Od dawien dawna wiemy, że zapachy mają moc przywoływania wspomnień. Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Pittsburghu odkryli jednak, że mogą one również odgrywać istotną rolę w terapii depresji.
Spis treści
Zapach a depresja
Badania na temat wpływu zapachu na depresję pokazują, że olejki eteryczne, takie jak olejek lawendowy, różany czy z drzewa sandałowego, jako wykazujące działanie uspokajające i poprawiające nastrój, mogą być solidnym wsparciem w leczeniu problemów psychicznych. Aromaterapia wykorzystująca te olejki eteryczne uznawana jest za dobry stymulator pozytywnych emocji oraz sposób na złagodzenie objawów depresji. Użycie połączonych razem olejków eterycznych, np. lawendowego i rozmarynowego, w aromaterapii może przyczynić się do poprawy samopoczucia i zdrowia psychicznego. Dodatkowo, olejek ylang-ylang znany jest z właściwości obniżających poziom stresu i promowania zdrowego snu, co jest bardzo ważne w przypadku osób cierpiących na depresję.
W 2011 roku przeprowadzono badania na grupie ochotników z użyciem połączonych olejku z bergamotki i lawendy. U ochotników monitorowano takie aspekty, jak ciśnienie krwi, puls i temperatura ciała. Dodatkowo badano odczuwane emocje, samopoczucie, poziom energii czy zmęczenia. W badaniu brała udział grupa, na której stosowano placebo. Okazało się, że grupa kontrolna była bardziej zrelaksowana, spokojniejsza i mocniej zaangażowana niż grupa z placebo. Tak więc, badanie pokazało pozytywny wpływ na samopoczucie uzyskany dzięki połączeniu działania olejków eterycznych z bergamotki i lawendy.
Zapachy jako wehikuł czasu
Zapachy potrafią przenieść nas w czasie, co doskonale ujął Marcel Proust w swoim dziele pt. „W poszukiwaniu straconego czasu”. Opisane przez niego doznania, które wywołała magdalenka maczana w herbacie, przywołujące obrazy spędzanych u ciotki niedzielnych poranków, są kultowym przykładem. To zjawisko jest nam bliskie, ponieważ podobne uczucia przeżywamy, kiedy zapach świeżego ciasta drożdżowego przywołuje obrazy domowego ogniska, a odór benzyny na stacji paliw przywodzi na myśl rodzinne wycieczki samochodem.
Niedawno opublikowane badania naukowców z Pittsburgha wskazują, że zapachy mogą mieć także terapeutyczne zastosowanie w walce z depresją. Dr Kymberly Young, neurobiolog i liderka badawczego zespołu, zauważyła, że znane zapachy mogą wywoływać u osób z depresją pozytywne wspomnienia z dzieciństwa, a to pozwala zmienić negatywne wzorce myślenia powielane przez ludzi w depresji.
Terapeutyczna moc zapachów w walce z depresją
Olejek eteryczny ma niesamowitą moc wpływania na nasze samopoczucie i zdrowie. Wśród najlepszych olejków eterycznych, które mogą znacznie poprawić nastrój i wpłynąć na zdrowy sen, znajdują się olejek rozmarynowy, olejek lawendowy, olejek różany oraz olejek z drzewa sandałowego (drzewo sandałowe). Każdy z nich jest dobrym stymulatorem pozytywnych emocji i ma swoje unikatowe właściwości. Na przykład, po użyciu olejku lawendowego poczujesz relaks i spokój, podczas gdy olejek różany i olejek z drzewa sandałowego pomogą Ci wyciszyć umysł, dlatego są doskonałe do medytacji.
Siłę działania olejku można przetestować, wykonując mały eksperyment na własnej skórze, co pozwoli Ci doświadczyć bezpośredniego wpływu aromaterapii na poprawę nastroju. Do małego pojemniczka (np. kieliszka) wkrop 3 krople olejku z bergamotki i 5 kropli oleju. Wymieszaj, a następnie tak przygotowaną mieszanką potrzyj delikatnie skórę za uszami i nadgarstki. Już po pierwszym kontakcie z zapachem poczujesz się lepiej.
Dr Young twierdzi, że poprawa pamięci może pozytywnie wpłynąć na radzenie sobie z problemami, regulowanie emocji i inne aspekty funkcjonowania, często zaburzone u osób cierpiących na depresję.
Niezwykła rola ciała migdałowatego w odtwarzaniu wspomnień
Neurobiolożka w swoich wcześniejszych pracach skupiła się na roli, jaką odgrywa ciało migdałowate, zwane również gadzim mózgiem, w odtwarzaniu wspomnień. W trakcie badań odkryła, że zapachy mają niezwykłą moc przywoływania intensywnych wspomnień ze względu na bezpośrednie połączenie ciała migdałowatego z opuszką węchową. Ponadto zauważyła, że pacjenci cierpiący na depresję mają problem z przywoływaniem konkretnych wspomnień, co może utrudniać ich leczenie.
Zapachy skuteczniejsze niż słowa
W ramach przeprowadzonego eksperymentu zespół dr Young poddał uczestników działaniu różnych aromatów, takich jak zapach pomarańczy, świeżo zmielonej kawy, pasty do butów czy znanej maści Vicks VapoRub. Uczestnicy podzielili się z badaczami wspomnieniami, które te zapachy w nich przywołały. Ku zaskoczeniu naukowców okazało się, że zapachy wywołują wspomnienia znacznie skuteczniej niż bodźce słowne, szczególnie u osób z depresją. Co więcej, częściej były to pozytywne wspomnienia, które dzięki zapachom wydawały się być na wyciągnięcie ręki.
Zachęcające wyniki tych badań skłoniły dr Young i jej zespół do zaplanowania kolejnego etapu eksperymentu. Tym razem do badań planują wykorzystać skaner mózgu, by jeszcze bardziej zgłębić ten ciekawy temat.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.