Święta Bożego Narodzenia nie mogą odbyć się bez choinki, kolęd i smacznych dań, którymi zastawiamy wigilijny stół. Niektórzy z nas na familijną wieczerzę przyrządzają 12 tradycyjnych potraw, inni nieco mniej. Poniżej przedstawiamy bożonarodzeniowe klasyki w apetycznych odsłonach.
Spis treści
Wigilia to wyjątkowy dzień w roku, dlatego i menu powinno być szczególne. W wielu polskich domach opiera się ona na daniach takich jak:
- barszcz czerwony z uszkami albo zupa grzybowa
- ryba po grecku,
- pierogi,
- karp,
- sałatka jarzynowa (ziemniaczana),
- kluski z makiem (makowiec),
- kompot z suszu,
- śledzie,
- paszteciki z kapustą i grzybami,
- kapusta z grzybami (gołąbki),
- piernik (pierniczki wigilijne),
- kutia.
Zgodnie z tradycją chrześcijańską dania symbolizują 12 apostołów, natomiast według wierzeń ludowych 12 miesięcy w roku. Wedle przesądu, by nie narazić się opatrzności, trzeba spróbować każdej z kulinarnych propozycji. Należy zaznaczyć, że lista tradycyjnych potraw nie jest jednolita, lecz różni się w zależności od regionu i zwyczajów rodzinnych.
Potrawy wigilijne można przyrządzić według sprawdzonych przepisów bądź puścić wodze fantazji i zaskoczyć swoją rodzinę pomysłowością. Sprawdź, co podczas świąt zrobi smakową furorę.
Pierogi wigilijne
Polacy to naród pierogożerców, stąd też właśnie pierogów zwykle nie może zabraknąć na wigilijnym stole. Kapuściano-grzybowy farsz wyeksponuj delikatnym ciastem. By było jak najlepsze, wypróbuj nieoczywisty trik polegający na dodaniu do niego majonezu.
Przed zaserwowaniem podsmaż pierogi i okraś także smażoną cebulką.
Karp
Karp to gastronomiczny symbol świąt. Nie u wszystkich jest jadany równie często: jego miejsce zajmują np. łosoś, pstrąg albo halibut. Jeśli wolicie być wierni rybnej tradycji świątecznej, karp smażony w maśle czosnkowym będzie idealną wariacją.
Dla „podkręcenia” smaku użyjcie tymianku i koperku, a całość podajcie z ziemniakami ugotowanymi w mundurkach.
Barszcz czerwony albo zupa grzybowa
Klasyczna zupa wigilijna to barszcz czerwony z dodatkiem delikatnych uszek lub chrupiących krokietów z ciasta francuskiego. Jeśli zamierzasz zaskoczyć domowników, do zupy dodaj cynamon, który nada jej aromatu oraz słodko-korzennego, subtelnie ostrego smaku.
Kulinarna propozycja nie tylko powinna zasmakować gościom, ale też efektownie zaprezentować się na świątecznym stole.
Równie pomyślnym wyborem będzie grzybowa. Jej główny składnik zadziwiająco dobrze komponuje się z owocami – np. suszonymi jabłkami i śliwkami.
Kremową konsystencję dania przełamiesz chrupiącymi grzankami.
Kapusta z grzybami (gołąbki)
By kapusta z grzybami mile oddziaływała na podniebienie, trzeba zaopatrzyć się w wysokiej jakości składniki. W zaakcentowaniu całości pomogą kminek, majeranek, liść laurowy bądź ziele angielskie. Tak przyrządzona sprawdzi się podana samodzielnie albo jako farsz do krokietów, pierogów czy baza na bigos.
Wigilijne gołąbki wybornie smakują same, ale jeszcze lepiej w doborowym towarzystwie ziemniaków i suszonych grzybów. Nie bój się eksperymentować i śmiało próbuj gołąbkowych wariacji, dodając do środka pieczarek.
Śledzie
W wigilijne menu zwykle wkomponowujemy marynowane filety śledziowe. W tym roku spróbuj złamać konwenanse: opanieruj i usmaż śledzie, a następnie podaj jej pod warzywną pierzynką, całość wzbogacając o kromkę chleba.
