Dieta keto w starszym wieku. Czy to bezpieczne?

Dieta ketogeniczna, znana szerzej jako dieta keto, zdobyła ogromną popularność jako skuteczny sposób na redukcję wagi i poprawę ogólnego stanu zdrowia. Kojarzona z restrykcyjnym ograniczeniem węglowodanów na rzecz tłuszczów prowadzi nie tylko do szybkiej redukcji masy ciała, ale także obiecuje korzystny wpływ na metabolizm. W kontekście osób starszych trzeba dogłębnie zrozumieć specyfikę tej diety, aby ocenić jej bezpieczeństwo oraz skuteczność. 

Dieta keto – co to jest? Jak powstała?

W sieci co rusz natrafiamy na wyrażenia: dieta ketogeniczna oraz dieta keto. Co to właściwie jest i skąd się wzięło? Klasyczna dieta ketogeniczna, czy też dieta ketogenna, zyskała popularność zarówno wśród osób pragnących utraty wagi, jak i tych zmieniających nawyki żywieniowe w celu poprawy stanu zdrowia – w różnym wieku. Ten sposób żywienia ma swoje korzenie w terapii epilepsji, ponieważ w latach 20. i 30. ubiegłego wieku zauważono, że dieta niskowęglowodanowa potencjalnie przyczynia się do zmniejszenia częstotliwości oraz siły napadów drgawkowych u dzieci.

Jeśli chcemy w pełni odpowiedzieć na pytanie, co to jest dieta keto, musimy poznać jej zasady żywieniowe. W diecie ketogennej należy znacznie ograniczyć spożycie węglowodanów. Taki sposób odżywiania ma na celu przestawienie metabolizmu na zużywanie tłuszczów jako głównego źródła energii.

Na czym polega dieta keto? Zasady dla seniorów i nie tylko

Dieta ketogeniczna to dieta wysokotłuszczowa, dlatego opiera się na istotnym ograniczeniu spożycia węglowodanów na rzecz zwiększenia ilości tłuszczów w codziennym jadłospisie. Celem takiego podejścia jest indukcja stanu zwanego ketonemią, w którym ciała ketonowe stają się głównym źródłem energii dla organizmu, zastępując glukozę.

Zasady diety ketogenicznej są jasne i wymagają konsekwencji w ich przestrzeganiu. Dieta keto zakłada konsumpcję pokarmów o niskiej zawartości węglowodanów, za to z obecnością białka – jego ilość ma wynosić około 1-1,5 grama na kilogram masy ciała.

Osoby starsze, rozważające wprowadzenie diety ketogennej do swojego życia, muszą to robić z wyjątkową rozwagą. W ich przypadku standardowe zasady diety keto bywają niebezpieczne. Dlatego też dietę trzeba dopasować do ich stanu zdrowia oraz zaleceń lekarskich. Zmiany w diecie u osób starszych wymagają troski, szczególnie jeżeli mają one do czynienia z przewlekłymi schorzeniami lub regularnie przyjmują leki.

Zanim seniorzy, jak również osoby z innych grup wiekowych, zdecydują się na przejście na dietę ketogeniczną, powinni skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem. Specjalista najlepiej wie, na czym polega dieta ketogeniczna, więc pomoże upewnić się, że dieta nie zagrozi zdrowiu.

Jakie produkty obejmuje dieta keto? Co jeść, a czego nie?

Podczas stosowania diety ketogenicznej wybór odpowiednich produktów odgrywa istotną rolę dla wprowadzenia organizmu w stan ketozy i utrzymania go na dłużej. Co można jeść na diecie keto, a czego należy unikać, aby dieta była skuteczna i bezpieczna?

Spożywanie produktów bogatych w kwasy tłuszczowe z niską zawartością węglowodanów to główne założenie. Zatem co jeść na diecie ketogenicznej? Przykładowy jadłospis zakłada spożywanie:

• mięsa, na przykład wołowiny, wieprzowiny, jagnięciny oraz tłustych części drobiu;
• ryb tłustych, takich jak łosoś, makrela czy sardynki, które są źródłem kwasów omega-3 (zaleca się również owoce morza);
• jaj przyrządzanych na różnorodne sposoby;
• masła i serów pełnotłustych;
• olejów, w tym kokosowego, oliwy z oliwek oraz MCT, używanych do gotowania i jako dodatki do potraw (zwykle najlepiej stawiać na olej kokosowy);
• warzyw o niskiej zawartości węglowodanów, na przykład szpinaku, jarmużu, brokułów i innych warzyw liściastych;
• orzechów i nasion, jak migdały, orzechy włoskie, nasiona chia – pełnych kwasów tłuszczowych, ale jednocześnie kalorycznych.

