Kiedy Twoje spojrzenie pada na rozległe połacie zieleni, na leśne ostępy czy kwieciste łąki w pastelowych barwach, ogarnia Cię uczucie radości i podziwu, a jednocześnie czujesz spokój? Wówczas doświadczasz głębokiej więzi z otaczającym światem i budzi się w Tobie poczucie przynależności do większej całości? To biofilia.
Spis treści
Czym jest biofilia?
Biofilia, czyli umiłowanie życia, to koncepcja, która nabiera coraz większego znaczenia w projektowaniu przestrzeni. Oparty na ludzkiej naturze i zgodzie z nią trend biofilii w architekturze i designie wnętrz podkreśla wprowadzanie roślin, naturalnych materiałów i form życia do otoczenia, aby wzmocnić poczucie związku z naturą. Wykorzystuje się w niej naturalne tkaniny, drewno i naturalne analogie, tworząc przestrzeń, która łączy ludzi z przyrodą i innymi formami życia. Dzięki zastosowaniu naturalnych wzorów i kształtów projektowanie przestrzeni zgodnie z zasadami biofilii ma na celu poprawę samopoczucia i zdrowia ludzi w miejscu pracy i w domu. Kreatywność wynikająca z bliskości z naturą może prowadzić do lepszych wyników, jednocześnie zachowując złożoność wszystkiego, co niesie przyroda.
Pojęcie biofilia wprowadził w latach 70. XX wieku Erich Fromm, amerykański psychoanalityk o niemieckich korzeniach, w swojej publikacji zatytułowanej „The Anatomy of Human Destructiveness”. Później, w 1984 roku, ten termin został rozszerzony przez Edwarda O. Wilsona, amerykańskiego biologa, który w swojej książce „Biophilia” przedstawił teorię, z której wynika, że nasza skłonność do nawiązywania relacji z przyrodą i innymi formami życia jest częściowo zakorzeniona w naszym genotypie. Przecież przez większość historii jako gatunek żyliśmy w ścisłym kontakcie z naturą! Wilson twierdził, że bliskość z przyrodą jest kluczowa dla naszego szczęścia i zdrowia, ponieważ stymuluje naszą inteligencję, emocje, kreatywność, zmysł estetyczny, zdolności werbalne oraz ciekawość.
Przyroda sprzyja kreatywności
Gdy nie możemy być blisko natury, odczuwamy silną tęsknotę za nią. Niektórym ulgę przyniesie weekendowy wypad poza miasto, innym wystarczy malowniczy widok z okna. Są i tacy, którzy zadowalają się garścią kwiatów na parapecie. Wnętrza inspirowane naturą zyskują na popularności, stając się oazą spokoju w szybkim tempie życia. Wprowadzanie elementów przyrody do domów i biur to coraz bardziej pożądany trend. Praca w otoczeniu zieleni sprzyja kreatywności, a przestrzenie wypełnione roślinnością stają się miejscami, w których z łatwością można się skupić.
W drodze do harmonii i spokoju biophilic design to odpowiedź na potrzeby współczesnego człowieka. Wprowadzanie naturalnych materiałów, kolorów i form, które są przyjemne dla zmysłów, to sposób na stworzenie przestrzeni, która sprzyja zarówno odpoczynkowi, jak i efektywnej pracy. Drewniane podłogi, panoramiczne okna i detale nawiązujące do natury, jak półki przypominające plaster miodu, to tylko niektóre z elementów mogące odmienić wnętrze.
Żywe rośliny to zasadniczy składnik biofilnego designu. W obliczu prognoz wskazujących, że większość ludzi będzie mieszkać w miastach i większość czasu spędzać w pomieszczeniach warto zastanowić się nad roślinami, które będą nas otaczać. Aloes, fikus, dracena, bluszcz, grudnik czy skrzydłokwiat? Każda z tych roślin nada się do pokoju.
