Megalomania – jakie są jej przyczyny, objawy i jak można z nią walczyć?

Megalomania to zaburzenie, które dotyczy coraz większej liczby osób. Ten patologiczny stan charakteryzuje się nadmiernym poczuciem własnej wartości oraz nieadekwatnymi ambicjami. W artykule przedstawiamy przyczyny megalomanii, jej objawy i możliwe sposoby radzenia sobie z problemem. Przekonaj się, jakie cechy osobowości zwykle ma megaloman, i dlaczego dbałość o zdrowie psychiczne jest tak ważna!

Definicja megalomanii

Megalomania to zaburzenie osobowości, w którym pacjent jest przekonany o własnej wyjątkowości i nieograniczonych możliwościach. Osoby z megalomanią często uważają się za kogoś ważnego, wybitnego lub potężnego i sądzą, że powinni być traktowani inaczej niż „zwykli” ludzie. Ich wybujałe ego zwykle źle oddziałuje z otoczeniem i prowokuje trudności w relacjach międzyludzkich.

Megaloman jest skłonny do nadmiernego samozachwytu i wnikliwych fantazji na temat swojej władzy i prestiżu. Ma tendencję do patrzenia na swój potencjał w bardzo pozytywny sposób i utrzymywania bogatego wewnętrznego świata przekonań dotyczących ich wartości jako istoty człowieka.

Przyczyny rozwoju zaburzenia

Przyczyny megalomanii nie są jednoznaczne. Rozwija się ona stopniowo i jest wynikiem kombinacji czynników biologicznych oraz psychologiczno-społecznych. Często są to dziedziczne cechy charakteru sprzyjające rozwojowi zaburzenia lub traumatyczne przeżycia z dzieciństwa takie jak ciągłe odczuwanie braku akceptacji ze strony rodziców czy rówieśników. Współczesna kultura zachęca natomiast do egocentryzmu, stawiania siebie na pierwszym miejscu oraz promuje osiągnięcia jednostki bez względu na koszt dla innych. Zaburzenia tego typu częściej występują u mężczyzn niż u kobiet i zazwyczaj pojawiają się w okresie dorastania lub wczesnej dorosłości, wiążąc się z objawami niskiej oceny.

  • Jednym z największych niebezpieczeństw dla powstania megalomanii jest brak sprawdzalności w dowodzeniu lub wykonywaniu pracy.
  • Osoby mające problemy emocjonalne lub skłonności do fanatyzmu i narcyzmu również są bardziej podatne na rozwój tej choroby.
  • Częste przebywanie w otoczeniu osób uważanych za znaczące społecznie może przyczynić się do uzyskania poczucia nadmiernej ważności.

Zbyt niskie poczucie własnej wartości

Jednym z głównych czynników megalomanii jest niedostateczne poczucie własnej wartości. Osoby z takim problemem często w głębi duszy są niepewne siebie i zaciekle szukają sposobów, aby polepszyć swoje samopoczucie. Przekonane o własnej bezkonkurencyjności karmią się niepowodzeniami innych – to pozwala im na autopromocję.

Duże wymagania w dzieciństwie

Wiele osób boryka się z megalomanią, ponieważ już od dziecka narzucano im określone standardy i wymagania w sferze zachowania i osiąganych celów. Dzieci narażone na podobną presję ze strony rodziców lub opiekunów wyrastają na wyjątkowo ambitnych ludzi, z często upośledzoną zdolnością do samooceny.

Choroby psychiczne

Megalomania może być skutkiem różnego rodzaju chorób psychicznych. Zaburzenia osobowości (zwłaszcza typu narcystycznego) są szczególnie niebezpieczne pod tym względem – pacjent często idealizuje siebie i traktuje innych jako narzędzia do realizacji własnych celów. Innym cierpieniem stanowiącym zagrożenie dla psychiki człowieka mogą być choroby neurologiczne czy proces starzenia się organizmu. Całe szczęście terapia megalomanii jest możliwa i w wielu przypadkach daje dobre efekty – pozwala odzyskać stabilną równowagę emocjonalną i przywrócić prawidłowe relacje interpersonalne.