Jeśli wolisz tradycyjny przepis, do filetów śledziowych skąpanych w oleju dodaj 2 pokrojone cebule, 3-4 listki laurowe, 3-4 kulki ziela angielskiego oraz nieco pieprzu do smaku.
Sałatka jarzynowa (ziemniaczana)
Sałatka warzywna to uniwersalny dodatek, którego przygotowanie jest banalnie proste. Wystarczy ugotować ziemniaki, marchewkę i jajka, a następnie skroić do dość głębokiej miski. Do środka dodaj groszek, kukurydzę i pokrojone w drobną kostkę ogórki konserwowe, a także nieco jabłka. Po przemieszaniu składników dopraw wszystko kilkoma kopiastymi łyżkami majonezu i kilkoma łyżeczkami musztardy. Całość ponownie przemieszaj.
Sałatkę możesz nieco zmodyfikować, opierając jej kompozycję na ziemniakach. Dodaj do nich kiszonego ogórka, czerwoną cebulę i łodygę selera naciowego. W kulinarnych wariacjach możesz pójść jeszcze o krok dalej i wzbogacić sałatkę ziemniaczaną o orzechy włoskie.
Kluski z makiem
Mak dobrze komponuje się ze świątecznymi ciastami. Jest też głównym składnikiem popularnych klusek z makiem, które wchodzą w skład 12 tradycyjnych potraw wigilijnych.
Gdy w przygotowanie dania zechcesz wprowadzić nieco inwencji, kluski wymieszaj nie tylko z makiem, ale też z miodem i cynamonem.
Kompot z suszu
Klasycznym napojem towarzyszącym świątecznej uczcie jest aromatyczny kompot z suszu. Włóż do dużego garnka suszone owoce, a następnie zalej wodą i mocz przez około pół godziny. Dodaj laskę cynamonu i gwiazdki anyżu.
Całość gotuj przez około 10 minut na małym ogniu tak, by owoce zmiękły, ale się nie rozpadły. Dodaj cukier i sok z cytryny. Gotowy kompot odstaw na około 2 godziny. Rozlej do dzbanka, a następnie do szklanek.
Paszteciki z kapustą i grzybami
Doskonale sprawdzą się jako samodzielne danie lub dodatek do czerwonego barszczu. Kruche ciasto wypełnione soczystym farszem możesz podać na ciepło lub jako zimną przekąskę.
Tego typu poczęstunek powinien zadowolić nawet najbardziej wymagające podniebienia.
Ryba po grecku
Głównym składnikiem dania możemy uczynić filety z np. dorsza, mintaja lub tilapii. Każdy z nich należy z obu stron oprószyć solą, pieprzem, papryką, bazylią i oregano. Niezbędnym elementem wykończenia jest duża ilość marchewki.
Rybę po grecku można jeść zarówno na zimno, jak i na ciepło.
Kutia
Do przygotowania kutii będziemy potrzebowali: pszenicy, maku, miodu, rodzynek, cukru pudru, słodkiej śmietanki i ekstraktu z migdałów. Pszenicę należy wypłukać i na noc zalać wrzącą wodą. Następnego dnia zagotować i odcedzić, a następnie ponownie zalać świeżą wodą i gotować do miękkości przez nawet 4 godziny (chyba że wcześniej była zmiękczana).
Całość odcedź, połącz z opłukanym, sparzonym, odsączonym i zmielonym w maszynce makiem. Dodaj ekstrakt, wsyp posiekane bakalie, posyp cukrem pudrem i polej rozgrzanym miodem. Składniki wymieszaj ze śmietanką, a gotową kutię na kilka godzin wstaw do lodówki.
Piernik (pierniczki wigilijne)
Cudowny zapach pierniczków roztaczający się po domu to zapowiedź zbliżającej się Wigilii. By przygotować świąteczną przekąskę, wystarczą: 1 i 3/4 szklanki mąki pszennej (szklanka o pojemności 250 ml), 2 łyżeczki przyprawy korzennej, 25 g świeżych drożdży, łyżeczka sody, łyżka miodu, pół szklanki cukru, jajko, 40 g masła i kilka kropel soku z pomarańczy.
Połączenie przyprawy korzennej z pomarańczowym aromatem gwarantuje błogie odczucia zapachowe i smakowe. Jeśli chcesz, by pierniczki były ciemniejsze, dodaj do nich kakao.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.