Anomalie pogodowe na terenie Polski występują coraz częściej. Przez nasz kraj przetaczają się wichury i ulewy. Duże wahania temperatury połączone z gwałtownymi opadami mogą w niektórych przypadkach bezpośrednio zagrażać życiu. Jak się zachować w czasie silnych wiatrów, burz, upałów i powodzi? Oto garść porad, które pozwolą Ci zadbać o bezpieczeństwo!
Spis treści
Czym są ekstremalne zjawiska pogodowe?
Ekstremalne zjawiska pogodowe to sytuacje, w których aura wykracza poza ogólnie przyjęte normy. Występują dość rzadko, ale są bardzo intensywne i często powodują bardzo poważne skutki w postaci wielkoobszarowych zniszczeń. Do krótkotrwałych i trudnych do przewidzenia ekstremalnych zjawisk pogodowych zaliczają się m.in.:
- duże wahania temperatury (występowanie okresów skrajnie niskich i wysokich temperatur),
- gwałtowne opady prowadzące do podtopień,
- długotrwały brak opadów skutkujący suszą,
- potężne wiatry lądowe lub nadmorskie,
- wichury.
Trąby powietrzne, burze z piorunami z wyładowaniami elektrycznymi, powodzie, cyklony, sztormy i gradobicia oraz pożary potrafią zostawić po sobie pas zniszczeń o długości nawet kilku kilometrów.
Jak zachować się w poszczególnych zagrożeniach pogodowych?
W przypadku gwałtownych zjawisk pogodowych dla własnego bezpieczeństwa powinniśmy zachować szczególną ostrożność.
Silne wiatry
- słuchajmy prognoz pogody oraz komunikatów podawanych przez rozgłośnie radiowe i telewizyjne,
- zabezpieczmy okna,
- wyłączmy główny przełącznik prądu, dzięki czemu na wypadek pożaru ograniczymy możliwość rozprzestrzeniania się ognia,
- sprawdźmy, czy poszycie na dachu jest przymocowane wystarczająco mocno,
- uprzątnijmy z balkonu przedmioty, które porwane przez wiatr mogłyby wyrządzić szkody,
- upewnijmy się, czy nasza latarka jest sprawna,
- nie wychodźmy na zewnątrz, jeśli nie jest to absolutnie konieczne (gdy znajdziemy się z dala od domu, ale w bezpiecznym miejscu, pozostańmy tam, dopóki wichura nie przejdzie),
- nie zatrzymujmy się pod drzewami, trakcjami elektrycznymi i planszami reklamowymi; nie spacerujmy pod balkonami – spadające doniczki lub szyby mogą nas poranić,
- schowajmy się w środkowych i najniższych partiach budynku z dala od sufitów, oszklonych okien i drzwi,
- przed opuszczeniem mieszkania wyłączmy energię elektryczną, główny zawór wody i gazu oraz zabezpieczmy dom,
- jeśli dojdzie do ewakuacji, stosujmy się do poleceń służb ratowniczych kierujących akcją,
- powiedzmy najbliższym, dokąd się ewakuujemy,
- zabierzmy przygotowany wcześniej podręczny bagaż oraz ciepłą odzież.
Burza
- jeżeli zjawiska ekstremalne takie jak burza zastaną nas poza domem, jak najszybciej spróbujmy znaleźć inne bezpieczne schronienie,
- pamiętaj, że stojąc pod drzewem bądź pozostając na otwartej przestrzeni narażamy się jeszcze bardziej: wtedy jesteśmy mocniej wystawieni na działanie zimnego powietrza,
- jeżeli burza rozpęta się wówczas, gdy prowadzimy auto, jak najszybciej zjedźmy na pobocze. Ulewny deszcz znacznie utrudnia widoczność i przez to sprowadza na nas duże zagrożenie. Nie zatrzymujmy się w pobliżu linii wysokiego napięcia.
- gdy jesteśmy w domu, zamknijmy okna, a z parterów oraz balkonów usuńmy przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom,
- trzymajmy pod ręką przygotowane latarki oraz dodatkowe baterie,
- słuchajmy radia, oglądajmy telewizję albo przeglądajmy internet w poszukiwaniu aktualnych komunikatów pogodowych i informacji na temat właściwego postępowania w czasie burzy,
- wyłączmy z gniazdek wszystkie zbędne urządzenia elektryczne oraz anteny.
Upały i susza
Równie niebezpieczna jak upały i ulewne deszcze jest wysoka temperatura. Zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia, spędzanie zbyt długiego czasu na słońcu albo zbyt długie przebywanie w przegrzanym miejscu mogą spowodować uraz termiczny w postaci oparzenia słonecznego lub przegrzania.
