Polskie prawo niepełnosprawność definiuje się jako trwałe lub okresowe ograniczenie w zakresie sprawności fizycznej, psychicznej lub umysłowej. Ogranicza ona możliwość pełnienia ról społecznych, nauki, pracy oraz codziennego życia. Jakie są stopnie niepełnosprawności i czym się charakteryzują?
Spis treści
Zmiany w orzekaniu
Od 1 stycznia 1998 roku, na mocy Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wprowadzono nową klasyfikację orzekania o stopniu niepełnosprawności. Do końca 1997 roku używano pojęcia grup inwalidzkich. Obecnie orzekanie o niepełnosprawności opiera się na trzech stopniach. Od najwyższego do najniższego prezentują się one następująco:
- Stopień znaczny,
- Stopień umiarkowany,
- Stopień lekki.
Oczywiście, osoby, które przed 1998 roku zostały zakwalifikowane do konkretnej grupy inwalidzkiej, wciąż są traktowane jako osoby z niepełnosprawnościami.
Sprawdź, czym jest prewencja rentowa ZUS?
Zakresy stopni niepełnosprawności
Stopień znaczny
Stopień znaczny wiąże się z istotnym naruszeniem sprawności organizmu. Takie osoby potrzebują stałej opieki i pomocy innych. Osoby z tym stopniem niepełnosprawności mają prawo do dodatku pielęgnacyjnego lub zasiłku pielęgnacyjnego. Mają dostęp do dofinansowania ze środków PFRON-u, karty parkingowej, rabatów telekomunikacyjnych, specjalnych warunków zatrudnienia, ulgi rehabilitacyjnej, zniżek w komunikacji PKP, PKS, miejskiej oraz zwolnienia z abonamentu RTV.
Stopień umiarkowany
Stopień umiarkowany (drugi stopień) jest przyznawany osobom z naruszoną sprawnością, które są albo niezdolne do pracy, albo mogą pracować jedynie w warunkach pracy chronionej. Przynależność do tej kategorii osób z niepełnosprawnościami uprawnia do ulg dla osób z niepełnosprawnościami, zniżek w komunikacji oraz przy wyrabianiu paszportu. Zapewnia dostęp do zasiłku pielęgnacyjnego, karty parkingowej oraz dofinansowania ze środków PFRON. Umiarkowana niepełnosprawność przekłada się na specjalne warunki zatrudnienia, w tym skrócony czas pracy i dodatkowe urlopy.
Stopień lekki
Stopień lekki dotyczy osób, których niepełnosprawność ogranicza zdolność do wykonywania pracy lub pełnienia ról społecznych. Stopień lekkiej niepełnosprawności, inaczej trzeci stopień, wskazuje na ograniczone zdolności funkcjonowania osoby w porównaniu do zdrowej, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Niemniej pewne trudności można złagodzić, na przykład za pomocą sprzętu ortopedycznego. Osoby z tym stopniem niepełnosprawności mają prawo do ulg rehabilitacyjnej, komunikacyjnej i wsparcia w powiatowym centrum pomocy rodzinie. Wsparcie może zostać udzielone chociażby w zakresie usuwania barier w mieszkaniu.
Czy możliwa jest zmiana stopnia niepełnosprawności?
Jeśli stan zdrowia osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności pogorszy się, można ubiegać się o zmianę stopnia niepełnosprawności na znaczny. W tym celu należy przesłać odpowiedni wniosek wraz z dokumentacją do powiatowego zespołu orzekającego o niepełnosprawności.
Proces orzekania o stopniu niepełnosprawności
Aby uzyskać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, należy zgłosić się do zespołów orzekających – powiatowych lub wojewódzkich. Kluczowym elementem jest odpowiednia dokumentacja medyczna oraz spotkanie z Komisją ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia.
Podsumowując, system orzekania o stopniu niepełnosprawności przeszedł istotne zmiany, a osoby z niepełnosprawnościami w Polsce mają zapewniony szereg uprawnień mających na celu wsparcie ich w codziennym życiu.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.