Jakie są zasady gry w bule i jaki zestaw jest potrzebny?

Petanka, znana również jako boule czy pétanque, to gra towarzyska, która łączy w sobie elementy taktyki i precyzji. Zdobyła uznanie przede wszystkim w Europie Zachodniej, a obecnie zyskuje na popularności także w Polsce. Gra w bule jest doskonałym sposobem na aktywne spędzanie czasu na łonie natury, dostępnym dla osób w każdym wieku, co sprawia, że może stać się atrakcyjną formą rekreacji dla całych rodzin. W tej publikacji spróbujemy wyjaśnić zasady tej gry oraz przybliżyć najważniejsze kwestie.

Czym są bule czyli pétanque?

Petanka, znana również jako petanque, to gra o francuskich korzeniach znana na całym świecie, która zyskuje na popularności wśród polskich miłośników aktywności na świeżym powietrzu. W naszych parkach i ogrodach coraz częściej można spotkać osoby w różnym wieku, które oddają się tej formie rekreacji. Nic dziwnego, bo wzbudza ona pozytywne emocje i pozwala ciekawie spędzać wolny czas.

Historia gry w boule sięga czasów starożytnego Rzymu, gdzie podobne gry z użyciem kul były znane, choć ich zasady znacznie różniły się od obecnych. Współczesna wersja gry narodziła się na początku XX wieku w Prowansji (południowej Francji), a rok 1907 uznaje się za oficjalny początek jej historii. Nazwa “pétanque” pochodzi od prowansalskiego “ped tanco”, co dosłownie oznacza “stopy razem” i odnosi się do pozycji gracza podczas rzutu – stopy muszą pozostać w wyznaczonym obszarze, żeby gracze rzucali z wyznaczonego miejsca. Od lat 30. XX wieku gra zyskała na profesjonalizmie dzięki wprowadzeniu stalowych kul.

Międzynarodowa Federacja Petanque i Gry Prowansalskiej, założona w 1958 roku, przyczyniła się do rozwoju międzynarodowych zawodów, które rozpoczęły się rok później. Jako popularny sport nieolimpijski petanka od 1985 roku jest dyscypliną World Games, czyli imprezy promującej różne nietypowe sporty. Gra ta, niegdyś domena mężczyzn, obecnie przyciąga zarówno kobiety, jak i mężczyzn. W Prowansji petanka często bywa łączona z lokalną tradycją picia anyżówki, co stanowi element kulturowy tego regionu.

Jak się gra w bule i jakie są zasady?

Przed pierwszą rozgrywką wiele osób myśli nad tym, jak się gra w bule i czy szybko zrozumieją na czym polega gra w bule, ale w rzeczywistości nie ma się czego obawiać, bo zasady gry w bule nie są skomplikowane. Gra polega na umiejętności precyzyjnego rzucania metalowymi kulami w stronę małej kulki, nazywanej świnką. Celem jest umieszczenie swoich kul bliżej świnki, niż przeciwnik. W sytuacji, gdy kule przeciwnika okazują się bliższe, gracze mają możliwość ich odbijania, by uzyskać lepszą pozycję. Punkty zdobywa się za kule znajdujące się najbliżej świnki po zakończeniu serii rzutów. Przed rozpoczęciem gry należy wyznaczyć okręg o średnicy około 50 cm, z którego gracze będą wykonywać rzuty, przy czym obie stopy muszą pozostać w jego obrębie.

Rozgrywka zostaje zainicjowana przez rzut świnką na odległość 6-10 metrów od okręgu, a następnie rzuca się pierwsze bule – pierwszy gracz rzuca swoją kulę w kierunku świnki. Po tym wchodzi do gry przeciwnik rzucający swoją kulę w stronę świnki lub kuli rywala. Kolejność rzutów zależy od tego, która drużyna ma kule dalsze od świnki. Drużyna bez punktującej pozycji rzuca tak długo, aż ją uzyska. Gra toczy się do momentu, gdy wszystkie kule zostaną rzucone, a całość składa się z partii złożonych z rozgrywek. Zwycięża drużyna, która pierwsza osiągnie 13 punktów.

W pojedynku indywidualnym, zwanym singlem, dwóch graczy rywalizuje ze sobą, dysponując trzema kulami na osobę. Gdy w grę wchodzą dublety, czyli pary, liczba kul na drużynę nie zmienia się – każdy zespół ma do dyspozycji sześć kul, co oznacza po trzy dla każdego uczestnika. Natomiast w rozgrywce tripletów, gdzie każda drużyna składa się z trzech osób, liczba kul na zawodnika spada do dwóch, ale łączna pula kul dla zespołu pozostaje niezmienna – sześć. Warto zaznaczyć, że niezależnie od formacji, maksymalna liczba punktów możliwych do zdobycia w jednej turze odpowiada liczbie kul posiadanych przez drużynę – stąd w singlu to trzy, a w dubletach i tripletach sześć.