Ekspansywny styl życia

Osoby dotknięte megalomanią często prowadzą ekspansywny styl życia, wypełniony intensywną aktywnością fizyczną, nagłą zmianą planów i impulsywnym zachowaniem. Mogą mieć skłonność do nadmiernego werbalizowania swoich marzeń i celów bez podejmowania rzeczywistych wysiłków na ich realizację.

Objawy megalomanii w codziennym życiu

Megalomania jest szczególnie groźna wtedy, gdy pacjenci nie zdają sobie sprawy, jak bardzo oddalili się od rzeczywistości. Sama diagnoza megalomanii bywa trudna ze względu na fakt, że objawy tego zaburzenia są podobne do innych zaburzeń psychicznych, takich jak np. schizofrenia. Lęk i złość to mechanizmy obronne przed negatywnymi emocjami, dlatego pacjentom trudno przyjąć, że ich zachowanie nie przystaje do norm społecznych.

W codziennym życiu objawy megalomanii mogą przybierać różne formy. Megalomani często podejmują działania, które mają na celu zapewnić i ochronić ich status społeczny: demonstrują swoje bogactwo i wpływy personalne. Dodatkowo osoby cierpiące na tę przypadłość często mają problem z krytyką, nawet tą konstruktywną. Przyjaźnie reagują jedynie na pochlebstwa, natomiast każda negatywna opinia, jaką usłyszą na swój temat, rozczarowuje ich albo wyzwala agresję.

Wraz z postępem megalomanii pojawiają się bardziej widoczne objawy, takie jak np. brak empatii, nadmierna pewność siebie lub obsesja na punkcie władzy. Osoby cierpiące na megalomanię często mają trudności ze słuchaniem innych oraz refleksyjnym rozwiązaniem konfliktów (co może prowadzić do ich pogłębiania). 

Zaburzenie, które sprowadza się nierzadko do egoistycznych zachowań pacjenta, może manifestować ucieczkę od własnych problemów poprzez wmawianie sobie lub ewentualnie światu jak fantastyczni jesteśmy albo projekcję obsesji na naszych bliskich mimo całkowitego irracjonalizmu podjętych działań. Mimo że objawy megalomanii mogą być łatwe do zauważenia przy pierwszym kontakcie z chorym dogłębne rozpoznanie tego schorzenia wymaga zwykle specjalistycznego leczenia psychiatrycznego.

Metody leczenia megalomanii

Megalomania sama w sobie nie jest postrzegana w psychiatrii jako jednostka chorobowa, lecz objaw innego patologicznego stanu psychicznego. Niezależnie od przyjętej klasyfikacji leczenie megalomanii w dużej mierze zależy od indywidualnego przypadku. W terapii stosuje się najczęściej metody kognitywne, które pomagają pacjentowi zmienić sposób myślenia i tym samym spojrzenie na siebie oraz otoczenie.

Mimo że terapia poznawczo-behawioralna jest ukierunkowana na redukcję zaburzonego sposobu myślenia, sam zabieg nie wystarczy, by całkowicie rozwiązać problem – pacjenci powinni wprowadzić zasadnicze zmiany w stylu życia: ograniczyć liczbę bodźców, angażować się w regularną pracę oraz znaleźć hobby, przy którym mogą się zrelaksować. Ważne jest, by uświadomili sobie istotność wartości innych ludzi i ich potrzeb.

Farmakoterapia jest stosowana rzadziej, gdyż zaburzenia osobowości wymagają przede wszystkim długotrwałej pracy terapeutycznej w sferze psychiki i „przepracowania” emocji. W terapii wykorzystuje się techniki zmniejszenia poczucia wyższości oraz skupia się uwagę pacjenta na zdolności samokrytyki i empatii. Kuracja wymaga odpowiedniego zaangażowania ze strony pacjenta oraz regularnego spotykana się z terapeutą przez kilka miesięcy, a nawet lat.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *