Elektroniczne zwolnienia lekarskie na koncie PUE ZUS

Polacy masowo korzystają ze zwolnień lekarskich, nawet mimo zaostrzonych przepisów, które w życie weszły z początkiem 2022 roku. W zeszłym roku lekarze wystawili 27 mln zwolnień, z czego aż 21 mln przypadków motywowano chorobą osoby ubezpieczonej. Statystycznie na chorobowym byliśmy 10,6 dnia. Czym jest elektroniczne zwolnienie lekarskie i kto może się o nie ubiegać? Wyjaśniamy!

Od 1 grudnia 2018 roku lekarze (lub asystenci medyczni upoważnieni przez lekarzy) wystawiają zwolnienia wyłącznie elektroniczne; w skrócie nazywane e- ZLA. E-zwolnienie jest automatycznie przesyłane na profil Platformy Usług Elektronicznych płatnika składek i do systemu ZUS. To duże ułatwienie dla pacjentów. Jako pracownik nie masz obowiązku dostarczenia e-zwolnienia. Mimo to przepisy z zakresu prawa pracy nakazują Ci powiadomienie pracodawcy o swojej nieobecności.

Elektroniczne zwolnienia lekarskie (e-ZLA) – jak to działa?

W przypadku, gdy pracownik nagle zachoruje, przyda mu się informacja na temat tego, co potrzebne jest do zwolnienia lekarskiego online. L4 przez Internet można uzyskać bez wychodzenia z domu, w zaledwie kilka minut. To bardzo wygodne rozwiązanie, kiedy objawy choroby są tak ciężkie, że uniemożliwiają dojazd do przychodni lub pracownik ma pod opieką małe dziecko, którego nie można zostawić samego.

Z L4 przez Internet może skorzystać każdy, kto opłaca składki na ubezpieczenie chorobowe, w ramach stosunku pracy lub dobrowolnie. Zatem zwolnienie lekarskie online jest dostępne również dla osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenie/o dzieło i mogą z niego korzystać także przedsiębiorcy, pod warunkiem odprowadzania wspomnianych składek.

Z jakiego powodu Polacy najczęściej biorą zwolnienia lekarskie?

Z listy ZUS wynika, że najczęstszymi powodami zwolnień lekarskich są:

• choroby układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej (m.in. choroby kręgosłupa),
• ciąża, poród i połóg,
• choroby układu oddechowego,
• urazy, zatrucia i skutki działania innych czynników zewnętrznych,
• zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania.

Ze zwolnień lekarskich najczęściej korzystają osoby w wieku 30-39 lat. Oczywiście nie wszyscy z tych, którzy przebywają na zwolnieniu, mają do tego prawo. W 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził 429,9 tys. kontroli zwolnień lekarskich, wydając 23,8 tys. decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłków chorobowych.

System elektronicznych zwolnień lekarskich umożliwia podgląd zaświadczeń lekarskich wystawionych wcześniej dla pacjenta, w tym w wyniku kontroli przez lekarza orzecznika ZUS. System elektronicznych zwolnień lekarskich przypomina lekarzowi także o możliwości skierowania pacjenta na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS.

Zobacz swoje e-zwolnienie

By zobaczyć zwolnienie elektroniczne, należy zalogować się w aplikacji mojeIKP lub na oficjalnej stronie pacjent.gov.pl. Podgląd L4 online jest możliwy zarówno z poziomu komputera, jak i urządzeń mobilnych. O ile pracownik ma pełen dostęp do zawartych tam danych, pracodawca nie widzi wszystkich informacji, jakie zawiera zaświadczenie. Kod choroby, czyli powód wystawienia zwolnienia lekarskiego, jest objęty tajemnicą lekarską.

