Polacy mimo otrzymywania emerytury często nie decydują się na zakończenie aktywności zawodowej. Przywilejem jest to, że wcześniejsi emeryci pobieranie świadczenia mogą łączyć z wynagrodzeniem z tytułu pracy. Ale tylko wówczas, gdy nie przekroczą określonego limitu. Ile może dorobić polski emeryt?
Spis treści
Komu przysługuje wcześniejsza emerytura?
Wcześniejsza emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych należy się ludziom, którzy urodzili się w latach 1949–1968 i pracowali w szczególnym charakterze albo w szczególnych warunkach, a na 31 grudnia 2008 r.:
- nie osiągnęli powszechnego wieku emerytalnego, zależnego od płci oraz rodzaju pracy,
- mogą udokumentować okresy nieskładkowe i składkowe, wynoszące 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat, jeśli chodzi o mężczyzn,
- nie są członkami otwartego funduszu emerytalnego albo za pośrednictwem ZUS-u złożą wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku na rzecz budżetu państwa.
Ważne! Pod uwagę brany jest również udokumentowany staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (informacja musi być zawarta na świadectwie pracy).
Ile można dorobić na wcześniejszej emeryturze?
W przypadku osób pobierających wcześniejszą emeryturę przewidziano tzw. limity dorabiania. Gdy zostaną przekroczone, ZUS może pomniejszyć wysokość przyznawanego świadczenia bądź zawiesić jego wypłatę. W obu przypadkach kluczowe jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie. Jeśli miesięczna wypłata seniora wyniesienie minimum 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce, urzędnicy pomniejszą wysokość Twojej emerytury. Z kolei w przypadku, gdy będziesz zarabiał minimum 130% proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ZUS zawiesi wypłatę świadczenia.
Zasady dorabiania regulują, że od czerwca 2022 roku rencista bądź emeryt, by zachować prawo do pełnego świadczenia, może dorobić nie więcej niż 4364,70 zł brutto miesięcznie. Gdy miesięczne zarobki wcześniejszego emeryta przekroczą 8105,80 zł brutto, utraci on prawo nawet do kwoty świadczenia minimalnego, jeśli chodzi o emeryturę. Limity w dorabianiu do renty bądź wcześniejszej emerytury zmieniają się co trzy miesiące.
Ile wynosi maksymalna kwota pomniejszenia emerytury?
W przypadku emerytur i rent kwotę maksymalnego zmniejszenia świadczenia ustalono na:
- 691,94 zł – w przypadku emerytur oraz rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- 588,19 zł – w przypadku rent rodzinnych, do pobierania których uprawniona jest jedna osoba,
- 518,99 zł – o tyle można zmniejszyć wypłacane świadczenie w przypadku rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy.
Uwaga! Należy pamiętać, że limity ulegają zmianom.
Kto na emeryturze może dorabiać bez ograniczeń?
Prawo nieograniczonego dorabiania do emerytury mają osoby, które ukończyły powszechny wiek emerytalny – 60 dla kobiet i 65 dla mężczyzn.
Bez ograniczeń pracę mogą podejmować również:
- osoby z prawem do emerytury częściowej,
- osoby z prawem do renty inwalidów wojskowych (inwalidów wojennych), z tytułu pobytu w obozie i w miejscach odosobnienia lub rent rodzinnych przysługujących po tych inwalidach;
- osoby mające prawo do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową lub renty rodzinnej po żołnierzu, którego śmierć ma związek ze służbą wojskową.
Jakie są korzyści z dorabiania na emeryturze?
Dorabiający emeryt w związku z prowadzeniem aktywności zawodowej może liczyć na szereg korzyści. Nie dość, że co miesiąc wzmacnia swoje finanse, uzyskując środki np. w wysokości przynajmniej przeciętnego wynagrodzenia, to może jeszcze wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ponowne przeliczenie emerytury. To szansa, by ZUS podwyższył wyliczoną emeryturę. Ponadto z pracy na emeryturze wynika wiele zalet stricte społecznych: to doskonały sposób na zagospodarowanie nadmiaru wolnego czasu u seniora i utrzymywanie relacji towarzyskich.
O czym musi pamiętać senior dorabiający na emeryturze?
Osoby, które mimo że przeszły na wcześniejszą emeryturę dalej chcą pracować, muszą o tym poinformować Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W innym przypadku będą musiały zwrócić nienależnie pobrane świadczenia (jeśli przekroczą wspomniane progi finansowe). O fakcie możemy poinformować ZUS od razu przy składaniu wniosku o wcześniejszą emeryturę bądź już w trakcie jej pobierania – za pośrednictwem formularza ZUS EROP.
Zasady stanowią, że pracujący senior dodatkowo jest zobowiązany do dostarczania do końca lutego każdego roku zaświadczenia o wysokości przychodu za rok poprzedni. To na podstawie tego dokumentu inspektorzy ustalą, czy dalej jesteś uprawniony do wypłaty świadczenia, a jeśli tak: określą podstawę wymiaru składek. Jeśli emeryt złoży deklarację, lecz w wyniku analizy urzędników okaże się, iż świadczenie emerytalne pobierał, nie mając do tego prawa, będzie musiał zwrócić to, co otrzymał w ostatnim roku. W przypadku, gdy nie złoży rzetelnego oświadczenia, a w trakcie kontroli wyjaśniającej wyjdzie na jaw, iż emeryturę pobierał jako osoba nieuprawniona, będzie musiał zwrócić to, co wypłacono mu przez ostatnie 3 lata.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.