Jak zadbać o zdrowie psychiczne w święta?

Święta to czas radości i rodzinnego ciepła, ale dla wielu z nas także okres zwiększonego stresu i napięć. W trosce o nasze zdrowie psychiczne istotne jest, abyśmy nauczyli się rozpoznawać i radzić sobie z wyzwaniami, które niesie ten wyjątkowy czas.

Jak radzić sobie ze świątecznym stresem?

Święta to moment, który z definicji powinien być synonimem radości i spokoju, ale często tak nie jest. Rozpoznawanie głównych przyczyn tego stresu jest konieczne dla zachowania zdrowia psychicznego. Wśród nich wyróżnić można presję związaną z przygotowaniami – od zakupów, przez gotowanie, aż po organizację spotkań rodzinnych. To również czas, gdy nasze oczekiwania często kolidują z rzeczywistością, co może prowadzić do rozczarowania lub niezadowolenia.

Istotną rolę odgrywa również utrzymywanie prawidłowych relacji społecznych. Święta to moment, kiedy spotykamy się z rodziną, co może wywoływać napięcia i stres, szczególnie gdy relacje te nie są najlepsze.

• Aktywność fizyczna: jednym ze sprawdzonych sposobów na radzenie sobie ze stresem jest regularna aktywność fizyczna. Nie musi to być wyczerpujący trening – wystarczy szybki spacer, joga czy taniec przy ulubionej muzyce. Aktywność fizyczna nie tylko poprawia dobrostan psychiczny, ale także wzmacnia ciało.
• Czasu dla siebie: w natłoku obowiązków świątecznych trzeba znaleźć chwilę tylko dla siebie. To może być krótka medytacja, czytanie książki albo po prostu moment z kubkiem ulubionej herbaty.
• Komunikacja i wyrażanie emocji: otwarta komunikacja z najbliższymi może znacznie zmniejszyć stresu. Ważne jest, aby wyrażać swoje uczucia i potrzeby, a także słuchać innych. Prawidłowe relacje społeczne z innymi pomagają w budowaniu poczucia własnej wartości i wsparcia.
• Realistyczne oczekiwania: święta nie muszą być idealne. Im szybciej sobie to uświadomisz, tym mniej będziesz się stresować. Zamiast dążyć do perfekcji, skup się na tym, co naprawdę jest ważne – spędzaniu czasu z bliskimi i tworzeniu cennych wspomnień.
• Korzystanie z pomocy zewnętrznej: w przypadku poważniejszych problemów ze stresem nie bój się poszukać wsparcia u profesjonalistów. Wizyta w poradni zdrowia psychicznego lub centrum zdrowia psychicznego to pierwszy krok do odbudowania zdrowia psychicznego.

Jak uniknąć przepracowania podczas świąt?

W Boże Narodzenie często zapominamy o zachowaniu równowagi między obowiązkami zawodowymi a czasem wolnym. Tymczasem w życiu taka równowaga jest konieczna dla utrzymania zdrowia psychicznego.

Warto zacząć od ustalenia granic pomiędzy pracą a odpoczynkiem. Jak to zrobić? Wybierz konkretne godziny, w których nie będziesz sprawdzał/-a służbowego e-maila albo gdy wyłączysz powiadomienia. Zarezerwuj czas na rodzinne posiłki, wspólne gry bądź spacer na świeżym powietrzu. Te chwile pozwolą Ci odreagować i odświeżyć umysł.

Postaraj się zachować higienę snu. Święta często wiążą się ze zmienionym harmonogramem dnia, jednak postaraj się zachować regularny rytm dobowy. Wysypianie się jest koniecznie, jeśli chcesz zachować zdrowie psychiczne i dobrą kondycję fizyczną.

Przepracowanie w okresie świątecznym może doprowadzić do złego samopoczucia. Dlatego tak ważne jest, aby zastosować pewne strategie, które pomogą uniknąć przemęczenia:

• Zdrowa dieta: zbilansowana dieta to podstawa. Nadmierne spożywanie ciężkich potraw i słodyczy może doprowadzić do spadku energii i złego samopoczucia. Postaw na lekkie, zdrowe posiłki, które poprawią nastrój.
• Regularne ćwiczenia: aktywność fizyczna to nie tylko sposób na utrzymanie kondycji, ale także na zmniejszenie poziomu stresu. Prostą techniką jest tzw. oddech 4-7-8, który polega na wzięciu wdechu przez nos i policzeniu do czterech, wstrzymaniu oddechu i policzeniu do siedmiu, a następnie wykonaniu wydechu przez usta i policzeniu przy tym do ośmiu. Powtórz ten schemat kilka razy.
• Rozmowy z życzliwymi osobami: czasem najlepszym sposobem na odstresowanie jest rozmowa z kimś, kto nas rozumie. Otaczaj się ludźmi, z których czerpiesz pozytywne emocje.
• Realistyczne cele: nie próbuj zrobić wszystkiego na raz. Lepiej zrób mniej, ale poświęć temu więcej uwagi.

Jak utrzymać zdrowe relacje rodzinne w święta?

Zdrowe relacje rodzinne, szczególnie w okresie świątecznym, są fundamentem dla emocjonalnego wsparcia.

