Odpowiedzialność deliktowa stanowi odpowiedzialność za czyny niedozwolone. W polskim prawie szczegółowo zostały uregulowane roszczenia, które mogą być dochodzone przez osobę poszkodowaną, a jednym z kluczowych środków jest renta deliktowa.
Spis treści
Czym jest renta deliktowa?
Renta, jak zdefiniowano w Kodeksie cywilnym, to specjalna forma odszkodowania, mająca na celu zrekompensowanie szkód wynikających z utraty zdolności do pracy lub zmniejszenia się perspektyw życiowych poszkodowanego.
W art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego zawarte są konkretne przesłanki, które pozwalają poszkodowanemu dochodzić renty od sprawcy. Są to sytuacje, w których poszkodowany albo utracił zdolność do pracy, albo jego potrzeby życiowe zwiększyły się, a perspektywy na przyszłość zmniejszyły się. Renta z tego tytułu ma służyć jako forma zrekompensowania tych strat. Warto jednak zaznaczyć, że wysokość renty zależy od konkretnej sytuacji i okoliczności danej sprawy.
Renta a utrata możliwości zarobkowych
Ten rodzaj renty przysługuje osobom, które przed zdarzeniem zarabiały, a po zdarzeniu nie są już w stanie pracować w dotychczasowym zawodzie. Na przykład, osoba, która była kierowcą ciężarówki przed wypadkiem, a po nim straciła nogi. Lub muzyk, który przed wypadkiem grał na skrzypcach, a w wyniku wypadku stracił dłoń. Takie osoby niewątpliwie nie mogą kontynuować swojej dotychczasowej pracy zarobkowej. Renta w tej sytuacji jest sposobem na zrekompensowanie utraconych korzyści.
W postanowieniu z 12 grudnia 2018 roku (sygn. akt III PK 27/18) Sąd Najwyższy podkreślił, że zadaniem sądu jest określenie prawdopodobnych zarobków utraconych przez poszkodowanego z powodu wypadku. Do sumy wliczają się również nagrody, pod warunkiem że były przyznawane pracownikowi regularnie.
Renta a zmniejszenie perspektyw zawodowych
Poszkodowany może ubiegać się też o rentę w celu pokrycia z niej takich kosztów jak koszty opieki, lekarstw, zaopatrzenia medycznego, specjalnej diety, prywatnego leczenia i rehabilitacji oraz kosztów dojazdów do specjalistów.
Wprawdzie zdolność do pracy i widoki na przyszłość mogą wydawać się być równoznaczne, jednak mają różne znaczenie. Na przykład, student medycyny z aspiracjami na chirurga, który traci rękę, traci swoje perspektywy na przyszłość, mimo że jeszcze nie pracuje w zawodzie. W takim przypadku również przysługuje prawo do renty.
Proces sądowy i dochodzenie renty
Dochodzenie renty w sądzie wiąże się z obowiązkiem udowodnienia przez poszkodowanego, że przysługują mu prawa do renty, czyli, na przykład, musi wykazać niezdolność do pracy lub zwiększone koszty lekarstw. Jedna osoba może dochodzić kilku różnych rent, jeśli na przykład jednocześnie zwiększyły się jego potrzeby i utracił możliwość zarobkowania.
Podsumowując, renta deliktowa jest ważnym narzędziem kompensacji strat poniesionych przez kogoś w wyniku wypadku spowodowanego przez osoby trzecie. To szansa na stabilną przyszłość mimo utraty zdolności do zarobkowania w dotychczasowy sposób.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.