Wśród dojrzałych osób nagłe uderzenia gorąca bywają sygnałem różnorodnych problemów zdrowotnych, nie tylko tych związanych z menopauzą. Takie epizody bywają zwiastunem problemów z sercem, choroby tarczycy czy nietypowych stanów emocjonalnych, z których osoba starsza nie zdaje sobie sprawy. Znalezienie skutecznych metod radzenia sobie z tymi nieprzyjemnymi doznaniami wymaga zrozumienia ich przyczyn oraz dostosowania swoich przyzwyczajeń. Warto pamiętać, że każdy przypadek jest indywidualny i wymaga osobistego podejścia, a czasem nawet konsultacji ze specjalistą, aby zapewnić sobie komfort i bezpieczeństwo.
Spis treści
Uderzenia gorąca u starszych osób – jakie są przyczyny?
Czasami wysoka temperatura atakuje bez ostrzeżenia, choć warunki wokół na to nie wskazywały. Nagle twarz, szyja i klatka piersiowa zalewają się falą ciepła – właśnie tak przebiegają uderzenia gorąca. Często towarzyszy im zaczerwienienie skóry i obfite pocenie, a także kołatanie serca. W wielu przypadkach pojawiają się też dreszcze. Kiedy te nieprzyjemne doznania przytrafiają się w nocy, mówimy o nocnych potach zakłócających spokojny sen. Zazwyczaj taki epizod trwa od jednej do pięciu minut, a więc krótko, ale dla doświadczającej go osoby stanowi niepokojący dyskomfort, który wydaje się dłużyć w nieskończoność.
Z tym problemem zdecydowanie częściej borykają się kobiety, niż mężczyźni. Najczęstszą przyczyną uderzeń gorąca u starszych pań jest menopauza. Aż3 na 4 panie doświadczają tych nagłych fal ciepła, a ich częstotliwość zależy od różnorodnych czynników, jak pochodzenie, miejsce zamieszkania czy nawet tradycje kulturowe. Nierzadko temat ten bywa bagatelizowany, jednak dla kobiet to źródło stresu, wstydu, a nawet depresyjnych nastrojów.
Nie tylko panie borykają się z tym problemem. U mężczyzn podobne symptomy mogą pojawiać się wraz z obniżeniem poziomu testosteronu, co bywa efektem naturalnego starzenia się lub działania niektórych leków.
Nagle twarz, szyja i klatka piersiowa zalewają się falą ciepła – właśnie tak przebiegają uderzenia gorąca. Często towarzyszy im zaczerwienienie skóry i obfite pocenie, a także kołatanie serca.
Przyczyny uderzeń gorąca obejmują to m.in.:
- okres przed menopauzą i andropauzą;
- obniżenie poziomu testosteronu u mężczyzn;
- problemy z tarczycą;
- zaburzenia neurologiczne i pewne rodzaje nowotworów;
- migrenę oraz bóle głowy typu klasterowego.
Seniorzy odczuwający nagłe uderzenia gorąca mogą cierpieć na choroby układu krwionośnego, w tym nadciśnienie tętnicze. Jeśli do uczucia gorąca dołącza przyspieszone bicie serca, przyczyną może być arytmia, której ryzyko wzrasta wraz z wiekiem. Inną potencjalną przyczyną uderzeń gorąca są choroby tarczycy, a zwłaszcza jej nadczynność. Niespodziewane uderzenie gorąca czasem towarzyszą farmakoterapii – środki przeciwgorączkowe, sterydy, antydepresanty czy leki na osteoporozę wywołują takie skutki uboczne.
Ponadto duszności objawiające się uderzeniami gorąca i przyspieszonym oddechem mają w wielu przypadkach podłoże emocjonalne i wskazują na nerwicę. Regularne nasilenia uderzeń gorąca z towarzyszącymi nim nudnościami, biegunkami, bólami głowy oraz drżeniem kończyn często potwierdzają tę diagnozę, choć to nie reguła – najlepiej skontaktować się z lekarzem.
Czasami człowiek czuje nagły przypływ ciepła i szuka konkretnej przyczyny uderzenia gorąca, ale niekoniecznie musi on świadczyć o poważnej dolegliwości zdrowotnej. Zdarza się, że fale gorąca są efektem zbyt wysokiej temperatury w sypialni, szczególnie w nocy. Innym razem to przepracowanie daje o sobie znać w taki właśnie sposób. Warto też zwrócić uwagę na to, co spożywamy przed pójściem do łóżka. Niektóre zioła i suplementy diety mają właściwości wzmacniające uderzenia gorąca i poty. Przykłady? Lipa, czarny bez, malina – to wszystko naturalne składniki wpływające na termoregulację naszego ciała. W tym kontekście nie zapominajmy też o alkoholu i pikantnych potrawach, w których znajdują się ostre przyprawy wywołujące napady gorąca.