Jednym ze sposobów na budowanie zdrowych relacji jest spędzanie czasu razem i dzielenie się radościami. Może to być wspólne przygotowanie posiłków, dekorowanie domu albo wspólne oglądanie ulubionych świątecznych filmów. Każdy domownik powinien poczuć się zaangażowany i doceniony.

Kolejnym kluczowym elementem jest otwarta i szczerze komunikacja. Zachęcanie do dzielenia się myślami i uczuciami może pomóc w rozwiązywaniu konfliktów i unikaniu nieporozumień.

Zdrowy kontakt z bliskimi pomaga obniżyć stres, poprawia nastrój i ogólne poczucie szczęścia. Jest to szczególnie ważne dla osób, które mogą cierpieć na sezonowe zaburzenia nastroju lub inne zaburzenia psychiczne.

Czas spędzony z rodziną i przyjaciółmi wzmacnia poczucie przynależności i tożsamości. Wspólne tradycje i rytuały świąteczne, jak pieczenie pierników albo kolędowanie, tworzą wspomnienia niekiedy na całe życie.

Ponadto wspierające otoczenie rodziny może pozytywnie wpłynąć na nasze zachowanie i wybory życiowe. Wzmacnia to naszą zdolność do podejmowania dobrych decyzji, zarówno w zakresie stylu życia, jak i zdrowia psychicznego.

Zdrowe nawyki żywieniowe na święta

Zdrowe nawyki żywieniowe nie muszą ustępować miejsca świątecznemu przepychowi. Zamiast ciężkich, tłustych mięs, wybierz lżejszą rybę. Dodatki w postaci świeżych warzyw wzbogacą posiłki o wartości odżywcze.

Innym pomysłem jest eksperymentowanie z mniej tradycyjnymi składnikami. Zamiast białego cukru, użyj naturalnych słodzików w postaci miodu albo syropu klonowego, a zamiast białej mąki – mąki pełnoziarnistej. Te zmiany pomogą obniżyć kaloryczność potraw, jednocześnie zachowując ich smak i atrakcyjność. Nadmierna konsumpcja alkoholu i cukru może doprowadzić do zaburzeń snu, wahań nastroju, a nawet depresji.

Alkohol w nadmiernych ilościach może zaburzyć równowagę neurochemiczną w mózgu, co źle wpływa na naszą zdolność do radzenia sobie ze stresem i emocjami. Słodycze warto zastąpić zdrowszymi przekąskami, takimi jak suszone owoce, orzechy i ciasteczka pełnoziarniste.

Proste ćwiczenia do wykonania w domu podczas świąt

Aktywność fizyczna ma ogromny wpływ na naszą psychikę, zwłaszcza w okresie świątecznym, gdy codzienna rutyna często się zmienia. Oto kilka prostych ćwiczeń, które możesz wykonywać w domu, aby dbać o dobre samopoczucie podczas świąt.

• Joga: to fantastyczny sposób na rozciąganie ciała i uspokojenie umysłu. Praktykowanie prostych pozycji jogi, takich jak pozycja wojownika, psa z głową w dół czy drzewa, może pomóc w redukcji napięcia i poprawie elastyczności.
• Trening siłowy: używając własnej masy ciała lub prostych sprzętów jak hantle, możesz wykonywać ćwiczenia wzmacniające, takie jak przysiady, pompki czy brzuszki. Te ćwiczenia wzmacniają mięśnie i poprawiają ogólną kondycję fizyczną.
• Aerobik: ćwiczenia aerobowe, takie jak taniec, skakanka czy nawet energiczne sprzątanie, mogą być świetnym sposobem na poprawienie zdolności sercowo-naczyniowej i spalanie kilokalorii.

Spacer na świeżym powietrzu

Spacery na świeżym powietrzu to jedna z najprostszych, a zarazem najefektywniejszych form aktywności fizycznej, która wpływa pozytywnie na naszą psychikę. Psychiatrzy często podkreślają, że kontakt z naturą i regularne przebywanie na świeżym powietrzu mogą znacznie pomóc w redukcji symptomów depresji i innych zaburzeń psychicznych.

• Redukcja stresu: regularne spacery, szczególnie w spokojnym, zielonym otoczeniu, mogą pomóc obniżyć poziom stresu.
• Poprawa nastroju: światło słoneczne i świeże powietrze mogą poprawić nastrój szczególnie zimą, w bardziej depresyjne dni.
• Wzmocnienie relacji: spacery z rodziną bądź przyjaciółmi mogą być okazją do budowania i utrzymywania silnych więzi społecznych, co jest ważnym elementem zdrowia psychicznego.

Podsumowując, utrzymanie równowagi psychicznej pomaga w pełni cieszyć się czasem świąt, ze względu na bardziej świadome i radosne celebrowanie wyjątkowych dni wraz z rodziną i przyjaciółmi. Ponadto dbałość o własne zdrowie psychiczne pozwala lepiej radzić sobie z ewentualnymi wyzwaniami, które mogą pojawić się podczas świąt, i wspiera w budowaniu pozytywnych relacji z bliskimi.

Miłosz Magrzyk

Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.