Przeczytaj także:

Jaka dieta przy miażdżycy jest najlepsza? Przykładowy jadłospis

Stosowanie diety ketogenicznej wyklucza z codziennego menu wiele popularnych produktów. Czego nie należy jeść na diecie ketogenicznej? Wyklucza się na przykład:

• słodzone napoje, soki owocowe, ciastka, słodycze;
• pieczywo, ryż, makaron, płatki śniadaniowe;
• większość owoców, poza tymi o niskiej zawartości węglowodanów jak jagody;
• warzywa o wysokiej zawartości węglowodanów, np. ziemniaki, bataty, kukurydza;
• alkohol, szczególnie piwo i słodkie drinki.

Efekty diety keto. Jak wpływa na organizm? Zalety i wady

Zalety diety ketogenicznej to m.in.:

• utrata wagi,
• kontrola poziomu cukru we krwi,
• poprawa profilu lipidowego,
• redukcja stanów zapalnych.

Prawidłowe stosowanie diety keto przyczynia się do efektywnego ograniczenia uczucia głodu. Wysoka zawartość tych składników sprawia, że uczucie sytości utrzymuje się przez dłuższy czas, co ułatwia kontrolę nad ilością spożywanych pokarmów i tym samym prowadzi do utraty masy ciała.

Osoby borykające się z zaburzeniami poziomu glukozy we krwi, takie jak cukrzyca typu 2 czy stan przedcukrzycowy, mogą odnieść korzyści z diety ketogenicznej. Niskie spożycie węglowodanów, charakterystyczne dla tego sposobu żywienia, sprzyja utrzymaniu stabilnego poziomu cukru.

Wpływ diety ketogenicznej na profil lipidowy jest przedmiotem zainteresowania wielu badaczy. Wyniki badań klinicznych wskazują na możliwość podniesienia poziomu cholesterolu HDL, zwanego “dobrym” cholesterolem, przy jednoczesnym obniżeniu poziomu cholesterolu LDL, określanego mianem “złego”. Takie zmiany w profilu lipidowym wpływają korzystnie na stan układu sercowo-naczyniowego, co uznaje się za jedną z zalet stosowania diety ketogenicznej.

To nie wszystko, bo produkty uboczne procesu ketogenezy, czyli ketony, mają właściwości przeciwzapalne. Ma to znaczenie w terapii różnych stanów zapalnych oraz w leczeniu chorób autoimmunologicznych.

Wady diety ketogenicznej to m.in.:

• deficyty składników odżywczych,
• ryzyko chorób serca,
• problemy z funkcjonowaniem wątroby i nerek,

Keto dieta cieszy się dużym zainteresowaniem wśród osób pragnących szybko zredukować masę ciała. Jednak jej stosowanie prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych. Ograniczenie diety do niewielkiej liczby produktów skutkuje często brakiem niezbędnych witamin. Z organizmu uciekają też ważne składniki mineralne. Szczególnie dotkliwe okazuje się wprowadzenie organizmu w długotrwały brak witamin C i K, a także magnezu. Z czasem zaburzamy w ten sposób gospodarkę hormonalną.

Dieta bogata w tłuszcze, szczególnie te pochodzenia zwierzęcego, wpływa negatywnie na układ krążenia. Zwiększa to ryzyko rozwoju chorób serca, dlatego w diecie ketogenicznej warto wybierać zdrowe tłuszcze roślinne.

Należy również zwrócić uwagę na potencjalne obciążenie wątroby i nerek, co stanowi efekt przetwarzania dużej ilości tłuszczów i wysokiego spożycia białka. Dieta keto prowadzi do przeciążenia wątroby odpowiadającej za metabolizm tłuszczów, a to w skrajnych przypadkach skutkuje jej uszkodzeniem. Natomiast nerki filtrujące przemiany materii białkowej zostają narażone na potencjalne schorzenia.

Dla kogo jest dieta keto? Czy senior powinien ją stosować?

Dieta keto wydaje się atrakcyjna dla różnych grup wiekowych, jednak nie jest odpowiednia dla każdego ich przedstawiciela. Szczególnie w przypadku seniorów trzeba rozważyć, czy korzyści z diety przewyższają potencjalne ryzyko, ponieważ główne zasady diety ketogenicznej są dość restrykcyjne. Dla kogo przeciwwskazania do diety stanowią wyjątkowo wyraźny sygnał ostrzegawczy?