Rośliny doniczkowe jako naturalne antidotum
W domach i miejscach pracy często spotykamy się z obecnością szkodliwych substancji, które wydzielają się z farb i środków czyszczących. Na szczęście istnieje naturalny sposób na przeciwdziałanie tym niepożądanym zanieczyszczeniom – rośliny doniczkowe. Badania przeprowadzone przez specjalistów z NASA wykazały, że nawet kilka roślin w pomieszczeniu może znacznie obniżyć poziom toksyn. Wystarczy umieścić w przestrzeni trzy duże lub sześć mniejszych egzemplarzy i już zauważymy różnicę. Do najefektywniejszych gatunków walczących z zanieczyszczeniami należą skrzydłokwiat, nefrolepis, palma kencja, epipremnum złociste i dracena.
Zielone otoczenie koi skołatane nerwy i pozwala odpocząć oczom. Dodatkowo opieka nad roślinami to świetny sposób na włączenie do codzienności odrobiny aktywności fizycznej – regularne podlewanie czy przesadzanie to co prawda małe, ale zdrowe czynności.
Jeśli chcemy w pełni wykorzystać pozytywny wpływ roślin na nasze otoczenie, warto zastanowić się nad stworzeniem w domu większej liczby zielonych zakątków. W małych przestrzeniach doskonałym rozwiązaniem może być zielona ściana, która pozwala na zaoszczędzenie miejsca i jednocześnie stworzenie domowego ogrodu. Na takiej ścianie można umieścić wiele roślin o zwisających pędach, takich jak bluszcz czy paprocie, które w innym przypadku zajęłyby cenne miejsce na parapetach bądź biurkach.
Tworzenie wertykalnego ogrodu w domowym zaciszu to nie tylko sposób na dodanie pomieszczeniom więcej życia, ale również na ich wyciszenie. Rośliny mają zdolność pochłaniania hałasu. Do stworzenia takiej zielonej ściany można wykorzystać różnorodne rozwiązania, takie jak stelaże z przestrzenią na doniczki czy panele z kieszonkami, w których rośliny znajdą swoje miejsce. Istnieją również magnetyczne doniczki, które można zawieszać na metalowych powierzchniach bez użycia narzędzi. Rośliny w makramach lub innych wiszących pojemnikach także mogą być efektownym dodatkiem zwisającym z sufitu.
W małych mieszkaniach z wolną przestrzenią na wagę złota rośliny mogą pełnić funkcję naturalnych przegród. Ustawione w szereg duże donice pozwolą delikatnie oddzielić jedną strefę od drugiej i utworzyć przytulne kąciki – wprowadzą do wnętrza element dekoracyjny i poprawią mikroklimat. Nie można zapomnieć o szklanych ogródkach, które są piękną dekoracją i mogą być pielęgnowane jak tradycyjne ogrody.
Co dziś króluje w świecie roślin?
W świecie roślin, podobnie jak w modzie, trendy zmieniają się z sezonu na sezon. Obecnie królują rośliny o wyrazistych kształtach i dużych liściach, takie jak monstery, palmy, strelicje czy skrzydłokwiaty. Popularnością cieszą się również rośliny o barwnych liściach, na przykład kroton czy kaladium. Wśród zapracowanych miłośników zieleni duże zainteresowanie wzbudzają rośliny łatwe w utrzymaniu, które wybaczają drobne zaniedbania. Do tych należą m.in. zamiokulkas bądź sansewieria.
Aby rośliny cieszyły oko i zdrowo rosły, warto poznać ich potrzeby, szczególnie te związane z dostępem do światła. Kroton, na przykład, uwielbia słońce, podczas gdy paprocie lepiej czują się w cieniu. Dlatego, wybierając miejsce dla naszych zielonych przyjaciół, pamiętajmy, aby zapewnić im warunki, w których będą mogli się prawidłowo rozwijać.
Podsumowując, obcowanie z naturą w codziennym środowisku, czy to w domu, czy w pracy, ma zdolność do głębokiego odżywiania i regeneracji naszego wewnętrznego świata. Wprowadzenie roślin do przestrzeni życiowej to prosty i skuteczny krok ku harmonijnemu życiu, w zgodzie z wewnętrzną potrzebą bliskości z naturą.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.