Gustaw Klimt, ceniony artysta austriacki, znany ze swojego wkładu w secesję i modernizm, stworzył „Portret panny Lieser”, który ostatni raz był prezentowany publicznie w 1925 roku. Po wielu dekadach, w których obraz pozostawał poza zasięgiem wzroku publiki, w końcu został odnaleziony. Teraz, po tak długim czasie, to dzieło ma szansę stać się jednym z najsłynniejszych obrazów i najbardziej wartościowych europejskich dzieł sztuki wystawionych na aukcję.
Spis treści
Kim był Gustaw Klimt?
Gustav Klimt urodził się w 1862 roku w Baumgarten, a zmarł w 1918 w Wiedniu. Austriacki malarz i grafik, przedstawiciel symbolizmu i secesji. Kształcił się w Wiedeńskiej Szkole Rzemiosł Artystycznych, początkowo specjalizował się w sztuce dekoracyjnej. Pierwsze doświadczenie zawodowe zdobył, wykonując różne prace dekoracyjne. Zajęcie to wraz z klimatem artystycznym rozwijającym się na przełomie wieków w Wiedniu odnalazło wyraz w dojrzałej twórczości artysty. Klimt stał się głównym inicjatorem dokonujących się przemian artystycznych.
Jego prace, jak słynny portret Adeli Bloch-Bauer, stanowią kwintesencję jego twórczości, w której artysta zastosował złoto, by stworzyć niezapomniane obrazy pełne życia i barw. Klimt, będąc członkiem Stowarzyszenia Artystów Austriackich, odrzucił akademickie koncepcje sztuki, dążąc do stworzenia dzieła totalnego, co uwidacznia się w jego obrazach, takich jak „Drzewo życia”. Prace Klimta, rozpoznawalne na całym świecie często są przedstawiane w postaci reprodukcji obrazów, które pełnią funkcję upamiętnienia jego niezwykłego talentu i wkładu w rozwój sztuki nowoczesnej. Dzięki temu twórczość Klimta, niezależnie od wszelkich konwencji i ograniczeń narzuconych przez ówczesne środowisko artystyczne, pozostaje źródłem inspiracji dla wielu nowoczesnych artystów.
W 1897 wraz z innymi artystami założył Stowarzyszenie Artystów Austriackich – Secesję. Wówczas ostatecznie odrzucił akademickie kanony na rzecz awangardy. Jego malarstwo wyróżnia bogata ornamentyka i śmiałe operowanie kolorem, zwłaszcza złotym. Dominującym motywem jego twórczości były kobiety, znany jest jednak także ze swych pejzaży. Dziś każdy może mieć reprodukcje obrazów Gustawa Klimta na ścianie swojej sypialni. Obrazy artysty są wyrazem nieograniczonej swobody twórczej, w pełni wyrażają bujność i złożoność epoki, w której dane było mu tworzyć. Jego prace stały się inspiracją dla wielu nowoczesnych artystów. Reprodukcje dzieł to jednak nie oryginał.
Żył skromnie
Żył w skromnych warunkach, tak też się nosił. Był drugim z siedmiorga dzieci. Jako syn złotnika-grawera uczył się technik rzemieślniczych, co niewątpliwie stanowiło sprzyjające warunki do rozwijania swoich pasji artystycznych. Młody i zdolny Gustaw wraz z otrzymaniem stypendium rozpoczął naukę w Szkole Rzemiosła Artystycznego, by dalej kontynuować ją w Wyższej Szkole Sztuki Stosowanej. Początek kariery stanowiła praca malarza – dekoratora. Stworzył spółkę artystyczną Künstler Compagnie, z której usług korzystała cała stolica, jak i sam rząd.
Gustaw Klimt zdobył klasyczne wykształcenie, jednak szukał swojego stylu, który wyszedłby poza obowiązujące schematy i artystyczne konwenanse. Surowy, akademicki styl nie odpowiadał mu, bowiem sztuka w mniemaniu Klimta winna być spostrzegana tylko w kategoriach estetycznych. Stopniowo odchodził od historii i tym samym wyznaczał nowy nurt modernizmu.
Charakterystyczne dla malarstwa secesyjnego były inspiracje naturą. Klimt w swoich obrazach z drzewami odwzorował ten motyw i wzbogacił go dodatkowo żywymi kolorami i drobnymi ornamentami. Jednym z jego najbardziej znanych obrazów jest „Pocałunek”, który zalicza się do tzw. złotego okresu w twórczości Klimta. „Adela Bloch-Bauer I” czy „Judyta z głową Holofernesa” to kolejne dzieła malarza bogato zdobione złotem.
Odrodzenie zaginionego Klimta
Przez wiele lat sądzono, że „Portret panny Lieser” pędzla Klimta zaginął na zawsze. W rzeczywistości od lat sześćdziesiątych XX wieku znajdował się on w prywatnych rękach austriackiego kolekcjonera, o czym powszechnie nie wiedziano. Odkrycie obrazu wywołało niemałe poruszenie w świecie sztuki, a nadchodząca aukcja tego dzieła zapowiada się na jedno z najważniejszych wydarzeń artystycznych tego roku.
Twórczość Klimta, szczególnie portrety kobiet z wyższej klasy średniej z przełomu wieków, są rzadkością na rynku aukcyjnym i cieszą się niezmiennym zainteresowaniem kolekcjonerów. „Portret panny Lieser” do tej pory był znany jedynie z czarno-białych reprodukcji, a teraz mamy niepowtarzalną okazję zobaczyć oryginalne, żywe kolory, które charakteryzują późne prace Austriaka. Wiedeński dom aukcyjny im Kinsky, który 24 kwietnia 2024 roku będzie miał zaszczyt zaoferować to dzieło na aukcji, podkreśla, że obraz o takim znaczeniu i wartości nie pojawiał się na rynku Europy Środkowej od wielu lat.
Od wystawy do aukcyjnej areny
„Portret panny Lieser”, zanim trafi pod młotek, wyruszy w międzynarodową podróż. To dzieło będzie miało okazję zachwycić miłośników sztuki w różnych zakątkach globu, od Szwajcarii, przez Niemcy i Wielką Brytanię, aż po Hongkong. Po zakończeniu podróży obraz zostanie zaoferowany na sprzedaż. Aukcja zostanie przeprowadzona w imieniu prywatnych właścicieli z Austrii oraz spadkobierców Adolfa i Henriette Lieserów, zgodnie z międzynarodowymi zasadami waszyngtońskimi. Te zasady mają na celu zapewnienie, aby dzieła sztuki, które zostały niegdyś skradzione przez nazistów, mogły wrócić do swoich prawowitych właścicieli lub ich potomków.
W przeszłości, dzieła Gustava Klimta osiągały na aukcjach zawrotne sumy. Przykładem może być „Dama z wachlarzem”, która znalazła nowego nabywcę za rekordową kwotę 85,3 miliona funtów, czyli około 440,4 miliona złotych. Była to najwyższa suma, jaką kiedykolwiek zapłacono za europejskie dzieło sztuki na aukcji. Czy „Portret panny Lieser” ma szansę pobić ten imponujący rekord? Czas pokaże.
Fot. Wikipedia
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.