Osoby neuroróżnorodne, czyli te z unikatowym sposobem działania układu nerwowego, często spotykają się z takimi wyzwaniami w codziennym życiu, o których inni nawet nie pomyślą. Ich percepcja świata i interakcje mogą znacznie różnić się od tych, które są typowe dla większości.
Spis treści
Nie każdy kocha tak samo
Neuroróżnorodność może wpływać na relacje intymne w sposób, który dla wielu jest trudny do zrozumienia. Osoby atypowe, takie jak te z ADHD czy ze spektrum autyzmu, mogą mieć trudności z odczytywaniem oczekiwań swoich partnerów. Jak zrozumieć, czego ktoś od nas oczekuje albo czemu nie daje tego, czego my oczekujemy?
Osoby w spektrum autyzmu mogą przeżywać miłość w sposób, który dla wielu wydaje się nietypowy. Zamiast romantycznych uniesień okazywanie przez nich uczuć często koncentruje się na konkretnych, fizycznych aspektach bliskości. Przykładowo, mogą być zafascynowani delikatnością włosów ukochanej osoby albo jej specyficznym zapachem.
To te szczegóły sprawiają, że czują się związani z drugą osobą. Nie oznacza to, że ich uczucia są mniej intensywne – po prostu wyrażają je inaczej. Niektórzy mogą nie rozumieć potrzeby poszukiwania czegoś więcej niż to, co już mają, co może doprowadzić do nieporozumień w relacjach z osobami oczekującymi bardziej tradycyjnych przejawów miłości.
Przełomowa książka Jenary Nerenberg, zatytułowana „Neuroróżnorodne”, rozwiewa powszechne mity dotyczące neuroodmienności, szczególnie w kontekście doświadczenia u neuroodmiennych kobiet. Autorka, zapraszając czytelniczki do głębszego zrozumienia tematu, podkreśla, jak socjalizacja dziewcząt wzmacnia maskowanie, co często utrudnia właściwą diagnozę i zrozumienie ich unikatowych potrzeb. Nerenberg, przywołując rozmowy z ekspertami i opierając się na własnych doświadczeniach, ukazuje, jak ważne jest rzeczowe rozpoznanie bogactwa ludzkiej neurorozwojowej różnorodności. Jej książka jest pełna praktycznych wskazówek, mających na celu wzmocnienie kobiet w codziennym życiu oraz w miejscach pracy poprzez wskazanie, jak możemy wspierać neuroróżnorodność i tworzyć lepsze jutro dla wszystkich.
Samotność i jej konsekwencje
Niestety, niezrozumienie tych różnic może doprowadzić do samotności i izolacji. Jeśli nie jesteśmy powszechnie akceptowani, w końcu uciekamy w samotność, aby uniknąć kolejnych żądań i oczekiwań, których nie potrafimy spełnić.
To bywa bolesne, ponieważ nie wynika ze złej woli, lecz z odmiennego sposobu odczuwania i wyrażania uczuć. Samotność nie jest jednak rozwiązaniem, gdyż może doprowadzić do kompulsywnych zachowań, np. objadania się, jako sposobu radzenia sobie z frustracją i napięciem.
Wsparcie dla osób neuroatypowych
W przypadku osób neuroatypowych podstawą jest zrozumienie własnej odmienności. Uświadomienie sobie, że nasze zachowania wynikają z bycia w spektrum autyzmu, a nie z wad, może być początkiem akceptacji siebie i swojej wyjątkowości. Zamiast próbować na siłę dopasować się do czyichś oczekiwań, skupmy się na poznaniu własnych potrzeb i preferencji.
Gdy partner bądź partnerka dowie się, że układ nerwowy ich drugiej połówki funkcjonuje odmiennie od ich układu, wiele niejasności w relacji nagle się rozjaśni. Poczucie odrzucenia czy niedocenienia zniknie, a zamiast niego pojawi się możliwość zbudowania głębszej więzi. Wyrozumiały partner, wiedząc, że niektóre z jego oczekiwań są niewykonalne dla osoby atypowej, przestanie naciskać na ich spełnienie.
