Renta wypadkowa to świadczenie wypłacane przez ZUS osobie, która stała się trwale lub chwilowo niezdolna do pracy z powodu wypadku w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych. Rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową otrzymuje w Polsce 64 tys. osób.
Spis treści
Kto kwalifikuje się do renty powypadkowej?
Osoby, które doznały urazów w wyniku wypadków drogowych, rolniczych, błędów medycznych lub w miejscu pracy, mają prawo do złożenia wniosku o rentę powypadkową. To prawo przysługuje również ofiarom zdarzeń, w których sprawca uciekł lub nie posiadał ważnej polisy OC. W takich przypadkach środki wypłacane są z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
Poszkodowany kwalifikuje się do renty, jeśli na skutek wypadku: trwale lub czasowo nie jest w stanie pracować, ma zwiększone potrzeby życiowe lub jego sytuacja finansowa się pogorszyła. Świadczenie może być przyznane tymczasowo lub na stałe, w zależności od ciężkości odniesionych obrażeń.
Kto ma prawo do renty rodzinnej powypadkowej?
Renta powypadkowa przysługuje określonym członkom rodziny. Wśród nich są dzieci poszkodowanego (przysposobione, biologiczne lub z drugiego małżonka) do 16 roku życia, studiujące do 25 roku życia lub te, które stały się niezdolne do pracy przed 16 czy 25 rokiem życia.
Inne kategorie uprawnionych to:
- wnuki i ich rodzeństwo,
- współmałżonek,
- wdowiec lub wdowa,
- rodzice uposażonego.
Istotne jest również uwzględnienie sytuacji, gdy małżonkowie są w separacji czy po rozwodzie, gdzie kluczowe jest prawo do alimentów.
To lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska decydują, czy niezdolność do pracy wynika z wypadku w pracy czy choroby zawodowej.
Dożywotnia renta wypadkowa – kiedy się jej domagać?
Dożywotnia renta wypadkowa to świadczenie dla pracownika, który został trwale niepełnosprawny w wyniku wypadku przy pracy z winy pracodawcy. Jeśli pracownik nie miał odpowiedniego zabezpieczenia i uległ wypadkowi z winy pracodawcy, może się ubiegać o tę rentę. Wyróżnia się ona tym, że pokrywa różnicę między świadczeniem z ZUS-u a minimalnym wynagrodzeniem, a jej koszty opłaca pracodawca.
Osoba ubiegająca się o rentę powinna złożyć wniosek w najbliższym oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Formularz można znaleźć w punkcie informacyjnym ZUS-u lub na jego stronie internetowej. Do wniosku należy załączyć informacje o okresach składkowych i nieskładkowych, potwierdzenie wynagrodzenia, zaświadczenie o stanie zdrowia (formularz OL-9) nie starsze niż miesiąc, protokół wypadku sporządzony przez pracodawcę oraz dokumenty potwierdzające m.in. okres pracy, służbę wojskową czy naukę.
Wymagane dokumenty należy złożyć najpóźniej 30 dni przed końcem prawa do zasiłku chorobowego czy świadczenia rehabilitacyjnego.
Kiedy renta powypadkowa nie będzie przysługiwała?
Świadczenie nie zostanie przyznane, jeśli wypadek był spowodowany umyślnie, rażącym niedbalstwem lub pod wpływem alkoholu lub narkotyków przez ubezpieczonego.
Renta wypadkowa a emerytura – czy można je łączyć?
Tak, istnieje możliwość jednoczesnego pobierania renty rodzinnej i emerytury. Gdy ubezpieczony uzyska prawo do emerytury, ZUS wypłaci jednocześnie rentę i emeryturę w proporcjach: 100 proc. wyższego świadczenia i 50 proc. niższego lub według wyboru beneficjenta. Jeśli ubezpieczony podejmie pracę, np. na umowę o pracę czy zlecenie, wypłata renty wypadkowej zostanie zawieszona. ZUS nadal będzie wypłacał tylko emeryturę.
Ile wynosi renta wypadkowa w 2023 roku?
Wysokość renty powypadkowej zależy od liczby osób uprawnionych do jej otrzymania. Mamy tutaj trzy kategorie:
- 85 proc. uposażenia zmarłego, gdy renta przysługuje jednemu członkowi rodziny,
- 90 proc. uposażenia zmarłego, gdy renta przysługuje dwóm członkom rodziny,
- 95 proc. uposażenia zmarłego, gdy renta przysługuje trzem lub więcej członkom rodziny.
ZUS dokonuje weryfikacji uprawnionych do renty. Jeżeli uprawnionych jest więcej niż jedna osoba, suma świadczenia jest dzielona między nimi po równo.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.