Joga to nie tylko zestaw ćwiczeń poprawiających elastyczność i siłę. To także głęboka praca z oddechem, energią, emocjami i myślami. Jak joga wpływa na umysł?
Spis treści
Joga zmienia ciało
Joga, postrzegana głównie jako forma gimnastyki, w rzeczywistości jest czymś o wiele więcej – to styl życia, a nawet filozofia, która wywodzi się z indyjskich tradycji. Jej głównym założeniem jest odkrywanie związku między ciałem a umysłem, co pozwala lepiej zrozumieć otaczającą rzeczywistość.
Na początek warto zwrócić uwagę na to, jak joga zmienia ciało. Wiele osób zaczyna ją praktykować w nieprawidłowej postawie, co tylko prowadzi do zmęczenia. Regularne ćwiczenia mogą jednak przyczynić się do korekty sylwetki, co z kolei wpływa na poprawę wzorców ruchowych. Dzięki temu możemy spowolnić procesy zwyrodnieniowe, co ma ogromny wpływ na nasze funkcjonowanie na różnych poziomach. Przykładem osoby, która dzięki jodze utrzymuje wysoką sprawność fizyczną nawet w późniejszym wieku, jest John Scott – nauczyciel jogi, którego kondycja i witalność są godne podziwu.
Ale przecież wiele innych form aktywności fizycznej również może pomóc nam utrzymać dobrą kondycję. Co więc sprawia, że joga jest wyjątkowa? W przeciwieństwie do innych dyscyplin sportowych, joga nie koncentruje się na wynikach. To droga jest ważniejsza niż osiągnięcia. Praktykowanie jogi przypomina sinusoidę – czasem bez problemu dostrzegamy postępy; kiedy indziej wydaje się, że nie posuwamy się naprzód.
Początkowo może wydawać się, że joga skupia się tylko na aspekcie fizycznym, ale z czasem odkrywamy, że to także praca z energią w naszym ciele. Przebudowa ciała jest niezbędna, aby energia mogła swobodnie przepływać. To właśnie podczas codziennej praktyki można doświadczyć tego, że joga to nie tylko ćwiczenia, ale również sposób na podniesienie poziomu własnej energii, co pozwala inaczej rozpocząć dzień. Przechodzimy wtedy od annamaya koshy, czyli warstwy fizycznej, do pranayamy, warstwy energetycznej. Te procesy są dokładnie opisane w literaturze jogi, ale najważniejsze jest osobiste doświadczenie, które pozwala nam poczuć i zrozumieć jogę na głębszym poziomie.
Asany jogi – joga to nie tylko ćwiczenia
Na praktykowanie jogi składają się różne asany, które pozwalają wzmocnić mięśnie nóg oraz poprawić elastyczność kręgosłupa. Ale wzmocnienie mięśni nóg to nie wszystko.Najpopularniejsze asany, takie jak pozycja drzewa, skupiają się na utrzymaniu równowagi, wymagając jednocześnie wyprostowania pleców i równomiernego rozłożenia masy ciała. Hatha joga i ashtanga joga uwypuklają znaczenie pracy nad mięśniami klatki piersiowej, co przyczynia się do poprawy postawy i głębszego oddechu. Regularna praktyka jogi, zwłaszcza asany stojące i pozycje jogi wymagające głębokiego skłonu, przynosi ulgę w dolegliwościach bólowych i zwiększa siłę mięśniową.
„Wyprostuj plecy” to często powtarzana komenda w praktyce jogi, która podkreśla znaczenie prawidłowej postawy, zwłaszcza tej jak asany stojące, i podczas przechodzenia do pozycji siedzącej. Pozycja dziecka to podstawowa asana dotycząca praktyki jogi, oferująca głębokie relaksowanie i wyciszenie umysłu, a także wzmocnienie mięśni nóg i pleców.
Hatha Yoga Pradipika, starożytny tekst na temat jogi, zwraca uwagę na korzyści płynące z regularnego praktykowania różnych asan, w tym tych stojących, skutecznie przyczyniających się do poprawy elastyczności i siły. Jednak joga to nie tylko asany.
Mentalno-fizyczna podróż
To podróż przez ciało i umysł, która nie zna pojęcia „konkurencja”. W przeciwieństwie do innych dyscyplin sportowych, gdzie liczy się szybkość czy wynik, joga uczy nas cenić sam proces. Nie ma tu miejsca na presję, którą często odczuwamy podczas gier zespołowych czy mierzenia czasu biegu. To droga, na której każde zatrzymanie się, każdy wzlot i upadek, jest częścią nauki i akceptacji.
Kiedy stawiamy pierwsze kroki na macie, zazwyczaj skupiamy się wyłącznie na aspekcie fizycznym. Dopiero z czasem zaczynamy rozumieć, że joga to coś więcej niż rozciąganie mięśni. To również praca z energią, która płynie w naszym ciele. To naturalna ewolucja od pracy z ciałem fizycznym do pracy z energią, co w jodze nazywamy przejściem od annamaya koshy do pranayamy.
