Zmiany w taryfikatorze i związane z nimi podniesienie wysokości mandatów za przewinienia drogowe wywołały burzę wśród kierowców. W świetle wysokich kar pytanie, czy warto odmówić przyjęcia mandatu, stało się jeszcze bardziej aktualne. Wiadomo, że mamy do tego prawo, o którym ma obowiązek poinformować nas nawet funkcjonariusz, ale czy warto korzystać z tej możliwości? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna.
Spis treści
Czym jest mandat i jakie są jego rodzaje?
Mandat jest uproszczonym trybem postępowania w sprawach o wykroczenia i zarazem nakładania za nie grzywny. Wartość mandatu zależy od ciężaru wykroczenia – od kilkuset złotych za mniejsze przewinienia do kilku tysięcy za poważniejsze. Wbrew pozorom nie każdy mandat jest taki sam, choć każdy ma taki sam cel. Wyróżniamy aż trzy rodzaje mandatów:
- gotówkowy – ten dostajesz od razu po zapłaceniu grzywny funkcjonariuszowi, który Cię złapał. Stosuje się go co do zasady w przypadku osób, które tylko odwiedzają nasz kraj i nie mają tu stałego miejsca zamieszkania;
- kredytowany – otrzymujesz go po potwierdzeniu odbioru i jest to najczęściej występujący rodzaj mandatu w naszym kraju;
- zaoczny – ten mandat jest przewidziany dla osób, które popełniły wykroczenie, ale nie zostały przyłapane na gorącym uczynku. Mandat zostawia się w miejscu, gdzie sprawca może go bez problemu znaleźć i odebrać.
Mandat kredytowany trzeba opłacić w ciągu 7 dni od daty wystawienia. Z kolei gotówkowy opłacamy od razu u funkcjonariusza. A mandat zaoczny? W tym przypadku na uregulowanie grzywny mamy aż 14 dni.
Procedura po odmowie przyjęcia mandatu – czego możesz się spodziewać?
Prawo do odmowy przyjęcia mandatu karnego wynika z art. 97 § 2 Ustawy z 24 sierpnia 2001 roku – Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Jeżeli zdecydujemy się na odmowę przyjęcia mandatu lub nie opłacimy grzywny nałożonej mandatem zaocznym w wyznaczonym terminie, organ egzekwujący prawo, który nałożył grzywnę, skieruje sprawę do sądu, argumentując swój wniosek m.in. faktami dotyczącymi nieopłacenia mandatu i, jeśli to możliwe, przyczynami odmowy. Sprawa trafi do sądu rejonowego właściwego dla miejsca popełnienia wykroczenia.
O miejscu i dacie rozprawy dowiesz się na około miesiąc przed wyznaczonym terminem. Co do zasady obecność na rozprawie jest obowiązkowa. Dostaniesz o tym informację na specjalnym wezwaniu. I co ważne – do czasu zakończenia postępowania oczywiście nie musisz opłacać mandatu.
Sąd dokładnie przeanalizuje okoliczności zdarzenia i zapozna się z dowodami. Jako kierowca masz możliwość przedstawienia swojej wersji wydarzeń. Jednak pamiętaj, że dla sądu ważne są przede wszystkim dowody. Bez solidnego materiału dowodowego nasza obrona może okazać się niewystarczająca. Oczywiście, zawsze możesz skorzystać z pomocy prawnika.
Co się stanie, jeżeli sąd uzna, że jesteśmy winni?
Sąd ma dwa wyjścia – albo zgodzi się z funkcjonariuszem co do tego, że mandat był konieczny, albo uzna, że kierowca nie powinien zostać ukarany. W przypadku pierwszego scenariusza zostanie wydany nakaz zapłaty, a Ty będziesz musiał/-a pokryć koszty grzywny i postępowania sądowego (jeżeli sąd uzna, że kierowca nie miał racji, może na niego nałożyć grzywnę dochodzącą nawet do 30 tys. zł). Choć tak wysoka kara zdarza się raczej rzadko. Jeśli nie zapłacimy, grozi nam postępowanie egzekucyjne. Ale spokojnie! Nie wszystko jeszcze stracone. Możesz odwołać się od decyzji sądu i liczyć na łut szczęścia.
Czy odmowa przyjęcia mandatu wpływa na punkty karne?
Tak, odmowa przyjęcia mandatu ma wpływ na punkty karne. Jeżeli nie przyjmiemy mandatu, a zależy nam na tym, by punkty karne przez nas zgromadzone się wyzerowały, musimy uzbroić się w cierpliwość. W końcu proces może trochę potrwać. Po prawomocnej decyzji sądu, w przypadku przegranej sprawy, kierowca ma 30 dni na opłacenie grzywny. Dopiero od tego momentu zaczyna biec okres przedawnienia punktów karnych.
Jak widać, odmowa przyjęcia mandatu to poważna decyzja, dlatego zawczasu warto dobrze ją przemyśleć. Czy warto odmówić przyjęcia mandatu? Decyzja należy do Was. Jedno jest pewne – zawsze powinniśmy przestrzegać przepisów ruchu drogowego i jeździć bezpiecznie. Bezpieczeństwo przede wszystkim!
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.