Złe nawyki żywieniowe połączone z wieloletnim brakiem aktywności fizycznej często dają o sobie znać dopiero po pięćdziesiątce. Szczególnie groźny jest cholesterol. Jego nadmiar może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Co zrobić, by cholesterol utrzymać na prawidłowym poziomie?
Spis treści
Jak cholesterol wpływa na zdrowie?
Cholesterol jest naturalnym, niezbędnym elementem organizmu człowieka. Dzięki niemu nasze ciało może prawidłowo funkcjonować. Bierze udział w wytwarzaniu hormonów, jest potrzebny do syntezy witamin i stanowi budulec błon komórkowych. Jednak w przypadku, gdy wątroba produkuje go w nadmiarze, ze sprzymierzeńca może przeistoczyć się w naszego wroga. Jeśli jest go zbyt dużo, zaczyna odkładać się w naczyniach krwionośnych i zamykać ich światło. Zwyczajowo dzieli się go na dwie frakcje – dobrą (cholesterol HDL) i złą (LDL). Pierwsza odpowiada za transport „złego” cholesterolu z wątroby, natomiast druga powoduje, że w formie złogów osadza się on w naczyniach.
Jakie są normy cholesterolu?
Cholesterol całkowity u zdrowego człowieka nie powinien przekraczać 200 mg/dl. Zaleca się, aby stężenie tzw. dobrego cholesterolu było większe od 40 mg/dl (u kobiet powyżej 46 mg/dl), natomiast frakcji LDL nie przekraczało 115 mg/dl. Poziom trójglicerydów nie powinien być większy niż 150 mg/dl. Należy zaznaczyć, że normy nie są jednakowe dla wszystkich. Jeśli senior jest podatny zwłaszcza na wystąpienie chorób układu krążenia, powinien brać pod uwagę wartości niższe niż potencjalnie dopuszczalne.
Jak określa się poziom cholesterolu?
Profil lipidowy zostaje opracowany poprzez analizę niewielkiej ilości krwi żylnej pobranej od pacjenta. W ciągu 14 godzin poprzedzających badanie nie należy przyjmować pokarmów, a jeśli chodzi o płyny dopuszczalne jest picie tylko wody. Od spożywania alkoholu należy powstrzymać się na przynajmniej 2 doby przed badaniem. Normy nie są tak restrykcyjne, jeśli chodzi wyłącznie o oznaczenie frakcji HDL bądź cholesterolu całkowitego.
Jakie są najczęstsze mity na temat cholesterolu?
W przestrzeni publicznej wokół tematyki powiązanej z cholesterolem krąży wiele informacji fałszywych bądź tylko częściowo pokrywających się z rzeczywistością. Nieprawdą jest, jakoby:
- wyższy poziom cholesterolu dotyczył wyłącznie mężczyzn,
- z wyższym poziomem cholesterolu zmagały się tylko osoby, które wkroczyły w wiek średni,
- podwyższony poziom cholesterolu miały wyłącznie osoby z nadwagą bądź ludzie otyli,
- poziom cholesterolu zawsze był skutkiem złego odżywiania się i braku aktywności fizycznej,
- przyjmowanie leków regulujących poziom cholesterolu zwalniało z dbania o dietę.
Co wpływa na zwiększony poziom cholesterolu seniora?
Zbyt wysokie stężenie cholesterolu we krwi może mieć różnoraką przyczynę. Hipercholesterolemia może wynikać zarówno z czynników środowiskowych, jak i predyspozycji genetycznych. W niechlubny poczet najczęściej wpisują się powtarzane latami błędy żywieniowe.
Oprócz nadwagi i otyłości podwyższony poziom cholesterolu może mieć źródło w:
- częstym piciu alkoholu,
- paleniu papierosów,
- przewlekłym stresie,
- współistniejących chorobach metabolicznych, zwłaszcza cukrzycy,
- diecie bogatej w nasycone kwasy tłuszczowe (tłuszcze zwierzęce),
- siedzącym trybie życia czy niskim poziomie aktywności fizycznej.
Jak utrzymać właściwy poziom cholesterolu?
By nie zaburzyć prawidłowego funkcjonowania organizmu, trzeba zastosować się do szeregu wytycznych. Wśród nich znajdziemy takie elementy jak:
Dieta
Poziom cholesterolu przede wszystkim możemy regulować dietą. Spożywanie pokarmów bogatych w tłuszcze nasycone to idealna droga do tego, by nadwerężyć normy cholesterolu. By utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu i dzięki temu zniwelować ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, warto unikać produktów o dużej gęstości powodujących zatykanie tętnic.
Aby uchronić się przed niekorzystnym wpływem jadłospisu, należy unikać zwiększonego spożycia nabiału i mięsa, a także produktów z dużą zawartością białej mąki i cukru. Jadłospis koniecznie uzupełnijmy o warzywa uchodzące za nieocenione źródło witamin i błonnika. Tak samo włączmy do niego oliwę i oleje roślinne najlepiej spożywane na zimno. Żywienie musi obejmować odpowiednią porcję kwasów omega-3, których źródłem są zwłaszcza ryby morskie. Pełnowartościowych produktów możesz szukać w sklepach ze zdrową żywnością.
Aktywność fizyczna
Dewiza, zgodnie z którą ruch to zdrowie, jest obecna niemal w każdym aspekcie życia. Nie inaczej jest, jeśli zależy nam na tym, by zredukować poziom cholesterolu. By poprawić wydolność, wystarczają nawet niezbyt obciążające ćwiczenia fizyczne. I dotyczy to zarówno osób szczupłych, jak i z nadwagą. Brak ponadprogramowych kilogramów nie oznacza, że możemy pozwolić sobie na całodzienne siedzenie w fotelu. Możesz zacząć od półgodzinnego energicznego spaceru, a następnie zwiększać wysiłek i dystans.
Rzucenie nałogów
Obniżanie poziomu cholesterolu można realizować poprzez odstawienie wszelkich używek. Szczególny nacisk połóżmy na palenie papierosów i spożywanie alkoholu. Dym papierosowy ze względu na zawartość nikotyny i tlenku węgla dodatkowo uszkadza ściany naczyń krwionośnych, co jest spowodowane zmniejszeniem wysycenia krwi tlenem.
Podwyższony cholesterol całkowity nie tylko osadza się na ściankach naczyń krwionośnych, lecz może inicjować choroby nerek. Poziom cholesterolu we krwi może zwiększać się w wyniku stresu i negatywnie oddziaływać na strukturę komórek organizmu.
Wysoki poziom cholesterolu to poważny problem ze skutkiem, jakim jest nadciśnienie tętnicze. To prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia. Badanie poziomu cholesterolu należy wykonywać regularnie.
Jakie leki stosować na wysoki poziom cholesterolu?
Oprócz diety hipercholesterolemię można zwalczać farmakologicznie. Wiele z preparatów przeznaczonych do tego celu jest oferowanych bez recepty. Środki te zawierają zazwyczaj wyciągi z ostropestu plamistego i ziela karczocha oraz kompleks witamin z grupy B. Pomocne w utrzymywaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi są kwasy omega-3. W przypadku leków obniżających stężenie poziomu cholesterolu, a wydawanych na receptę, znajdują się m.in.: fibraty, statyny i żywice jonowymienne.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.