Zgodnie z art. 229 § 2 „Kodeksu pracy” w przypadku, gdy zwolnienie lekarskie trwało powyżej 30 dni, pracownik musi dostarczyć pracodawcy zaświadczenie od lekarza medycyny pracy, które potwierdza, że jego stan zdrowia jest na tyle dobry, by ponownie mógł wykonywać swoje obowiązki zawodowe. Taki dokument można otrzymać po otrzymaniu skierowania od zakładu pracy i wykonaniu zleconych badań medycyny pracy.

Dane do elektronicznego zwolnienia lekarskiego

Choć zaświadczenie automatycznie trafia do ZUS-u oraz na konto PUE ZUS zakładu pracy, warto przynajmniej z grzeczności o nim poinformować. Standardowo L4 online jest wystawiane na 7 dni, z możliwością przedłużenia.

Dane do zwolnienia lekarskiego są bardzo podstawowe. Potrzebne będą:

• imię, nazwisko, adres e-mail, nr telefonu, adres zamieszkania, miasto, kod pocztowy, PESEL pracownika,
• numer NIP zakładu pracy,
• data zachorowania oraz data wnioskowanego powrotu do pracy.

Jakie dokumenty przekazujemy do ZUS, jeśli nie jesteśmy płatnikami zasiłku?

Mimo elektronizacji zwolnień samo wystawienie druku ZLA u lekarza i przesłanie go do ZUS nie spowoduje wypłaty zasiłku. Aby otrzymać świadczenie, w dalszym ciągu konieczne jest wystawianie dodatkowych dokumentów i przesyłanie ich do ZUS. Do tych dokumentów zalicza się np:

• zaświadczenie Z-3, Z-3a lub Z-3b w przypadku samego przedsiębiorcy,
• wniosek Z-15a lub Z-15b,
• kopię odpisu aktu urodzenia dziecka potwierdzona za zgodność z przedłożonym dokumentem przez płatnika,
• wnioski o urlop macierzyński, rodzicielski czy ojcowski,
• oświadczenie drugiego z rodziców o niepobieraniu świadczeń.

W przypadku kontynuacji zwolnienia lekarskiego – gdy między kolejnymi zwolnieniami została zachowana ciągłość – samo wystawienie kolejnego druku ZLA nie jest jednoznaczne ze staraniem się o zasiłek za kolejny okres. Każdorazowo należy przesyłać do ZUS komplet dokumentów do zasiłku dotyczących wystawiania zaświadczeń lekarskich.

Założenie profilu na PUE ZUS

Jeśli chcesz założyć profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, musisz mieć co najmniej 13 lat. Profil możesz założyć w kilku prostych krokach. Wystarczy wejść na stronę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zarejestrować się poprzez nagłówek i uzupełnić swoje dane (część z nich zostanie wstawiona automatycznie). Login do portalu PUE ZUS otrzymasz na wybrany przez siebie kanał komunikacji, tj. e-mail albo numer telefonu – podany podczas rejestracji.

Bezpłatny certyfikat z ZUS do podpisywania e-ZLA

Na portalu PUE ZUS udostępniono lekarzom nową metodę podpisywania elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA) – bezpłatny certyfikat z ZUS. Do wystawiania elektronicznych zwolnień lekarze mogą używać również aplikacji gabinetowej, z której korzystają w placówkach zdrowia – oczywiście jeśli aplikacja ma taką funkcję.

Koszty wystawiania elektronicznych zwolnień lekarskich

Oprogramowanie w portalu Platformy Usług Elektronicznych ZUS jest bezpłatnie, natomiast kwestie sprzętowe – komputer, tablet lub inne urządzenie za pomocą, którego będą wystawiane elektroniczne zwolnienia lekarskie – pozostają w gestii lekarza.

Cel elektronizacji zwolnień lekarskich

Wystawianie elektronicznych zwolnień lekarskich ułatwiło przepływ informacji. Nie zawsze chory pracownik mógł na czas dostarczać zwolnienia pracodawcy, co utrudniało kwestie formalne.

Miłosz Magrzyk

Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.