Parki Narodowe w Polsce. Czy znacie je wszystkie?

Polska ma niezwykłe walory krajobrazowe i przyrodnicze, o czym tak często zapominamy. Aż chciałoby się rzec: „Cudze chwalicie, swego nie znacie!”. Właśnie dlatego przygotowaliśmy ten krótki przewodnik po polskich parkach narodowych. To miejsca wyjątkowe, poświęcone ochronie przyrody w celu zachowania różnorodności biologicznej na terenie naszego kraju. Zdecydowanie warto je zobaczyć. Poznajcie je bliżej – mamy dla Was listę parków narodowych w Polsce z mapą i opisem tego, co ciekawego znajdziecie na terenie wszystkich parków narodowych. Sprawdźcie, który z nich znajduje się niedaleko i możecie go zobaczyć. Zapewniamy, że nie pożałujecie.

Lista polskich parków narodowych

Obecnie (stan na czerwiec 2024 roku) w Polsce znajdują się 23 parki narodowe i każdy ma coś wyjątkowego do zaoferowania. Poniżej pełna lista polskich parków narodowych, które wyróżniają się szczególnymi wartościami przyrodniczymi.

• Babiogórski Park Narodowy – położony w Beskidach, znany z najwyższego szczytu – Babiej Góry, oferuje malownicze szlaki i wyjątkową florę.
• Białowieski Park Narodowy – najstarszy park narodowy w Polsce, słynący z pierwotnej puszczy oraz żubrów.
• Biebrzański Park Narodowy – największy park narodowy w Polsce, chroniący unikalne bagna biebrzańskie i bogactwo ptactwa wodnego.
• Bieszczadzki Park Narodowy – górski park z połoninami, dziką przyrodą i rzadkimi gatunkami zwierząt.
• Drawieński Park Narodowy – park położony wśród jezior i rzek, idealny dla miłośników kajakarstwa i wędkarstwa.
• Gorczański Park Narodowy – obejmuje Gorce, z pięknymi widokami, gęstymi lasami i dziką przyrodą.
• Kampinoski Park Narodowy – położony niedaleko Warszawy, oferuje rozległe puszcze, wydmy i bagna.
• Karkonoski Park Narodowy – znany z najwyższego szczytu Sudetów – Śnieżki, wodospadów i malowniczych formacji skalnych.
• Magurski Park Narodowy – chroni przyrodę Beskidu Niskiego, z pięknymi dolinami i rzadkimi gatunkami fauny.
• Narwiański Park Narodowy – znany jako „Polska Amazonia”, pełen jest meandrujących rzek i dzikiej przyrody.
• Ojcowski Park Narodowy – najmniejszy park narodowy w Polsce, słynący z malowniczych formacji skalnych i jaskiń.
• Pieniński Park Narodowy – oferuje spektakularne widoki na Dunajec, Trzy Korony i Sokolicę.
• Poleski Park Narodowy – chroni unikalne ekosystemy Polesia, pełne jezior, bagien i rzadkich gatunków ptaków.
• Roztoczański Park Narodowy – znany z malowniczych wąwozów, lasów i dzikiej przyrody Roztocza.
• Słowiński Park Narodowy – obejmuje ruchome wydmy i jeziora przybrzeżne na wybrzeżu Bałtyku.
• Świętokrzyski Park Narodowy – położony w Górach Świętokrzyskich, z charakterystycznymi gołoborzami i bogatą historią.
• Tatrzański Park Narodowy – obejmuje najwyższe polskie góry, Tatry, z mnóstwem szlaków turystycznych i alpejską przyrodą.
• Park Narodowy Ujście Warty – chroni unikalne mokradła w ujściu Warty, raj dla ornitologów.
• Wielkopolski Park Narodowy – położony wśród jezior i lasów, idealny do turystyki pieszej i rowerowej.
• Wigierski Park Narodowy – znany z jeziora Wigry i malowniczych lasów.
• Woliński Park Narodowy – obejmuje wyspę Wolin, z klifowym wybrzeżem, lasami i jeziorkami.
• Park Narodowy Bory Tucholskie – chroni jedno z największych kompleksów leśnych w Polsce.
• Park Narodowy Gór Stołowych – znany z unikalnych formacji skalnych i malowniczych krajobrazów.

Fascynuje Cię wypoczynek na łonie natury? Sprawdź nasze poradniki podróżnicze dla seniorów, silversów i nie tylko!