Uderzenia gorąca po 60, 65 i 70 roku życia
Im człowiek starszy, tym większe prawdopodobieństwo występowania uderzeń gorąca niezwiązanych z żadną konkretną dolegliwością. U jednych pojawiają się regularnie, u innych z różną częstotliwością. Czasem zaskakują intensywnością, aby potem tylko lekko zaburzyć funkcjonowanie. Jeżeli nie występują w dużej liczbie, nie powinniśmy panikować. Jednak uderzenia gorąca kilkanaście razy dziennie to niepokojąca sytuacja wymagająca konsultacji z lekarzem.
Uderzenia gorąca w nocy mogą stanowić wynik problemów organizmu z utrzymaniem stałej temperatury ciała. Z wiekiem odporność na ciepło wokół maleje, zatem nadmiernie ogrzane pomieszczenie nie jest dobrym środowiskiem do snu dla osoby starszej. Wówczas ryzyko wystąpienia uderzeń gorąca znacznie rośnie.
Uderzenia gorąca po 60. roku życia, jak i uderzenia gorąca po 65. roku życia czy uderzenia gorąca po 70. roku życia nie muszą zwiastować poważnych problemów zdrowotnych, choć oczywiście nigdy nie należy ich lekceważyć. Warto być w stałym kontakcie ze swoim lekarzem pierwszego kontaktu, aby konsultować z nim wszelkie niepokojące sytuacje tego typu.
Jakie są domowe sposoby na uderzenia gorąca?
Zmagania z nagłymi falami ciepła wymagają zrozumienia ich źródła. Analizy laboratoryjne często rzucają światło na choroby, które mogą być sprawcami tych nieprzyjemnych doznań. Gdy uda się zdiagnozować podstawową dolegliwość, jej terapia często przynosi ulgę w odczuwaniu nagłych fal ciepła. W sytuacji, gdy za te epizody odpowiadają przyjmowane medykamenty, lekarz powinien zmienić farmakoterapię po konsultacji.
Naturalne wywary z ziół takich jak mięta pieprzowa, szałwia, waleriana czy czerwona koniczyna mogą okazać się sojusznikami w walce z nagłymi falami ciepła. Ograniczenie pikantnych dań, alkoholu, kofeiny oraz rezygnacja z palenia tytoniu również przyczyniają się do poprawy. Regularne ćwiczenia fizyczne, szczególnie dla osób zmagających się z nadwagą, mogą przynieść korzyści, gdyż redukcja tkanki tłuszczowej ma wpływ na zmniejszenie częstotliwości występowania tych epizodów. Techniki relaksacyjne i ćwiczenia oddechowe, zwłaszcza w chwili, gdy odczuwamy przypływ gorąca, również są zalecane.
Nie można pominąć roli odpowiednio dobranego ubioru, który powinien być luźny i wykonany z naturalnych tkanin, zapewniających skórze możliwość oddychania. Kontrolowanie warunków w pomieszczeniach, takich jak temperatura i wilgotność, poprzez regularne wietrzenie i dostęp do świeżego powietrza, też bywa pomocne w zapobieganiu nagłym uderzeniom gorąca.
Czy są skuteczne leki na uderzenia gorąca u starszych osób?
Nie istnieją w pełni skuteczne leki na uderzenia gorąca u starszej osoby, kobiety przechodzącej menopauzę i mężczyzny w okresie andropauzy. Najczęstszym rozwiązaniem jest terapia hormonalna, szczególnie w przypadku pań. Polega na dostarczaniu estrogenów, czasem w połączeniu z progesteronem, aby zrównoważyć naturalne zmiany w organizmie. To pozwala złagodzić uderzenia gorąca, choć te nadal występują. Należy pamiętać, że takie leczenie bywa ryzykowne – wrasta bowiem ryzyko wystąpienia zakrzepicy czy udaru, a nawet niektórych nowotworów.
Jeśli uderzenia gorąca u osób starszych okazują się bardzo uciążliwe, konieczna jest konsultacja z lekarzem. Pomoże on wybrać metodę leczenia dostosowaną do konkretnego przypadku. Najpierw warto porozmawiać z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, a ten w razie konieczności wypisze skierowanie do innego specjalisty. Regularne wizyty kontrolne i badania w okresie nasilonych oraz częstych uderzeń gorąca powinny być standardem po 60. roku życia, aby upewnić się, fale ciepła nie oznaczają poważniejszych problemów zdrowotnych.
Dominik Kaczor
Z wykształcenia inżynier, z zamiłowania człowiek od treści w sieci. Głową w Internecie, sercem w górach – Beskidzie Wyspowym, z którego pochodzi. W Seniore odpowiedzialny za projekty skierowane do osób 50+. Wierzy, że życiem można się cieszyć każdego dnia, bez względu na wiek.