Cześć,

Gdybyśmy zapytali, czy masz w życiu wysokie standardy - w pracy, w relacjach, w codzienności - prawdopodobnie usłyszelibyśmy, że tak. To normalne. Każdy z nas chce sięgać wysoko i spełniać oczekiwania: swoje, ale również te tworzone przez społeczeństwo.

Problem zaczyna się, gdy poprzeczka postawiona jest tak wysoko, że przeskoczenie jej kończy się połamaniem nóg. 

Właśnie tak działa perfekcjonizm, czyli bohater drugiego wydania newslettera dla Czytelników i Czytelniczek seniore.pl.

Jeśli zdarza Ci się wyznaczać sobie (lub innym) nierealistycznie wysokie standardy funkcjonowania albo ktoś w Twoim otoczeniu nie akceptuje błędów bądź niedoskonałości, czytaj dalej…

Po pierwsze: znajdź źródło!

Perfekcjonizm zazwyczaj nie jest po prostu "cechą charakteru". Wyśrubowane wymagania wobec siebie i innych najczęściej wynikają z naszych przekonań, a te z kolei powstają na bazie życiowych doświadczeń. Jakich? Chociażby tych z dzieciństwa i wczesnej młodości.

• Może dostawaliśmy akceptację i uwagę rodziców tylko wtedy, gdy spełnialiśmy wysokie wymagania (najlepsze stopnie w szkole, porządek, dobre zachowanie)?

• Może dorastaliśmy w domu, w którym nie można było "marnować czasu", podłoga lśniła, a obiad zawsze składa się z trzech dań?

• A może ukształtowały nas społeczne normy, wymagające nienagannego wyglądu od kobiet i twardej postawy u mężczyzn?

Po drugie: weź lekcję odpuszczania.

Możesz zapytać: Czy dążenie do perfekcji zawsze jest złe? Czy wysprzątane mieszkanie albo ciepły obiad dla bliskich jest czymś nagannym? Czy nie mamy prawa udoskonalać różnych sfer naszego życia?

Odpowiedź brzmi: to zależy od tego, jak podchodzisz do stawianych przed sobą celów.

Są dwa rodzaje perfekcjonizmu: adaptacyjny i dezadaptacyjny.

• Perfekcjonizm adaptacyjny motywuje nas do osiągania wysokich standardów, ale jednocześnie pozwala na elastyczność i akceptację ewentualnych niedoskonałości. Osoby z perfekcjonizmem adaptacyjnym zazwyczaj dążą do doskonałości, ale potrafią radzić sobie ze stresem i niepowodzeniami.
• Perfekcjonizm dezadaptacyjny może być szkodliwy dla zdrowia psychicznego i prowadzić do chronicznego stresu. Osoby z perfekcjonizmem dezadaptacyjnym często stawiają sobie zbyt wysokie standardy i nie akceptują żadnych niedoskonałości.

Taki perfekcjonizm jest destrukcyjny dlatego, że wiąże się z postawą "wszystko albo nic". Jeśli posprzątaliśmy dwa pokoje zamiast trzech albo zamówiliśmy obiad zamiast samodzielnie przygotować posiłek dla rodziny, perfekcjonizm podpowiada nam, że ponieśliśmy porażkę. Podkopuje poczucie naszej wartości i demotywuje. A to prosta droga do złego samopoczucia, wypalenia czy nawet depresji.

Po trzecie: zaakceptuj niedoskonałości.

Mówi się, że nie popełnia błędów ten, kto nic nie robi. Kluczowe w pokonaniu perfekcjonizmu jest pozwolenie sobie na akceptację niedoskonałości. Możemy odczuwać zmęczenie, a nasza wartość, jako człowieka, nie zależy od tego, czy spełniamy społeczne wymagania związane z pracą, prowadzeniem domu czy wychowaniem dzieci i wnuków. Gdy nauczymy się w pełni akceptować siebie (ze wszystkimi niedoskonałościami), perfekcjonizm sam się ulotni.

Praca nad perfekcjonizmem to także praca nad przekonaniami. Zastanów się, jak definiujesz słowa, takie słowa jak np. sukces, odpoczynek czy pracowitość.

• Czy sukces oznacza dla Ciebie pracę za wszelką cenę?
• Czy na odpoczynek trzeba zasłużyć?
• Czy pracowitość oznacza samodzielność?
• Czy potrafisz prosić o pomoc?

Odpowiedzi na te pytania mogą pomóc w zrozumieniu przekonań, którymi kierujemy się w życiu, a zmiana przekonań może pociągnąć za sobą również zmianę podejścia do realizacji zadań i wyzwolenie się z sideł perfekcjonizmu.

A może perfekcjonizm hamuje Cię przed działaniem?

Paradoksalnie, perfekcjonizm często idzie w parze z prokrastynacją, czyli tendencją do odkładania zadań na później. Dlaczego?

Po pierwsze: perfekcjonizm nie akceptuje porażek. Z obawy przed popełnieniem błędu, nie podejmujemy działań, wierząc, że w przyszłości będziemy w stanie wykonać je perfekcyjnie. To prowadzi do cyklu ciągłego odkładania i jeszcze większego stresu. Jeśli znasz ten schemat ze swojego życia, to dobry moment, by go zauważyć i zacząć działać - pomimo strachu przed porażką.

Po drugie: perfekcjonizm często wiąże się z nadmiernym analizowaniem i planowaniem, a to może prowadzić do opóźnień w działaniu. Znasz powiedzenie "zrobione jest lepsze od doskonałego"? Jeśli poczujesz, że planowanie i udoskonalanie hamuje Cię w realizowaniu zadań, przypomnij sobie to zdanie. I działaj!

O czym w tym tygodniu przeczytasz w seniore.pl?

• Ile kosztuje Ogólnopolska Karta Seniora?

• Jak kochamy w XXI wieku?

• Greenwashing, czyli jak rozpoznać ekościemę?

• Uroda w potrzasku - największe grzechy pielęgnacyjne

• Postaw się na moim miejscu - czy empatii można się nauczyć?

Dziękujemy!

My tym razem skutecznie pokonaliśmy prokrastynację i z przyjemnością przesyłamy Ci ten newsletter. Kolejny już za tydzień! Jeśli chcesz, możesz odpisać na ten e-mail. Z przyjemnością przeczytamy wiadomość od Ciebie i weźmiemy pod uwagę Twoje sugestie.

Do zobaczenia!

Zespół seniore.pl