Mapa parków narodowych w Polsce

Zapewne chcecie dowiedzieć się, gdzie dokładnie znajdują się poszczególne parki narodowe w Polsce. Mapa powinna pomóc. Najwięcej parków narodowych w Polsce jest na południu, gdzie wyżynne i górzyste tereny tworzą niesamowite krajobrazy. Na północnym wschodzie i północnym-zachodzie zwiedzicie parki z licznymi lasami oraz naturalnymi zbiornikami wodnymi. Każdy znajdzie coś dla siebie. Sprawdźcie, do których parków macie najbliżej. Stosunkowo niewiele parków narodowych ustanowiono w centralnej Polsce, ale w przyszłości może się to zmienić.

Ciekawostki o parkach narodowych w Polsce

Polskie parki narodowe to miejsca warte zwiedzania w każdym wieku. Gorąco do tego zachęcamy, dlatego przygotowaliśmy krótkie ciekawostki o parkach narodowych w Polsce, które być może na tyle Was zainteresują, że w najbliższym czasie zechcecie wybrać się do jednego z tych miejsc.

Babiogórski Park Narodowy

Utworzony w 1954 roku Babiogórski Park Narodowy, położony w południowej Polsce, obejmuje tereny województwa małopolskiego, w tym powiaty suski i nowotarski, granicząc jednocześnie ze Słowacją. Park, rozciągający się na powierzchni 3393,34 ha, stanowi miejsce, gdzie zastosowano różnorodne metody ochrony przyrody, w tym ochronę ścisłą, czynną oraz krajobrazową, aby zapewnić zachowanie bogactwa naturalnego regionu. Największe znaczenie dla ekosystemu parku mają lasy, w tym te o charakterze pierwotnym, które znajdują się w reglu dolnym i górnym.

Babiogórski Park Narodowy to dla wielu unikatowych gatunków flory i fauny, w tym roślin takich jak rogownica alpejska, której nie spotka się nigdzie indziej w Polsce, oraz gatunków zagrożonych wyginięciem, jak tojad morawski czy tocja karpacka. Flora parku imponuje – odnotowano tu blisko 650 gatunków roślin naczyniowych, 280 gatunków mszaków oraz ponad 1300 różnych grzybów i porostów. Fauna również prezentuje się imponująco z 4500 gatunkami i podgatunkami zwierząt, w tym tak rzadkimi jak niedźwiedź, wilk czy ryś, które znajdują tu schronienie przed działalnością człowieka. Park jest również dostępny dla turystów, którzy mogą korzystać z dobrze rozwiniętej sieci szlaków turystycznych i infrastruktury.

Białowieski Park Narodowy

Białowieski Park Narodowy, położony w województwie podlaskim, stanowi centralny fragment Puszczy Białowieskiej, która jest jednym z ostatnich naturalnych lasów nizinnych w Europie. Jego historia sięga 1921 roku. W 1932 roku tamtejszy rezerwat przekształcono w Park Narodowy w Białowieży, a po II wojnie światowej, w 1947 roku, przywrócono jako Białowieski Park Narodowy. Park rozciąga się na powierzchni ponad 10 tysięcy hektarów, co stanowi jedną szóstą polskiej części Puszczy.

Bogactwo biologiczne parku imponuje – znajduje się tu ponad 800 gatunków roślin naczyniowych, tysiące gatunków grzybów i roślin zarodnikowych, setki gatunków mchów, porostów, bezkręgowców, ptaków lęgowych oraz ssaków. Park podzielono na dwa obręby ochronne, w tym Ośrodek Hodowli Żubrów, gdzie prowadzi się prace nad restytucją żubra, symbolu Parku i największego ssaka lądowego Europy. Białowieski Park Narodowy zyskał międzynarodowe uznanie na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Park jest także cenny z punktu widzenia historii i kultury. Na jego terenie znajduje się Park Pałacowy z przełomu XIX i XX wieku, zaprojektowany przez Walerego Kronenberga, z zabytkowym dworkiem z 1845 roku i obeliskiem upamiętniającym polowanie króla Augusta III Sasa.