Objawy oparzenia słonecznego to: zaczerwienienie i pieczenie skóry, swędzenie, gorączka, ból głowy. Z kolei objawy przegrzania to: osłabienie, zawroty głowy, pragnienie, nudności i wymioty, skurcze mięśni (zwłaszcza nóg i brzucha), a nawet utrata przytomności.
Bądźmy przygotowani na wystąpienie gwałtownego ocieplenia:
- ograniczmy do niezbędnego minimum przebywanie na słońcu zwłaszcza w okresie najintensywniejszego działania jego promieni,
- utrzymujmy chłodne powietrze wewnątrz pomieszczenia (stosujmy żaluzje i rolety),
- jedzmy zbilansowane i lekkie posiłki,
- pijmy duże ilości wody,
- ubierajmy się w luźno dopasowane rzeczy, zakrywające możliwie największą powierzchnię skóry (odzież lekka, o jasnych kolorach, odbija promieniowanie słońca i pomaga utrzymać prawidłową temperaturę ciała),
- nośmy okrycia głowy, które skutecznie będą chronić twarz i głowę przed nadmiernym nagrzaniem,
- unikajmy skrajnych zmian temperatury; zwolnijmy tryb życia, zredukujmy i ograniczmy wyczerpujące zajęcia,
- podczas upałów występuje zwiększone zagrożenie przeciwpożarowe, dlatego przebywając w lesie lub na podsuszonych łąkach, zachowajmy szczególną ostrożność, by nie zaprószyć ognia,
- osoby cierpiące na epilepsję oraz schorzenia serca, nerek lub wątroby powinny pilnie skontaktować się z lekarzem – im wysoka temperatura może zagrażać najbardziej.
Zagrożenie powodziowe
Powódź jest takim samym niszczycielskim żywiołem jak pożar. O jej sile mogą przekonać się zwłaszcza osoby mieszkające na nisko położonym terenie, w pobliżu strumienia lub zapory wodnej. Zagrożenie powodziowe występuje nawet w przypadku niewielkich rzek i wzrasta podczas obfitych opadów. Przed powodzią i w czasie zagrożenia powodziowego:
- słuchajmy komunikatów o zagrożeniu i sposobach postępowania; emitowanych w radiu i telewizji,
- najcenniejsze przedmioty przenieśmy na górne kondygnacje budynku (jeśli mamy taką możliwość, sypialnię zaaranżujmy na piętrze),
- zabezpieczmy dokumenty swoje i rodziny (w tym celu możemy przywiązać je do stabilnych elementów, by nie zostały zabrane przez wodę),
- zgromadźmy w domu zapasy żywności z długim terminem przydatności do spożycia oraz czystej wody, koców itp.
- bądźmy przygotowani do ewentualnej ewakuacji (dokumenty, niezbędne leki i podstawowe ubrania powinniśmy spakować w torbę),
- zaopatrzmy się w świece, latarki i zapasowe baterie,
- jeśli poruszamy się samochodem i ugrzęźniemy na zalanym obszarze, szybko opuśćmy pojazd,
- gdy woda szybko się przemieszcza, nie chodźmy po zalanych obszarach czy wałach przeciwpowodziowych,
- poinformujmy o swoim położeniu najbliższych mieszkających poza terenem zagrożonym powodzią,
- przygotujmy się do ochrony swojego dobytku przed wodą (mogą nam w tym pomóc worki z piaskiem),
- usuńmy z najbliższego otoczenia wszystkie toksyczne substancje w postaci pestycydów czy środków owadobójczych,
- znajdźmy bezpieczne miejsce dla zwierząt (zwykle dobrym rozwiązaniem jest tzw. ewakuacja prewencyjna; pozwól zwierzętom samodzielnie uciec z podwórka przed zbliżającym się zagrożeniem),
- w przypadku nagłego zagrożenia powodziowego, wyłączmy główne zasilanie elektryczne; odłączmy sieć gazową i wodociągową, a także zamknijmy zawory sieci kanalizacyjnej, zatkajmy kratki ściekowe oraz uszczelnijmy szambo,
- pod ręką warto mieć naładowany telefon komórkowy.
Po powodzi:
- słuchajmy komunikatów radiowych i telewizyjnych,
- nie wracajmy do domu, dopóki władze lokalne nie ogłoszą, że jest to bezpieczne,
- sprawdźmy fundamenty swojego domu pod kątem ewentualnych pęknięć lub innych uszkodzeń; upewnijmy się, że budynek nie grozi zawaleniem. Wątpliwości co do jego stanu technicznego zgłośmy do nadzoru budowlanego, władz samorządowych i ubezpieczyciela,
- w miarę możliwości zdezynfekujmy, wywietrzmy i wysuszmy zalane pomieszczenia,
- wyrzućmy całą żywność, która miała kontakt z wodą powodziową.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.