Jaka jest punktacja gry w bule?

W boule celność rzutu decyduje o zdobyciu punktów. Po każdej serii, gdy wszystkie kule zostaną rzucone, następuje ocena ich położenia względem prosiaczka. Sukces odnosi ten, kto umieścił swoje kule najbliżej celu. Liczy się każda kula oddzielnie, co oznacza, że jeśli kilka kul jednego gracza lub drużyny znajduje się bliżej niż najbliższa kula przeciwnika, wszystkie one przynoszą punkty. W grze drużynowej, gdzie w składzie jest dwóch lub trzech graczy, można zgarnąć do sześciu punktów w jednej serii. W pojedynku jeden na jednego maksymalna zdobycz to trzy punkty. Po zakończeniu serii, zwycięzcy inicjują kolejną. Gra toczy się do momentu, aż jedna z drużyn osiągnie 13 punktów, co oznacza wygraną w partii. Petanka, ze swoimi prostymi zasadami, stanowi idealną formę aktywności na świeżym powietrzu, zachęcając do współzawodnictwa i zabawy.

Przeczytaj także:

Które gry dla dorosłych pomogą na pamięć i koncentrację?

Jakie boisko i zestaw do gry trzeba przygotować?

W przypadku profesjonalnej gry turniejowej boisko do gry w bule wymaga precyzyjnych wymiarów i nosi nazwę: bulodrom. Jego szerokość wynosi dokładnie 4 metry, a długość rozciąga się na 15 metrów, tworząc prostokąt. Powierzchnia bulodromu musi być twarda, dlatego często wyznaczana jest na pozbawionym trawy placu, aby zapewnić odpowiednie warunki. Najważniejsze, że gracze powinni zaznaczyć okrąg do wyznaczenia pozycji rzutu.

Jednak podczas amatorskich rozgrywek powszechna jest gra w bule na trawie. Ponadto do takiej zabawy wystarczy bardzo prosty zestaw do gry w bule – komplet kul, teren o względnie gładkiej powierzchni, na przykład trawnik, obuwie zapewniające komfort oraz pozytywne nastawienie.

Jakie są zalety gry w bule dla seniora?

Pétanque zyskuje uznanie wśród seniorów. To forma aktywności, która sprzyja nie tylko poprawie kondycji fizycznej, ale również zdrowiu psychicznemu i społecznym interakcjom.

Wpływ na kondycję fizyczną jest znaczny – uczestnictwo w grze wzmacnia mięśnie, zwłaszcza te w obrębie rąk i pleców. Chodzenie po nierównym terenie na trawie wspomaga równowagę i koordynację, co pomaga w profilaktyce upadków. Dodatkowo ruchy podczas rzucania kul i poruszania się po polu gry przyczyniają się do utrzymania zakresu ruchu w stawach, a to ważne dla samodzielności w codziennym życiu.

Zdrowie psychiczne również korzysta na grze w bule. Czas spędzony na świeżym powietrzu może poprawić nastrój i zmniejszyć symptomy depresji u osób starszych. Gra ta umożliwia rozwijanie więzi społecznych poprzez spotkania towarzyskie i nawiązywanie nowych znajomości, co jest niezwykle ważne w zapobieganiu izolacji i samotności wśród seniorów.

Bule wymaga także strategicznego myślenia i koncentracji. Planowanie ruchów, ocena odległości i przewidywanie działań przeciwnika stymulują pracę mózgu, co może opóźniać procesy starzenia się mózgu i zmniejszać ryzyko demencji.

Co więcej bule to tania i łatwo dostępna aktywność fizyczna dla seniora. Wymaga jedynie zestawu metalowych kul i małej drewnianej kulki jako celu. Podczas amatorskiej zabawy nie potrzeba specjalistycznych umiejętności, profesjonalnego sprzętu, ani ubioru, a miejsca do gry są często dostępne w parkach i na terenach rekreacyjnych.

Gra w bule to z pewnością aktywność warta wypróbowania w wolnym czasie!

Dominik Kaczor

Z wykształcenia inżynier, z zamiłowania człowiek od treści w sieci. Głową w Internecie, sercem w górach – Beskidzie Wyspowym, z którego pochodzi. W Seniore odpowiedzialny za projekty skierowane do osób 50+. Wierzy, że życiem można się cieszyć każdego dnia, bez względu na wiek.