Biebrzański Park Narodowy

Ustanowiony w 1993 roku Biebrzański Park Narodowy, jako osiemnasta tego typu jednostka w Polsce, obecnie przoduje wśród dwudziestu trzech parków narodowych pod względem rozmiarów. Pod tym względem plasuje się jednocześnie w czołówce największych obszarów chronionych w Europie. Lokalizacja parku obejmuje tereny województwa podlaskiego, rozciągając się na pięć powiatów i czternaście gmin. Misja parku to ochrona unikatowych torfowisk Kotliny Biebrzańskiej oraz fragmentów Wzgórz Sokólskich, co znajduje odzwierciedlenie w imponującej powierzchni ponad 59 tys. hektarów.

Biebrzański Park Narodowy szczyci się różnorodnością ekosystemów, wśród których szczególną rolę odgrywają tereny nieleśne, zwłaszcza wodne i bagienne. Bogactwo flory jest porównywalne z innymi podobnymi terenami w regionie, co potwierdza obecność 934 gatunków roślin naczyniowych. Park jest schronieniem dla wielu gatunków roślin pod ścisłą ochroną w Polsce, w tym 53 gatunków roślin naczyniowych oraz 48 gatunków pod ochroną częściową. Oferuje bogatą sieć szlaków turystycznych i ścieżek edukacyjnych, które przekraczają 2000 km, z czego blisko 500 km przebiega przez teren parku. Szlaki te są dostosowane do różnych form aktywności, takich jak piesze wędrówki, jazda na rowerze, kajakarstwo czy jazda konna.

Bieszczadzki Park Narodowy

Położony w sercu malowniczych Bieszczadów Zachodnich, na obszarze Polski południowo-wschodniej, Bieszczadzki Park Narodowy jest częścią Karpat Wschodnich i rozciąga się na przestrzeni blisko 30 tysięcy hektarów. Obszar ten, dominowany przez lasy zajmujące ponad 25 tysięcy hektarów, uzupełniają otwarte przestrzenie połonin oraz różnorodne ekosystemy nieleśne, w tym tereny wodne i zabudowane. Bogactwo flory Parku obejmuje ponad 800 gatunków roślin naczyniowych, a także setki gatunków mchów, wątrobowców, porostów, śluzowców i grzybów. Wśród nich znajdują się gatunki górskie, które stanowią znaczący odsetek flory, porównywalny z tym w wyższej Babiej Górze. Unikalność Bieszczadzkiego Parku Narodowego podkreślają gatunki wschodnie, w tym endemity Karpat Wschodnich, takie jak pszeniec biały czy tojad wschodniokarpacki.

Fauna Parku jest równie imponująca, z kompletem dużych i średnich drapieżników oraz kopytnych, które od wieków są związane z karpackimi lasami. Wśród 284 gatunków kręgowców znajdują się ssaki, ptaki, gady, płazy, ryby oraz minogi. Szczególnie liczne są populacje niedźwiedzia brunatnego, wilka, rysia i jelenia szlachetnego. Dostęp do Parku jest możliwy dla celów naukowych, edukacyjnych, kulturowych, turystycznych, rekreacyjnych i sportowych, przy zachowaniu środków ochrony przyrody. Sieć szlaków turystycznych, poznawczych i spacerowych, tras konnych, bryczkowych, rowerowych oraz narciarskich umożliwia obcowanie z przyrodą bez jej uszkadzania.

Drawieński Park Narodowy

Drawieński Park Narodowy, założony na początku maja 1990 roku, rozciąga się na obszarze ponad jedenastu tysięcy hektarów, prezentując niezwykłe piękno Równiny Drawskiej. To część większego obszaru sandrowego na Pojezierzu Pomorskim, gdzie znajduje się gęsta Puszcza Drawska, często nazywana Puszczą nad Drawą. Park ma wyjątkowy kształt przypominający literę V i obejmuje dolinę rzeki Drawy, jej dopływ Płocicznej oraz fragmenty puszczy z łąkami, torfowiskami i jeziorami. Lasy, w tym przede wszystkim buczyny, łęgi olszowe, olsy i sosnowe bory, zajmują ponad 80 procent powierzchni Parku. Torfowiska, ekosystemy wodne i łąkowe również są charakterystyczne dla tego obszaru.

