Pracownik zatrudniony na umowie o pracę w niektórych przypadkach jest, a w innych nie jest uprawniony do wynagrodzenia za urlop. Kiedy może je uzyskać i ile ono wynosi? Sprawdź!
Spis treści
Czym jest urlop?
Urlop to przewidziany przepisami czas wolny od świadczenia pracy. W zależności od jego rodzaju za okres, w którym pracownik nie świadczy pracy, przysługuje bądź nie przysługuje mu wynagrodzenie. Celem urlopu jest umożliwienie zatrudnionemu odpoczynku od wykonywania codziennych obowiązków służbowych, co ułatwi mu regenerację przekładającą się na późniejszą wydajność.
Jakie są rodzaje urlopu?
Najpowszechniejszym rodzajem urlopu jest urlop wypoczynkowy. Oprócz niego w Kodeksie pracy spotkamy się z takimi rodzajami urlopu jak:
- urlop szkoleniowy,
- okolicznościowy,
- macierzyński,
- rodzicielski,
- na żądanie,
- bezpłatny,
- związany z narodzinami dziecka.
Jaki jest wymiar urlopu pracownika?
Nieważne, w której firmie rozpoczniemy pracę, jego wymiar zależy od stażu pracy i wynosi:
- 20 dni, jeśli pracownik zatrudniony jest w firmie mniej niż 10 lat,
- 26 dni, jeżeli staż pracy w danym miejscu wynosi więcej niż dekada.
W przypadku rozpoczęcia pracy w trakcie roku limit urlopu jest obliczany proporcjonalnie. Tak samo należy postąpić, gdy pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy. Niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy pracownika.
Niewykorzystany urlop wypoczynkowy a nowa praca
Jeżeli którykolwiek ze zmiennych składników wynagrodzenia jest pomniejszany za czas wypoczynku, pracodawca ma obowiązek wypłacić dodatkowe wynagrodzenie. Gdy żaden ze składników wypłaty nie jest pomniejszany za czas przebywania pracownika na urlopie, dodatek nie przysługuje. To wynik sytuacji, w której pracownik w miesiącu przebywania na urlopie może otrzymać każdy ze składników w pełnej wysokości bez względu na liczbę dni przepracowanych w miesiącu.
Praca a wynagrodzenie za urlop
Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, takie jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego są regulowane przez przepisy. Jeżeli pracownik otrzymuje składniki zmienne wynagrodzenia wówczas wypłacone zostanie także wynagrodzenie urlopowe.
Gdy wynagrodzenie składa się ze składników zmiennych, należy wyliczyć podstawę jego wymiaru. Zgodnie z prawem pracy za czas urlopu pracownik ma prawo do wynagrodzenia w pełnej wysokości.
Zatrudnionemu może przysługiwać także dodatkowe wynagrodzenie za urlop ustalone na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z 3-miesięcznego okresu poprzedzającego miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy przez wynagrodzenia określone.
W przypadku obliczania wynagrodzenia za urlop istotna jest data wypłaty wynagrodzenia. Gdy wypłacane jest do końca miesiąca, do obliczeń należy przyjąć wynagrodzenie z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym korzystamy z urlopu. Jeśli wypłata następuje w terminie do 10 dnia następnego miesiąca, za podstawę obliczenia wymiaru wynagrodzenia urlopowego ze zmiennych elementów płacy powinna stanowić pensja z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
Przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego pod uwagę bierze się wynagrodzenie zasadnicze oraz inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy.
Obliczanie wynagrodzenia za urlop a wyłączenia
Przy obliczaniu wysokości należnej pracownikowi należy pamiętać, że nie wszystkie zmienne zaliczają się do składników wynagrodzenia. Wyłączenia obejmują kwestie o:
- wynagrodzeniach za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przestoju,
- gratyfikacjach (nagrodach) jubileuszowych,
- wynagrodzeniach za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- kwocie wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia,
- wynagrodzeniach za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
- dodatkowych wynagrodzeniach radców prawnych z tytułu zastępstwa sądowego,
- nagrodach z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
- odprawach emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
- wynagrodzeniach i odszkodowaniach przysługujących w razie rozwiązania stosunku pracy.
Urlop a świadczenie urlopowe
Firmy niezobowiązane do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych mogą zdecydować się na wypłatę świadczenia urlopowego. To forma dodatkowego wynagrodzenia o charakterze dofinansowania wypoczynku pracownika i pomocy w trudnej sytuacji materialnej pracownika. Prawo do otrzymania dodatkowych środków ma pracownik korzystający w danym roku z urlopu wypoczynkowego nieprzerwanie przez przynajmniej 14 dni kalendarzowych.
Kiedy pracodawca ma obowiązek wypłacić świadczenie urlopowe?
Do wypłaty świadczeń urlopowych zobowiązany będzie pracodawca, który nie zdecydował się na założenie ZFŚS, przy czym stan zatrudnienia w jego firmie na umowy o pracę i nie tylko jest określony. Na 1 stycznia danego roku nie może on wynieść więcej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.