Rzecz rozpoznania bogactwa ludzkiej różnorodności jest konieczna, zwłaszcza w doświadczeniu neuroodmiennych kobiet, które często pozostają niewidoczne w społeczeństwie. I w tym momencie jeszcze na chwilę wróćmy do książki napisanej przez Nerenberg. Autorka zaprasza czytelniczki do głębokiego zrozumienia i docenienia tego, czym jest temat różnic neurorozwojowych. Poprzez ten temat odkryła unikatową perspektywę na codzienne życie osób neuroodmiennych, podkreślając konieczność wzmocnienia unikatowych cech i promując podejście mające na celu wzmocnienie kobiet. Ta inicjatywa stała się platformą dla emocjonalnego podbudowania pań, zachęcającą do doceniania ich wyjątkowości i przyczyniającą się do zmiany podejścia dzielącego mózgi na „typowe” i „inne”. Bez zrozumienia czyjegoś punktu widzenia nigdy nie będziemy w stanie efektywnie podejść do rozwiązywania problemów w związku.
Atypowość a potrzeba nowości
W przeciwieństwie do osób ze spektrum autyzmu, ceniących rutynę i schematy, osoby z ADHD poszukują różnorodności bodźców. W związku, który z czasem staje się rutynowy, osoba z ADHD może szybko się nudzić.
Terapeuci pracują nad tym, by osoby z ADHD zrozumiały, że ich potrzeba nowości jest naturalna i nie musi oznaczać konieczności zmiany partnerów. Pomagają im odkryć, co sprawia im przyjemność i jak mogą zaspokoić swoje potrzeby bez ryzykownych zachowań. Na przykład, jeśli ktoś czerpie przyjemność z bodźców wzrokowych, może zmienić wystrój wnętrza lub styl ubioru, aby dostarczyć sobie nowych wrażeń. Jeśli natomiast dominuje u niego zmysł słuchu, warto poszukać nowych dźwięków.
Podobieństwa w doznaniach zmysłowych między osobami z ADHD i tymi ze spektrum autyzmu bywają zaskakujące. Obydwie grupy mogą doświadczać nadwrażliwości na bodźce zewnętrzne, takie jak dźwięki czy światło. Osoba z ADHD może na przykład potrzebować ciemności podczas intymności, aby nie rozpraszały jej zewnętrzne bodźce wzrokowe. Mimo tych podobieństw różnice między dwoma atypowościami są duże i zdolne utrudniać wspólne życie. Osoba ze spektrum autyzmu potrzebuje schematów, podczas gdy osobie z ADHD potrzebne są sytuacje, które stymulują i motywują do działania, jak zbliżające się terminy.
Kogo jeszcze nazywamy atypowymi?
Wśród nas są osoby, które żyją w stanie nieustającej czujności swojego układu nerwowego. Lęk jest ich stałym towarzyszem. Czasem wystarczy, że w dzieciństwie usłyszeli, iż należy mieć stałego partnera, a teraz, będąc samotnymi, czują się niepewnie. W odpowiedzi na ten niepokój podejmują decyzje, które nie przynoszą im korzyści.
Przykładowo, mogą związać się z kimś, kto nie jest dla nich odpowiedni, tylko po to, aby zagłuszyć wewnętrzny niepokój. Często zdarza się, że wchodzą w ryzykowne relacje, nie zdając sobie sprawy z przekraczania wytyczonych przez siebie granic. Dążąc do ukojenia lęku przed samotnością, nieświadomie podsycają go, ponieważ nie postępują zgodnie z własnymi pragnieniami. W rezultacie wpadają w pułapkę.
Osoby neuroróżnorodne mogą napotykać wyzwania w związkach, ale oferują niepowtarzalne perspektywy i głębię emocjonalną. Budując związki oparte na wzajemnym zrozumieniu, akceptacji i komunikacji, są w stanie tworzyć trwałe i satysfakcjonujące relacje. Ich doświadczenia pokazują, że różnorodność może być źródłem siły i inspiracji dla obojga.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.