Flora Parku jest niezwykle bogata, z ponad 900 gatunkami roślin naczyniowych, blisko 150 gatunkami drzew i krzewów oraz ponad 200 różnymi zespołami roślinnymi. Takie bogactwo jest rzadkością w Polsce, co czyni Drawieński Park Narodowy jednym z najbardziej interesujących botanicznie miejsc w północno-zachodniej części kraju. Fauna Drawieńskiego Parku Narodowego również wyróżnia się na tle innych obszarów, nie tylko w Polsce, ale i w Europie Środkowej. Szlaki piesze Drawieńskiego Parku Narodowego, o różnym stopniu trudności, pozwalają na dogłębne poznanie Puszczy Drawskiej. Wytyczono tu około 90 kilometrów tras dostępnych przez cały rok, które służą również miłośnikom jazdy na rowerze i narciarstwa biegowego.

Gorczański Park Narodowy

Gorczański Park Narodowy, założony w roku 1981, rozciąga się na centralnej części Gorców, obejmując znaczące masywy takie jak Turbacz i Gorc. Flora Parku jest niezwykle bogata, z 624 gatunkami roślin naczyniowych, co stanowi 60% flory Gorców, a także 233 gatunkami mchów, 103 gatunkami wątrobowców, 507 gatunkami porostów i grzybów naporostowych oraz 736 gatunkami grzybów wielkoowocnikowych. Wśród nich znajdują się gatunki typowe dla gór, takie jak liczydło górskie, tojad dzióbaty, czy miłosna górska, a także 14 gatunków charakterystycznych dla piętra alpejskiego, w tym kuklik górski i wiechlina alpejska. Na uwagę zasługuje fakt, że 63 taksony roślin są objęte ochroną prawną.

Gęste lasy pokrywają 95% powierzchni Parku i są domem dla wielu stuletnich drzew, w tym przede wszystkim świerków, buków i jodeł, a także modrzewi, jaworów, olsz szarych, a sporadycznie wiązów i jesionów. Fauna Parku też imponuje z 214 gatunkami kręgowców, w tym 33 gatunkami z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Wśród nich znajdują się takie gatunki jak traszka karpacka, dzięcioł białogrzbiety, głuszec, orzeł przedni, puchacz, a także ssaki takie jak ryś euroazjatycki, niedźwiedź brunatny czy wilk szary. Edukacja jest jednym z głównych zadań Gorczańskiego Parku Narodowego, mającym na celu podnoszenie świadomości społecznej na temat wartości przyrodniczych tego obszaru. Park realizuje swoje cele edukacyjne poprzez działalność wydawniczą, wystawienniczą oraz korzystanie z dobrze wyposażonego zaplecza, zarówno stacjonarnego, jak i terenowego, w tym ścieżek edukacyjnych i terenowych stacji edukacyjnych.

Kampinoski Park Narodowy

Założony w drugiej połowie XX wieku Kampinoski Park Narodowy jest enklawą przyrody położoną w pradolinie Wisły, na obszarze zachodniej części Kotliny Warszawskiej. Jego pierwotna powierzchnia uległa zmniejszeniu w wyniku przeprowadzonych korekt granic Wśród jego terenów znajduje się Ośrodek Hodowli Żubrów im. prezydenta RP Ignacego Mościckiego w Smardzewicach niedaleko Tomaszowa Mazowieckiego. Park charakteryzuje się ścisłą ochroną rozdzieloną na 22 wydzielone obszary. Otulina stanowi ponad 70% powierzchni Parku i zdominowała ją sosna, tworząc głównie bory świeże. Krajobraz Kampinoskiego Parku Narodowego jest zróżnicowany, gdzie wydmy i bagna stanowią kontrastujące ze sobą elementy.

Dominującym ekosystemem w Parku jest ekosystem leśny, który wraz z różnorodnością siedlisk, od wilgotnych po suche, przyczynia się do bogactwa flory. Park jest domem dla około 150 zbiorowisk roślinnych, ponad 1400 gatunków roślin naczyniowych i około 150 gatunków mszaków. Fauna Kampinoskiego Parku Narodowego jest równie bogata, z blisko 4 000 gatunków bezkręgowców, blisko 30 gatunków ryb, 13 gatunków płazów, 6 rodzimych gatunków gadów, ponad 200 gatunków ptaków, w tym blisko 150 lęgowych, oraz ponad 50 gatunków ssaków. Kampinoski Park Narodowy oferuje szerokie możliwości aktywności turystycznej, w tym piesze wędrówki, jazdę na rowerze, narciarstwo biegowe oraz jazdę konną. Edukacja ekologiczna odgrywa ważną rolę w działalności Parku, z Centrum Edukacji w Izabelinie jako miejscem realizacji programów edukacyjnych dla różnorodnych grup społecznych.

