możliwości, by go podnieść albo obniżyć. Mimo to seniorom, którzy niedługo osiągną ustawowy wiek emerytalny, można oferować różne benefity zachęcające ich do wydłużenia kariery zawodowej. To kwestia niezwykle ważna tym bardziej, że w Krajowym Planie Odbudowy jednoznacznie poinformowano, iż aktywność zawodowa seniorów (emerytów) w Polsce jest zbyt niska. Na dodatek Polska jest zobowiązana do przedstawienia w ostatnim kwartale 2024 roku Komisji Europejskiej raportu dotyczącego działań powziętych na rzecz podniesienia wspomnianego wskaźnika.
Z tego względu rząd wprowadza bądź planuje wprowadzić rozwiązania pozwalające na podniesienie efektywnego wieku emerytalnego. W dokumencie zapowiedziano, że będą to:
- szkolenia zawodowe dla osób po 60 roku życia,
- zachęty podatkowe, np. w postaci ulgi PIT-0 dla pracujących seniorów (seniorzy, którzy czasowo zrezygnują z pobierania emerytury i zdecydują się na przedłużanie kariery zawodowej zostaną zwolnieni z PIT do ok. 85,5 tys. zł. A ci, którzy kontynuują pracę, rozliczą się na skali podatkowej, skorzystają też z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. zł),
- oraz działania polegające na poprawie opieki zdrowotnej zwłaszcza w zakresie szybszej diagnostyki i leczenia. To w dużej mierze ma zachęcić emerytów do zasilenia grona osób pracujących.
Wymienione decyzje miałyby wypełnić zobowiązania w odniesieniu do Krajowego Planu Odbudowy i przełożyć się na lepszą sytuację w gospodarce narodowej poprzez odłożenie w czasie przechodzenia obywateli na emeryturę.
Efektywny wiek emerytalny. Czy opłaca się pracować dłużej?
Dla osób, które osiągnęły ustawowy wiek emerytalny, nie ma ograniczeń co do osiąganych dochodów. Limity dorabiania do emerytury czy renty, które mogą obniżyć świadczenie, dotyczą wyłącznie osób, które nie osiągnęły wieku ustawowego. Ponadto pracujący emeryt nadal odprowadza składki, więc dodatkowo podwyższa swoją aktualną emeryturę i raz w roku może wystąpić o ponowne przeliczenie świadczenia.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.