Jeśli z powodu problemów ze zdrowiem straciłeś zdolność do pracy zarobkowej, możesz być uznany za osobę niezdolną do pracy i ubiegać się o rentę. Osoby, które nie mogą wykonywać pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, uznawane są za częściowo niezdolne do pracy. Z kolei jeśli straciłeś zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej, jesteś osobą całkowicie niezdolną do pracy.
Spis treści
Kiedy przysługuje prawo do renty?
Aby uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy, musisz spełnić kilka warunków. Przede wszystkim musisz być osobą uznawaną za niezdolną do pracy. Dodatkowo, kluczowy jest odpowiedni staż ubezpieczeniowy zależny od wieku, w którym stałeś się niezdolny do pracy:
- 1 rok – dla osób, które stały się niezdolne przed ukończeniem 20 lat.
- 2 lata – jeśli niezdolność nastała między 20 a 22 rokiem życia.
- 3 lata – dla tych, którzy stali się niezdolni między 22 a 25 rokiem życia.
- 4 lata – jeżeli niezdolność wystąpiła między 25 a 30 rokiem życia.
- 5 lat – jeśli niezdolność nastąpiła po 30 roku życia, jednak ten okres musi przypadać w ciągu ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę lub przed dniem, w którym powstała niezdolność.
Istnieją pewne wyjątki dotyczące wymaganego stażu ubezpieczeniowego. Jeżeli jesteś całkowicie niezdolny do pracy i posiadasz odpowiednio 20 lat stażu ubezpieczeniowego jako kobieta lub 25 lat jako mężczyzna, możesz ubiegać się o rentę, nawet jeśli Twoja niezdolność powstała po okresie składkowym lub nieskładkowym wskazanym w ustawie emerytalnej.
Praktyczne przykłady
Aby lepiej zrozumieć kryteria przyznawania renty, warto przyjrzeć się kilku przykładom:
Przykład 1: Pani Elżbieta złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w marcu 2018 roku. Pomimo że niezdolność powstała po upływie 18 miesięcy od ostatniego pobierania zasiłku dla bezrobotnych, pani Elżbieta spełniała wymagania, jako że była całkowicie niezdolna do pracy i miała ponad 20 lat ubezpieczenia.
Przykład 2: Pan Andrzej złożył wniosek o rentę w marcu 2018 roku, a jego niezdolność powstała w październiku 2015 r. Analizując staż ubezpieczenia pana Andrzeja w kontekście jego niezdolności oraz daty złożenia wniosku, możemy stwierdzić, że ma on prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Kiedy emerytura ma wpływ na prawo do renty?
Jeśli posiadasz ustalone prawo do emerytury, nie możemy przyznać Ci prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Dotyczy to emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz tych, które spełniają warunki do uzyskania emerytury w wieku niższym niż powszechny, takie jak emerytura górnicza czy nauczycielska. ZUS nie może przyznać Ci renty, jeżeli masz ustalone prawo do emerytury.
Wyjątki od reguły
Istnieją sytuacje, kiedy można zostać uznany za spełniającego wymóg stażu ubezpieczeniowego mimo niespełnienia formalnych wymogów. Jeżeli zostałeś zgłoszony do ubezpieczenia przed 18 rokiem życia lub podjąłeś pracę (zostałeś objęty ubezpieczeniem) w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki i do momentu, kiedy stałeś się niezdolny do pracy, miałeś okresy składkowe i nieskładkowe bez dłuższej niż 6-miesięcznej przerwy, możesz zostać uznany za spełniającego warunki.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.