Zespół suchego oka charakteryzuje się objawami takimi jak suchość, pieczenie, zaczerwienienie oczu i uczucie obecności ciała obcego w oku. To uciążliwa dolegliwość, ale na szczęście można z nią sobie poradzić. W jaki sposób? Czytaj dalej.
Spis treści
Czym jest zespół suchego oka?
Znacie to uczucie? Na pewno nie raz się z nim spotkaliście. Chodzi o pieczenie w oku połączone ze zmęczeniem. Właśnie tak zaczyna się zespół suchego oka, czyli dolegliwość wynikająca z niemożności utrzymania przez oko odpowiedniego poziomu nawilżenia. Standardowo film łzowy, który pokrywa powierzchnię oka, zapewnia nawilżenie, ochronę oraz utrzymuje klarowność widzenia. Jednak w przypadku zespołu suchego oka, produkcja łez jest niewystarczająca lub dochodzi do niej wraz z nadmiernym parowaniem.
Jakie są przyczyny zespołu suchego oka?
Przyczyny zespołu suchego oka są różne, tak ja różnimy się między sobą. Czynniki środowiskowe takie jak niska wilgotność powietrza, długotrwałe przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach, a także długotrwałe patrzenie na ekran komputera czy telewizora, mogą doprowadzić do szybkiego odparowywania filmu łzowego. Nawet długotrwałe używanie soczewek kontaktowych może podrażnić oczy.
Czynniki medyczne, takie jak zażywanie niektórych leków (antyhistaminików, antydepresantów), mogą zmniejszyć produkcję łez. Choroby, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca oraz zapalenie brzegów powiek, też są w stanie doprowadzić do suchości.
Zespół suchego oka częściej da się zaobserwować u osób starszych, co wynika z naturalnego spadku produkcji łez wraz z wiekiem. Ponadto kobiety, szczególnie w okresie menopauzy, są mocniej narażone na wystąpienie zespołu suchego oka. Jest to związane ze zmianami hormonalnymi.
Tak powstaje zespół suchego oka
No dobrze, przyczyny przyczynami, ale na pewno zastanawiacie się, jak krok po kroku dochodzi do zespołu suchego oka. Spieszymy z wyjaśnieniem.
Otóż film łzowy pokrywa powierzchnię oka; nawilża i umożliwia prawidłowe działanie aparatu optycznego. Składa się z trzech warstw: lipidowej, wodnej i śluzowej. Te trzy warstwy współdziałają, eliminują ciała obce i utrzymują ostrość wzroku. Wystarczy, że jedna z nich przestanie pracować na 100 proc. i już… zespół suchego oka gotowy.
Kluczowe dla powstania zespołu suchego oka są zaburzenia równowagi między produkcją a odparowywaniem łez. W konsekwencji osoba cierpiąca na zespół suchego oka może doświadczać nieprzyjemnych dolegliwości takich jak suchość, pieczenie, uczucie piasku w oku, a nawet ból oczu. Nasilenie objawów może się różnić i nie zawsze koreluje ze stopniem uszkodzenia powierzchni oka.
Diagnostyka zespołu suchego oka
Badania objawowe to pierwszy krok w diagnostyce zespołu suchego oka. Lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, podczas którego pyta o objawy takie jak pieczenie, zaburzenia widzenia czy występowanie podrażnień oczu po ekspozycji na dym papierosowy. Badanie fizykalne obejmuje m.in. ocenę brzegów powiek i wykluczenie innych potencjalnych zmian na powierzchni oka.
Na laboratoryjne metody diagnozy zespołu suchego oka składają się testy oceniające funkcjonowanie filmu łzowego i stanu oka. Do najczęściej stosowanych należy test przerwania filmu łzowego, który ocenia stabilność filmu łzowego. Test Schirmera pozwala na ocenę produkcji łez, a badanie pod mikroskopem może wykazać ewentualne uszkodzenia.
Interpretacja wyników testów diagnostycznych powinna uwzględniać zarówno wyniki badań laboratoryjnych, jak i objawy zgłaszane przez pacjenta. Nie zawsze wyniki testów są jednoznaczne – zdarza się, że wyniki wskażą na zespół suchego oka, nawet jeśli pacjent nie zgłasza objawów typowych dla tej choroby. W przypadku niejednoznaczności lekarz może zdecydować się na wykonanie dodatkowych badań.
Diagnostyka zespołu suchego oka może być skomplikowana, zwłaszcza jeśli symptomy są łagodne lub niespecyficzne.
Jak leczyć zespół suchego oka?
Leczenie farmakologiczne zespołu suchego oka to podstawa; na tym wszystko się opiera. Może koncentrować się na stosowaniu sztucznych łez, które nawilżają powierzchnię oka i pomagają złagodzić objawy. Czasami lekarz zaleca leki przeciwzapalne.
Innowacyjne metody leczenia zespołu suchego oka skupiają się na terapiach takich jak autologiczne serum łzowe, terapia światłem pulsacyjnym czy zatkanie punktów łzowych. Autologiczne serum łzowe to krople do oczu sporządzone z własnej krwi pacjenta, które zawierają czynniki wzrostu pomagające w regeneracji powierzchni oka. Terapia światłem pulsacyjnym jest stosowana do leczenia zapalenia brzegów powiek, które często towarzyszy zespołowi suchego oka. Zatkanie punktów łzowych, które można przeprowadzić za pomocą małych implantów, pozwala zatrzymać łzy na powierzchni oka. Dzięki temu oko pozostaje dłużej nawilżone.
Oprócz tych, powiedzmy, inwazyjnych metod, równie ważne jest robienie regularnych przerw podczas pracy przy komputerze, utrzymanie prawidłowego stanu nawodnienia organizmu oraz stosowanie się do diety bogatej w kwasy tłuszczowe omega-3.
Często zadawane pytania dotyczące zespołu suchego oka
Czy zespół suchego oka jest przewlekły?
Zespół suchego oka to przewlekły stan chorobowy, co oznacza, że zazwyczaj utrzymuje się przez dłuższy okres. Objawy mogą być różne w zależności od dnia i pory roku. Regularne wizyty u lekarza i odpowiednie leczenie mogą pomóc kontrolować objawy i zapobiec pogorszeniu.
Jakie są skutki długotrwałego zespołu suchego oka?
Długotrwały zespół suchego oka może prowadzić do przewlekłego podrażnienia, dyskomfortu i zmęczenia oczu. W skrajnych przypadkach prowadzi do uszkodzenia powierzchni oka i pogorszenia ostrości wzroku. Niektórzy pacjenci mogą doświadczyć poważnych komplikacji, takich jak wrzody rogówki lub infekcje oka.
Czy zespół suchego oka wpływa na jakość życia?
Niestety tak. I stawia go to w bardzo złym świetle. Suchość, pieczenie, zaczerwienienie oczu i uczucie ciała obcego mogą nie tylko przeszkadzać, ale także ograniczać codzienne funkcjonowanie, na przykład utrudniać czytanie, pracę przy komputerze czy jazdę samochodem.
Czy zespół suchego oka może doprowadzić do innych problemów zdrowotnych?
I w tym przypadku odpowiedź niestety jest twierdząca. Rzadko, ale jednak, zespół suchego oka ma bardzo ciężki przebieg, co może doprowadzić do problemów takich jak uszkodzenie powierzchni oka, zapalenie spojówek lub wrzody na rogówce. Najpoważniejszym jego następstwem jest utrata wzroku.
By maksymalnie obniżyć ryzyko, regularnie odwiedzajmy okulistę i stosujmy się do zaleceń lekarza.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.