Dyskusja na temat bezpieczeństwa na drodze i starszych osób za kółkiem wraca za każdym razem, gdy ktoś w podeszłym wieku spowoduje wypadek. Komisja Europejska planuje wprowadzić obowiązkowe badania dla kierowców powyżej 70 roku życia. To rozwiązanie ma zwiększyć bezpieczeństwo na drogach.
Spis treści
Słabszy refleks
Osoby starsze często mają słabszy refleks i kłopoty ze wzrokiem. Czas ich reakcji przeciętnie wynosi więcej niż 1 sekundę, co może powodować poważne zagrożenie dla innych użytkowników dróg. Obecnie prawa jazdy kategorii: AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T, są wydawane na maksymalnie 15 lat.
Zmiany proponowane przez KE mają sprawić, że kierowcy po siedemdziesiątce będą musieli poddawać się badaniom lekarskim co 5 lat. Przedłużenie ważności prawa jazdy bez badań lekarskich będzie niemożliwe. Komisja przygotowała również szczegółowe wytyczne dotyczące tego, jakie schorzenia mają uniemożliwiać przedłużenie prawa jazdy. Ten katalog obejmuje m.in. demencję, epilepsję, cukrzycę o ciężkim przebiegu i chorobę Parkinsona. W przypadku kierowców 70+ sprawdzane będą m.in. jakość widzenia i sprawność ruchowa. Uwzględnione zostanie także podejrzenie uzależnienia od alkoholu. Na liście planowanych zmian jest również wprowadzenie kursów mających nauczyć starszych kierowców, jak korzystać z nowych rozwiązań technicznych.
Nie tak szybko
Jak na razie, w Polsce kierowcy po sześćdziesiątce nie muszą przechodzić żadnych dodatkowych badań. Jeśli ktoś ma bezterminowe prawo jazdy, który uzyskał nawet kilkadziesiąt lat wcześniej, może prowadzić samochód bez ograniczeń.
Propozycją zmian przedstawionych przez Komisję Europejską najpierw musi zająć się Parlament Europejski, a potem rządy poszczególnych krajów wspólnoty. Nie ma jednak wątpliwości, że przedstawione pomysły są poważne. Jeżeli w takim kształcie wejdą w życie, starszych kierowców czeka rewolucja w prawach jazdy.
Badanie lekarskie na kierowcę – co sprawdzi lekarz?
Badanie lekarskie kierowców może wykonać tylko lekarz orzecznik. Z reguły nie trwa ono dłużej niż kilkanaście minut. Oprócz oceny narządów wzroku, słuchu, równowagi oraz ruchu, do obowiązków lekarza należy przeprowadzenie dokładnego wywiadu chorobowego, ocena stanu psychicznego kandydata, a także zweryfikowanie, czy pacjent nie jest uzależniony od alkoholu lub innych używek. Podczas badania nie są prowadzone próby wysiłkowe oraz inwazyjne.
Po zakończonej procedurze lekarz wystawia orzeczenie, które może zawierać ograniczenia opisane kodami. Dotyczą one np. dopuszczenia kogoś do kierowania, ale wyłącznie w okularach lub soczewkach kontaktowych. W przypadku dużych zaburzeń lekarz orzecznik może skierować potencjalnego kierowcę do lekarza specjalisty na konkretne badania. Opłata pobierana jest wtedy podczas ostatniej wizyty. Statystyki pokazują jednak, że badanie lekarskie na prawo jazdy rzadko kończy się oceną negatywną.
Badania dla kierowców zawodowych są bardziej złożone i obejmują m.in. kontrolę wzroku, słuchu, stanu psychicznego, układu oddechowego, nerwowego i krążeniowego.
Jak długo ważne jest badanie na prawo jazdy?
Od 19 stycznia 2013 roku w Polsce nie są już wydawane bezterminowe prawa jazdy. Dokument może być ważny maksymalnie przez 15 lat. Czasami krócej, jeśli w orzeczeniu lekarskim złożonym przy ubieganiu się o prawo jazdy, lekarz wpisał konieczność wykonywania badań okresowych. Najczęstszym problemem dla kierowania pojazdem są wady wzroku i ograniczenie widzenia. Po upływie okresu, który wskazano na dokumencie, jeśli chcemy jeździć, musimy ponownie przejść badania lekarskie oraz wyrobić nowy dokument w starostwie powiatowym.
Ile kosztuje badanie lekarskie na prawo jazdy?
Badanie lekarskie wraz z wydaniem orzeczenia koniecznego do odebrania dokumentu w wydziale komunikacji kosztuje 200 zł, co wynika z Rozporządzenia Ministra Zdrowia obowiązującego od 20 lipca 2014 roku. Dodatkowo trzeba zapłacić za wymianę tzw. plastiku – to kolejne 100 zł i 50 gr opłaty ewidencyjnej (ta opłata zostanie zniesiona). Do wszystkiego trzeba doliczyć jeszcze koszt wykonania nowych fotografii. Całość zatem powinna zamknąć się w kwocie 350 zł.
Jeśli twój pracownik lub ty – jako kierujący na badania – nie zgadzacie się z treścią orzeczenia psychologicznego, możecie złożyć wniosek o przeprowadzenie ponownego testu. Wniosek należy złożyć do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy właściwego ze względu na miejsce zamieszkania pracownika. Koszty badania, który wynosi 150 zł, ponosisz ty lub twój pracownik. Wniosek o przeprowadzenie ponownego badania psychologicznego co do zasady składa się pisemnie za pośrednictwem uprawnionego psychologa, który wydał orzeczenie psychologiczne.
Jak się przygotować do badania lekarskiego na prawo jazdy?
Badanie na prawo jazdy nie wymaga specjalnego przygotowania. Oczywiste jest, że należy przystąpić do niego wypoczętym oraz bez „wspomagaczy”. Należy zabrać ze sobą dowód osobisty, gotówkę (lekarze mogą nie mieć terminala płatniczego), okulary lub soczewki – jeśli z takowych korzystamy, tak samo aparaty słuchowe – oraz stare prawo jazdy – jeżeli takie mamy. Osoby chorujące przewlekle powinny zabrać ze sobą dokumentację medyczną, która opisuje ich przypadłości. To pomoże lekarzowi lepiej ocenić stan zdrowia potencjalnego kierowcy.
Lekarz zbada nas pod kątem objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub jego nadużywanie albo mogących świadczyć o uzależnieniu od środków działających podobnie do alkoholu lub ich nadużywanie; dotyczących stosowania produktów leczniczych mogących mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdami; innych poważnych zaburzeń stanu zdrowia, które mogą stanowić zagrożenie podczas prowadzenia auta.
Badania ważne dla bezpieczeństwa
Badania lekarskie o stanie zdrowia dla kierowców są niezmiernie istotne dla bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego, tak jak ważne jest ubezpieczenie OC w przypadku kwestii finansowo-prawnych.
Badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu obejmuje: wywiad bezpośredni i obserwację badanej osoby badania narzędziami diagnostycznymi, ocenę i opis kandydata pod względem: sprawności intelektualnej i procesów poznawczych osobowości z uwzględnieniem funkcjonowania w trudnych sytuacjach, a także dojrzałości społecznej sprawności psychomotorycznej.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.