Powołanie do spadku to kluczowy element prawa spadkowego, który decyduje o tym, kto i w jakim zakresie stanie się spadkobiercą po zmarłej lub zmarłym. Obejmuje ono zarówno sytuacje przewidziane testamentem, jak i te oparte na przepisach ustawy.
Spis treści
Czym jest powołanie do spadku?
Powołanie do spadku jest procesem, w którym spadkobiercy przejmują prawa i obowiązki zmarłego. To może odbyć się na dwa sposoby:
- poprzez testament,
- na mocy ustawy, jeśli testamentu nie sporządzono. Jeżeli testament obejmuje tylko fragment majątku, reszta dziedziczenia odbywa się zgodnie z przepisami ustawowymi.
Jak wynika z art. 926 Kodeksu cywilnego, dziedziczenie ustawowe co do części spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał do tej części spadkobiercy albo gdy którakolwiek z kilku osób, które powołał do całości spadku, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Specyfika powołania małżonków
Jeżeli małżonek coś odziedziczy, to przedmiot majątkowy nabyty w drodze dziedziczenia wchodzi do jego majątku osobistego. Zasada obowiązuje również w przypadku, gdy spadkodawca powoła do spadku oboje małżonków. To oznacza, że każdy z małżonków stanie się współwłaścicielem tych przedmiotów w częściach ułamkowych.
Rola sądu w dziedziczeniu
Chociaż dziedziczenie może odbyć się na podstawie testamentu lub ustawy, w wielu przypadkach wymaga stwierdzenia przez sąd. Sąd może określić krąg spadkobierców, potwierdzić istnienie testamentu i inne kwestie związane z nabyciem spadku.
Moment powołania do spadku
Z chwilą śmierci spadkodawcy wszystkie prawa i obowiązki, które posiadał za życia, automatycznie wchodzą w skład spadku. Stan spadku ustala się na moment śmierci spadkodawcy. Ewentualny podział i przekazanie spadku spadkobiercom podlega przepisom spadkowym.
Państwo nie ma obowiązku informować spadkobierców o śmierci spadkodawcy. Spadkobiercy mają 6 miesięcy od momentu dowiedzenia się o prawie do dziedziczenia, by podjąć decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
Zapis kontra powołanie do spadku
Testament może zawierać zapis, który jest zobowiązaniem spadkobiercy do spełnienia pewnego świadczenia majątkowego. Zapisobiorca nie jest powołany do dziedziczenia, ale otrzymuje określone świadczenie.
Powołanie do całości spadku przez testament
Poprzez testament osoba zmarła może przekazać cały swój majątek określonej osobie lub grupie osób. Najczęstszą formą jest testament spisany w domu, napisany ręcznie, zawierający podpis autora i co jest wskazane – datę. Ważność testamentu nie jest czasowo ograniczona.
Odwołanie testamentu
Testator może w dowolnym momencie odwołać swój testament. Może to zrobić poprzez zniszczenie istniejącego dokumentu lub sporządzenie nowego, aktualizującego poprzednie rozporządzenie majątkowe.
Zrozumienie mechanizmu powołania do spadku jest kluczowe dla każdego, kto chce prawidłowo zarządzać swoim majątkiem pośmiertnym lub stawić czoła kwestiom dziedziczenia w rodzinie. Prawo spadkowe jest złożone, ale wiedza na temat przepisów i przemyślane decyzje pozwolą uniknąć wielu nieporozumień.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.