Zapis bankowy i testament to dwa narzędzia, które umożliwiają dysponowanie majątkiem po śmierci. Chociaż oba dotyczą przekazywania wartości majątkowych, funkcjonują na podstawie odmiennych zasad.
Spis treści
Czym jest zapis bankowy?
Ustawa Prawo bankowe i Ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych gwarantują posiadaczowi rachunku oszczędnościowego uprawnienie do dysponowania zgromadzonymi środkami na wypadek śmierci, nazywane również zapisem bankowym.
Zgodnie z tymi przepisami posiadacz może wskazać bankowi lub SKOK-owi osobę, której po jego śmierci zostaną wypłacone zgromadzone na rachunku środki, o ile ta osoba znajduje się w kręgu uprawnionych wskazanych w obu ustawach. Jeśli osoba wskazana nie należy do tego kręgu, zapis jest nieważny, a środki z rachunku wchodzą do spadku.
Zapis bankowy a dziedziczenie
Dyspozycja środkami zgromadzonymi na rachunku oszczędnościowym w przypadku śmierci różni się w zależności od testamentu. W rzeczywistości, kwota objęta tą dyspozycją nie jest traktowana jako część spadku, co oznacza, że nie jest przedmiotem dziedziczenia. Jest to odstępstwo od zasady, że prawo do dysponowania majątkiem po śmierci musi być wyrażone w testamencie. Zapis bankowy to jednostronne oświadczenie woli posiadacza rachunku, które musi być wyrażone na piśmie. Bank (lub SKOK) musi respektować takie oświadczenie i przekazać zgromadzone środki wskazanym osobom do ustalonego limitu.
Formalności związane z dyspozycją środków
Dyspozycję na wypadek śmierci, jej zmianę lub odwołanie, należy złożyć na piśmie. Może to być zarówno tradycyjny dokument pisemny, jak i elektroniczny. Wielu banków oferuje specjalne formularze do składania takiej dyspozycji.
Ograniczenia dotyczące uprawnionych do otrzymania środków
Ustawodawca określił krąg osób, które mogą zostać wskazane przez posiadacza rachunku oszczędnościowego jako beneficjenci środków zgromadzonych na rachunku w przypadku śmierci posiadacza rachunku. Są to:
- małżonek,
- rodzice,
- dzieci,
- rodzeństwo.
W przypadku rachunków w SKOK-ach uprawnieni do dziedziczenia środków mogą być także dziadkowie.
Limit kwotowy dla rachunku bankowego i w SKOK
Maksymalna kwota, która może zostać wypłacona z rachunku oszczędnościowego w ramach zapisu bankowego, to dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Pod uwagę brany jest ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku.
Dla rachunków prowadzonych w SKOK-ach maksymalna kwota wypłaty to suma przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej przez ostatnie 5 lat przed datą wypłaty.
W kontekście planowania sukcesji i zabezpieczenia majątku na przyszłość zarówno zapis bankowy, jak i testament stanowią ważne narzędzia, choć działają w nieco odmiennych ramach. Wybór między nimi zależy od indywidualnych potrzeb oraz okoliczności danego przypadku. Zrozumienie ich specyfiki i odpowiednie wykorzystanie mogą znacznie wpłynąć na skuteczność przekazania majątku po śmierci.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.