Na całym świecie ludzie z entuzjazmem żegnają miniony rok i witają nadchodzący. W polskiej tradycji świątecznej przez długie lata to święto nie było szczególnie obchodzone, lecz wiązało się ściśle z Bożym Narodzeniem, a pochodzenie obchodów noworocznych, które z czasem się w Polsce przyjęły, sięga czasów antycznych i kalendarzy rzymskich. Ogółem zwyczaje sylwestrowe różnią się w zależności od miejsca na Ziemi, a ich korzenie sięgają przełomu wieków.
Spis treści
Z nadzieją na lepszy rok
Zwyczaje noworoczne różnią się w zależności od regionu, ale łączy je powitanie nowego roku z nadzieją i radością. W Polsce zwyczaje związane z nowym rokiem często przeplatają się z tradycjami Bożego Narodzenia, tworząc unikatowe obrzędy noworoczne. Na całym świecie popularne są wystawne bale sylwestrowe, które symbolizują radosne pożegnanie starego roku i entuzjastyczne powitanie nowego.
1 stycznia, pierwszy dzień nowego roku, jest czasem na wspólne spotkania i noworoczny obiad, z długimi tradycjami, jak napoczęty bochen świeżego chleba mający zapewnić dobrobyt. Niektóre zwyczaje, jak te na polskich wsiach, gdzie w noc sylwestrową gospodarze pukali w ściany domów, by wymieść szczęścia na przyszły rok, mają korzenie w głęboko zakorzenionej tradycji ludowej.
Francja
Francuzi wolą spędzać ostatnią noc roku w kameralnej atmosferze, delektując się wykwintną kolacją w domu lub w restauracji. Na stołach królują ostrygi, sery oraz wino i szampan. W Paryżu, o północy, tłumy gromadzą się na Polach Elizejskich, aby hucznie powitać nadchodzący rok. W tym czasie Francuzi obdarowują się prezentami, a wśród rodzin panuje zwyczaj obdarowywania wnuków pieniędzmi przez dziadków.
Dania
O 18 mieszkańcy Danii zbierają się przed telewizorami, aby wysłuchać noworocznego przemówienia Królowej Małgorzaty. Na świątecznych stołach dominuje wyjątkowe ciasto – kransekage, przypominające wieżę zbudowaną z marcepanowych krążków. Gdy zegar wybije północ, Duńczycy przeskakują przez krzesła, co symbolizuje przejście z kończącego się roku do nowego. Dodatkowo, mając na uwadze dobre relacje z sąsiadami, rozbijają talerze przed ich drzwiami. Ten kontrowersyjny z naszego punktu widzenia zwyczaj ma przynieść im szczęście w postaci licznych i wiernych przyjaciół.
Szkocja
W Szkocji sylwestrowe świętowanie, znane jako Hogmanay, trwa aż cztery dni i ma korzenie w dawnych pogańskich obrzędach. W Edynburgu 30 grudnia odbywa się pochód z pochodniami, którego kulminacją jest spalenie łodzi wikingów. Co więcej, Szkoci wierzą, że jeśli pierwszym gościem w Nowym Roku będzie wysoki, ciemnowłosy mężczyzna, przyniesie to domownikom szczęście na cały nadchodzący rok.
Hiszpania
A czy Hiszpanie mają swoje sylwestrowe rytuały? Oczywiście. Najbardziej znany to spożywanie dwunastu winogron w rytm dwunastu uderzeń zegara o północy, gdzie każde winogrono symbolizuje jedno życzenie na każdy z nadchodzących miesięcy.
Nieodłącznym elementem jest też czerwona bielizna, czapki czy szaliki, które mają przynieść szczęście w miłości. Wiele osób spędza ostatnie chwile starego roku na placu Puerta del Sol lub na ulicach. Pierwszy dzień nowego roku w Hiszpanii rozpoczyna się od śniadania, na które składają się smażone ciasteczka podawane z gorącą czekoladą.
Grecja
Poznajmy greckie noworoczne zwyczaje. W Grecji mieszkańcy często dekorują drzwi wejściowe cebulą lub granatem. Wierzą, że cebula przyniesie domowi pomyślność i witalność. Natomiast granat, który się rozbije, ma zapewnić szczęście, gdyż jego rozsypane ziarna są postrzegane jako dobry omen na nadchodzące miesiące. Grecki sylwester obfituje w różnorodne gry, w tym karciane i kościane, które mają wywróżyć szczęśliwy rok dla zwycięzców. Dodatkowo podczas świętowania podaje się chleb z dodatkiem bazylii i ukrytą monetą – osoba, która ją znajdzie, może liczyć na fortunę w nadchodzącym roku.
Włochy
Włosi często spożywają o północy cotechino z lenticchie, czyli kiełbasę z soczewicą. Jest to potrawa, która ma przynieść bogactwo, ponieważ soczewica swoim wyglądem przypomina monety i symbolizuje dobrobyt.
Turcja
W Turcji, aby zapewnić sobie szczęście w nowym roku, przywiązuje się dużą wagę do koloru bielizny noszonej w sylwestra. Czerwona bielizna to tamtejszy symbol szczęścia, który ma przynieść pomyślność.
Puerto Rico
W Puerto Rico sylwestrowe obchody mają w sobie coś z naszego lanego poniedziałku. Mieszkańcy napełniają garnki i patelnie wodą, a w momencie nadejścia północy wylewają ją przez okna. Ten zwyczaj ma na celu symboliczne oczyszczenie domostwa i jego mieszkańców z negatywnych energii minionego roku.
Brazylia
W Brazylii panuje przekonanie, że białe ubrania noszone podczas pożegnania starego roku mają moc odstraszania negatywnych energii. Dzięki temu odcieniowi, który jest symbolem szczęścia, nadchodzące miesiące mają być pełne pomyślności.
Ekwador
W Ekwadorze mieszkańcy przywitają nowy rok, paląc kukły reprezentujące miniony czas i niepowodzenia. Ten obrzęd ma na celu odstraszenie nieszczęścia i przyciągnięcie fortuny. Osoby chcące podróżować w ostatni dzień roku wychodzą z domu z walizkami i okrążają nim swoje mieszkanie, aby przyciągnąć rok pełen przygód.
Argentyna
W Argentynie, aby zapewnić dobrobyt, spalone zostają kolorowe lalki pełne symboli. W momencie, gdy ogień je pochłania, mieszkańcy stają na lewej nodze, by w nowy rok wejść „dobrą nogą”.
Japonia
Japończycy, zgodnie z tradycją buddyjską, słuchają 108 uderzeń dzwonu, które mają odpędzić złe moce i przynieść szczęście. Dodatkowo spożywają toshikoshi-soba, czyli długi makaron gryczany, symbolizujący długowieczność i pomyślność.
Filipiny
Na Filipinach sylwestrowe tradycje koncentrują się wokół motywu okręgu. Spożywanie okrągłych owoców, obdarowywanie monetami i noszenie ubrań w kropki ma przynieść szczęście i zamożność w nowym roku.
Jak widać, zwyczaje noworoczne znacznie różnią się w zależności od kraju, dzięki czemu odzwierciedlają kulturową wyjątkowość i lokalne wierzenia każdego narodu, jednocześnie łącząc ludzi w uniwersalnym świętowaniu nadchodzącego roku.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.