Kiedyś niewielu traktowało jogę poważnie. Medycyna konwencjonalna często ignorowała holistyczne podejście do zdrowia, które jednak ma solidne podstawy badawcze. Leczono konkretny organ, zamiast patrzeć na człowieka jako całość. Na szczęście, to się zmienia. Coraz więcej lekarzy kieruje swoich pacjentów na zajęcia jogi, szczególnie tych, którzy potrzebują rehabilitacji stawów albo borykają się ze zwyrodnieniami. Stres jest często przyczyną tych dolegliwości, a joga doskonale pomaga w jego redukcji.
Badania potwierdzają, że łagodna, ale regularna aktywność fizyczna, jest korzystniejsza dla zdrowia niż intensywne treningi. W zależności od choroby, joga może przynieść ulgę na różnych etapach. Nawet w ostrym etapie chorobowym, kiedy nasze możliwości fizyczne są ograniczone, możemy skupić się na aspektach emocjonalnych, co znacznie wpływa na poprawę samopoczucia.
W świecie medycyny alternatywnej joga zajmuje wyjątkowe miejsce, szczególnie gdy mowa o dolegliwościach, które mają swoje korzenie w stresie i emocjach. W dziele Iyengara „Świetle jogi” znajdziemy cenne wskazówki dotyczące asan, które mogą przynieść ulgę w przypadku takich schorzeń jak astma, wrzody żołądka, nadciśnienie czy zapalenie jelita grubego. Joga okazuje się być także pomocna w łagodzeniu objawów fibromialgii, choroby wywołującej bóle stawów i mięśni, której przyczyny przez długi czas były zagadką. Badania wykazały, że regularne praktykowanie jogi może znacznie zmniejszyć napięcia emocjonalne, co przekłada się na poprawę samopoczucia.
Joga bywa lekiem na depresję
Depresja to kolejny obszar, w którym joga wykazuje swoje terapeutyczne działanie. Choć nie jest zalecana osobom cierpiącym na schizofrenię, to w przypadku depresji może przynieść znaczną ulgę. Ćwiczenia jogi aktywizują układ nerwowy, który odpowiada za wyciszenie i koncentrację, co może skutkować obniżeniem poziomu lęku. Emocje, które często gromadzą się w okolicach serca, mogą być uwolnione poprzez odpowiednie pozycje, takie jak wygięcia. Warto jednak pamiętać, że każdy powinien słuchać swojego ciała i dostosowywać intensywność ćwiczeń do swojego stanu emocjonalnego.
Joga może być również postrzegana jako forma masażu organów wewnętrznych, przypominającego terapię wisceralną stosowaną w fizjoterapii. Techniki te mają na celu normalizację napięć w powięziach i poprawę przepływu krwi w narządach. Praktykując jogę, wykonujemy różnorodne skręty i uciśnięcia brzucha, które mogą stymulować działanie mięśni gładkich i przyczyniać się do oczyszczania organizmu z toksyn. Przykładowo, pozycja lotosu, poprzez ucisk pięty na wątrobę, może pobudzać przepływ płynów ustrojowych. Dodatkowo, dynamiczne style jogi, które prowadzą do pocenia się, również wspomagają detoksykację organizmu.
Ważne jest, aby pamiętać, że joga to nie tylko ćwiczenia fizyczne, ale również pranayama i praca z energią. Rozpoczęcie sesji od pozdrowienia słońca może rewelacyjnie pobudzić ciało i zwiększyć przepływ krwi. Po takim rozgrzewającym wstępie warto skoncentrować się na konkretnym celu, który chcemy osiągnąć podczas sesji. Na zakończenie warto dodać elementy wyciszenia i medytacji, które mają bezpośredni wpływ na procesy zachodzące w mózgu, a co za tym idzie – na całe ciało.
Joga łączy umysł z ciałem
Czy zastanawialiście się, jak emocje są powiązane z ciałem? Otóż, wyobraźcie sobie osobę, która po raz pierwszy staje na głowie. To doświadczenie może w niej wywołać rewolucję, nie tylko fizyczną, ale i mentalną.
W zależności od potrzeb możemy wybrać różne jej odmiany. Jeśli naszym celem jest relaks i spokój ducha, warto skupić się na ćwiczeniach skoncentrowanych na oddechu. W takim przypadku, zamiast wymagających pozycji, lepiej wybrać te, które pozwalają odpocząć, na przykład leżące czy siedzące. Nauka świadomego oddychania jest niezwykle ważna. Sposób, w jaki oddychamy, ma bezpośredni wpływ na nasz stan psychiczny. Krótki i płytki oddech może prowadzić do stresu i zmęczenia. Natomiast głębokie oddychanie przeponowe i dolno-żebrowe pozwala lepiej dotlenić mózg i przynosi ukojenie.
Może to brzmi skomplikowanie, ale w praktyce jest o wiele prostsze. Na przykład skupienie się na oddychaniu brzuchem, a nie żebrami, to już krok w stronę głębokiego oddechu przeponowego. Z czasem, dzięki regularnym ćwiczeniom, nasza świadomość ciała wzrasta. Możemy nauczyć się kontrolować nawet najdrobniejsze mięśnie i obszary wewnętrzne.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.