Warto przeczytać:

Jak powinna wyglądać dieta po zawale?

Kiedy seniorzy mogą rozważyć dietę keto?

1. Zalecenie medyczne – w niektórych przypadkach, takich jak oporność na insulinę, cukrzyca typu 2, czy określone problemy neurologiczne, lekarze zalecają dietę ketogeniczną jako część terapii.
2. Nadzór specjalistów – dieta ketogeniczna stosowana u seniorów musi podlegać ścisłej kontroli medycznej, aby monitorować jej wpływ na zdrowie ogólne oraz dopasować ją do indywidualnych potrzeb zdrowotnych i dietetycznych.

Kiedy seniorzy powinni unikać diety ketogennej?

1. Choroby sercowo-naczyniowe – jeśli senior ma zdiagnozowane choroby, wysokie spożycie tłuszczów zwierzęcych (szczególnie nasyconych) nie jest zalecane.
2. Choroby nerek – osobom starszym z problemami nerkowymi lekarze radzą unikać wysokiego spożycia białek, promowanych w diecie keto.
3. Zaburzenia trawienia – ograniczenia dietetyczne i wysokie spożycie tłuszczów czasem powoduje problemy żołądkowo-jelitowe, szczególnie u osób z mniejszą tolerancją na tłuste pokarmy.

Czy dieta keto jest zdrowa? Opinie lekarzy

W środowisku medycznym trwa dyskusja na temat tego, czy dieta keto jest zdrowa. Specjaliści nie są jednomyślni, a ich opinie często różnią się w zależności od indywidualnych przypadków pacjentów, ich celów zdrowotnych oraz ogólnego stanu zdrowia.

Nie brakuje głosów pozytywnie oceniających dietę keto, szczególnie w kontekście szybkiego spadku masy ciała. Podkreśla się jej efektywność w regulacji poziomu cukru we krwi u osób z cukrzycą typu 2, a także potencjalnie pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego. Lekarze i dietetycy popierający tę dietę zaznaczają, że pod warunkiem właściwego stosowania i regularnego monitorowania dieta ketogeniczna przyczynia się do poprawy stanu zdrowia.

Jednak istnieje grupa specjalistów podchodzących do diety ketoennej z dużą dozą sceptycyzmu. Ich obawy dotyczą przede wszystkim negatywnych konsekwencji długoterminowego przestrzegania diety keto, w tym problemów z układem sercowo-naczyniowym oraz ryzyka niedoborów składników odżywczych. Podkreślają oni konieczność przeprowadzenia dalszych badań. Te mają pozwolić na dokładniejsze zrozumienie wpływu diety ketogenicznej na zdrowie różnych grup wiekowych, w tym osób starszych.

Potencjalne skutki uboczne diety keto w dojrzałym wieku

Po wprowadzeniu organizmu w stan ketozy i podczas utrzymywania go tracimy wiele istotnych składników odżywczych. Z czasem pojawiają się niedobory witamin, składników mineralnych i błonnika. Innym zagrożeniem jest wystąpienie zaburzeń elektrolitowych, ponieważ nie dostarczamy wystarczająco dużo sodu, potasu i magnezu. To z kolei wywołuje skurcze mięśni oraz zmęczenie, jak również prowadzi do zwiększonego ryzyka chorób serca, a to szczególnie niebezpieczne dla osób w podeszłym wieku z problemami kardiologicznymi.

Oprócz tego negatywne efekty diety ketogenicznej obejmują odwodnienie. Zasady żywienia w diecie keto sprzyjają utracie wody, co w połączeniu z mniejszą zdolnością do odczuwania pragnienia w starszym wieku stwarza niebezpieczeństwo. Jeśli ponadto wystąpi ketonuria, czyli oddawanie ciał ketonowych razem z moczem, a my nie zareagujemy odpowiednio wcześnie, musimy liczyć się z wystąpieniem kwasicy ketonowej – niezwykle groźnej dla każdego seniora.

Dominik Kaczor

Z wykształcenia inżynier, z zamiłowania człowiek od treści w sieci. Głową w Internecie, sercem w górach – Beskidzie Wyspowym, z którego pochodzi. W Seniore odpowiedzialny za projekty skierowane do osób 50+. Wierzy, że życiem można się cieszyć każdego dnia, bez względu na wiek.