Hydroterapia, znana również jako wodolecznictwo, to jedna z najstarszych metod leczniczych – jej korzenie sięgają czasów starożytnych. Już wtedy woda była wykorzystywana nie tylko do dbania o czystość, ale również jako środek polepszający kondycję.
Czym jest hydroterapia?
Hydroterapia (wodolecznictwo) polega na terapeutycznym zastosowaniu wody w postaci kąpieli, natrysków, polewań, zmywań, płukań i innych zabiegów. Według typowych klasyfikacji hydroterapia dotyczy stosowania wody, a balneoterapia stosowania wód mineralnych (w tym kuracji pitnej) i innych naturalnych czynników leczniczych.
W starożytnym Egipcie wierzono, że kąpiele mogą przeciwdziałać nadwadze, a w kulturach rzymskiej i greckiej doceniano dobroczynne działanie wody na ciało i ducha. Łaźnie termalne, będące miejscem spotkań i wypoczynku, odgrywały ważną rolę w życiu społecznym. Współczesne metody hydroterapii zawdzięczamy między innymi Sebastianowi Kneippowi, znanemu niemieckiemu hydroterapeucie, który promował hartowanie ciała jako sposób na wzmocnienie odporności.
Z czasem woda w różnych stanach skupienia stała się fundamentem wielu terapii zarówno w medycynie, jak i fizjoterapii. Uzdrowiska i ośrodki SPA, które czerpią z dobrodziejstw wodolecznictwa, zyskują coraz większe uznanie. Nazwa SPA, pochodząca z łaciny, oznacza właśnie „zdrowie przez wodę”, co podkreśla znaczenie wody w dbaniu o kondycję.
Jakie są rodzaje hydroterapii?
W hydroterapii możemy wybierać spośród wielu różnorodnych zabiegów, które zyskały uznanie dzięki swojej efektywności i przyjemnym doznaniom z nimi związanym. Do najpopularniejszych należą te wykorzystujące ciśnienie hydrostatyczne, takie jak: kąpiele całkowite, częściowe, masaż podwodny, kąpiele perełkowe, tlenowe, aromatyczne, kinezyterapeutyczne oraz elektryczno-wodne. Z kolei zabiegi z wykorzystaniem ciśnienia hydrodynamicznego obejmują różne formy polewania i natrysków.
Masaż wirowy
Masaż wirowy łączy ciepło wody z jej ruchem wirowym, aby delikatnie masować i rozluźniać tkanki. W specjalnych wannach, w których temperatura wody oscyluje w granicach 32-40 stopni Celsjusza, kuracjusz może doświadczyć 20-minutowego, bezbolesnego zabiegu. Jego głównym zadaniem jest zmniejszenie napięcia mięśniowego i poprawa krążenia, co przynosi ulgę w bólu, szczególnie przydatną przy przykurczach czy stanach zapalnych.
Masaż podwodny
Inną metodą jest masaż podwodny, który wykorzystuje ciśnienie wody z dyszy do intensywniejszego masowania ciała. Zabieg ten, podobnie jak masaż wirowy, pomaga w rozluźnieniu mięśni i zwiększa przepływ krwi oraz chłonki.
Kąpiel perełkowa
Natomiast kąpiel perełkowa z hydromasażem to prawdziwa uczta dla zmysłów. Woda wzbogacona o pęcherzyki powietrza działa relaksująco i uspokajająco, a także sprzyja rozluźnieniu i może pomóc w zasypianiu. Tak jak inne formy hydroterapii, ten zabieg poprawia krążenie i regeneruje.
Inne formy hydroterapii
W wodolecznictwie wykorzystywane są także tkaniny. Do nich zaliczamy okłady – ciepłe lub zimne, kompresy z wilgotnej tkaniny albo nacieranie ciała wilgotnym ręcznikiem. Nie można zapomnieć o zabiegach, które nie wykorzystują ciśnienia wody, a są równie korzystne – jak sauna czy kąpiele parowe. Bicze szkockie, gimnastyka w basenie, kąpiel 4-komorowa bądź krenoterapia to kolejne z zabiegów, które mają swoje wyjątkowe właściwości i mogą zostać dostosowane do indywidualnych potrzeb i preferencji. Warunkiem skuteczności hydroterapii jest właściwe dobranie rodzaju zabiegu, temperatury wody, czasu zabiegu, częstotliwości i liczby zabiegów w serii.
Wskazania do hydroterapii
Wpływ wody na organizm jest wielowymiarowy, a jedną z głównych ról odgrywa ciśnienie – zarówno hydrostatyczne, jak i hydrodynamiczne. Temperatura wody również ma znaczący wpływ na efektywność wodolecznictwa, które łączy się z termoterapią, wykorzystującą ciepło lub zimno do stymulowania tkanek. Głównym celem hydroterapii jest wzmocnienie odporności i działanie profilaktyczne, które poprzez serię zabiegów pobudza mechanizmy regulacyjne w organizmie, przyczyniając się do poprawy funkcjonowania narządów i ogólnego stanu zdrowia.
Do niektórych spośród wielu zalet hydroterapii należą:
- poprawa przemiany materii,
- polepszenie funkcjonowania pracy serca i układu krążenia,
- redukcja stresu,
- likwidacja podrażnień bólowych jeszcze na etapie podprogowym.
Nadmierne napięcia mięśniowe, stany przewlekłe po złamaniach, zwichnięciach, skręceniach schorzenia układu nerwowego (m.in. stan po udarze mózgu, zaburzenia czucia, nerwobóle), schorzenia układu oddechowego (m.in. przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma oskrzelowa), choroby reumatyczne (m.in. reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów) również uchodzą za wskazania do leczenia wodą.
Hydroterapia – przeciwwskazania
Hydroterapia jest bardzo elastyczna, ponieważ pozwala na dostosowanie siły działania wody do potrzeb kuracjusza. Precyzyjne dostosowanie parametrów zabiegu ma zasadnicze znaczenie dla uzyskania pożądanych efektów leczniczych. Wodolecznictwo oferuje także stopniowanie dawek, co umożliwia dobranie optymalnych warunków terapii do szerokiego spektrum dolegliwości.
Jednak hydroterapia nie każdemu jest wskazana. Do takich przypadków należą m.in.:
- ogólne wyczerpanie organizmu,
- ciężka anemia,
- poważne zaburzenia psychiczne,
- infekcje grzybicze,
- ropne zmiany skórne,
- niskie ciśnienie krwi,
- senność,
- pierwszy trymestr ciąży,
- znaczna niepełnosprawność intelektualna,
- zaburzenia czucia temperatury w określonych obszarach skóry,
- niewydolność zwieraczy.
Jak przygotować się do hydroterapii?
Przygotowanie do hydroterapii obejmuje konsultację z lekarzem w celu upewnienia się, że takie zabiegi będą bezpieczne dla Twojego stanu zdrowia, i zrozumienia procedury, aby wiedzieć, czego się spodziewać. Około godziny przed sesją możesz zjeść lekki posiłek.
Unikaj alkoholu i nikotyny, które mogą źle wpłynąć na krążenie. Załóż wygodny strój, który łatwo zdjąć, zdejmij biżuterię i unikaj mocnych kosmetyków, przed zabiegiem weź prysznic.
Warto podkreślić, że hydroterapia obejmuje około 120 zabiegów, co oznacza, że zarówno wskazania, jak i przeciwwskazania do ich stosowania mogą się różnić w zależności od wybranej metody. Zazwyczaj jednak mówimy o przeciwwskazaniach względnych, które wymagają indywidualnej konsultacji z terapeutą