Karkonoski Park Narodowy

Ustanowiony w 1959 roku Karkonoski Park Narodowy powstał na bazie rezerwatu założonego po zakończeniu II wojny światowej. Na początku 2016 roku, dokładnie pierwszego stycznia, obszar ten został rozszerzony. Park ten znajduje się w województwie dolnośląskim, bezpośrednio przy granicy z Czechami, rozciągając się na terenie sześciu gmin: Szklarskiej Poręby, Piechowic, Jeleniej Góry, Podgórzyna, Karpacza i Kowar. Obejmuje on Główny Grzbiet Karkonoszy, ciągnący się od zachodnich zboczy Mumlawskiego Wierchu aż po Przełęcz Okraj na wschodzie, włączając w swoje granice także obszar Wodospadu Szklarki.

Dominującym ekosystemem parku są lasy przeważnie poddane czynnej ochronie. Tereny alpejskie i subalpejskie podlegają ścisłej ochronie. Bogactwo flory i fauny Karkonoskiego Parku Narodowego jest imponujące. Park jest domem dla ponad tysiąca gatunków roślin, w tym dla takich unikatów jak skalnica bazaltowa, dzwonek karkonoski czy gnidosz sudecki. Fauna parku to około 40 gatunków ssaków, w tym wydra, jeleń, sarna europejska, lis rudy oraz 16 gatunków nietoperzy. Wśród nich znajduje się muflon śródziemnomorski wprowadzony tu na początku XX wieku. Duże drapieżniki, takie jak wilki i rysie, również wydają się wracać na tereny parku. Dla odwiedzających Karkonoski Park Narodowy oferuje płatny wstęp oraz rozbudowaną sieć szlaków turystycznych na dystansie 112 kilometrów, w tym szlaki piesze, rowerowe oraz narciarskie. Dostępne są również kolejki linowe oraz wyciągi narciarskie. Edukacja ekologiczna odgrywa ważną rolę w działalności parku, co potwierdzają takie placówki jak Karkonoskie Centrum Edukacji Ekologicznej czy Karkonoski Bank Genów.

Magurski Park Narodowy

Ustanowiony 24 listopada 1994 roku Magurski Park Narodow, rozpoczął swoją działalność z początkiem stycznia następnego roku. Znaczna większość jego obszaru, bo aż 89,7%, znajduje się na terenie województwa podkarpackiego, w gminach Krempna, Dukla, Nowy Żmigród, Osiek Jasielski oraz Dębowiec. Pozostała część leży w województwie małopolskim, w gminach Sękowa i Lipinki. Park utworzono z myślą o ochronie unikatowych ekosystemów, w tym starodrzewów o puszczańskim charakterze, bogatej fauny, interesujących form skalnych, które są świadectwem działania procesów wietrzenia, a także ochronie łąk i pastwisk. Dążenie do zrównoważonej gospodarki wodnej na obszarach źródliskowych rzeki Wisłoki stanowi pośredni cel ustanowienia Parku.

Flora Parku jest wyjątkowo bogata, z 71 gatunkami roślin pod ochroną, w tym rzadkimi storczykami, tojadami czy goździkiem kosmatym. Fauna leśna Magurskiego Parku Narodowego to m.in. 60 gatunków ssaków, w tym nietoperze, drapieżniki takie jak niedźwiedź, wilk, ryś, a także parzystokopytne jak jeleń czy dzik. Dla turystów w Magurskim Parku Narodowym przygotowano sieć szlaków pieszych o łącznej długości około 94 kilometrów, ścieżki przyrodnicze oraz trasy rowerowe i konne. Edukacja ekologiczna jest ważnym elementem działalności Parku, realizowanym m.in. przez zajęcia w Ośrodku Edukacyjnym im. Jana Szafrańskiego w Krempnej.

Narwiański Park Narodowy

Narwiański Park Narodowy, założony na początku lipca 1996 roku, jest jednym z najbardziej znaczących obszarów chronionych w Polsce, rozciągającym się wśród malowniczych terenów województwa podlaskiego. Położony na zachód od Białegostoku park obejmuje fragment doliny rzeki Narew, która przepływa przez Suraż i Rzędziany, tworząc unikalny krajobraz anastomozujący. Rzeka Narew, z jej charakterystycznym systemem rozlewisk, tworzy tu krajobraz o wyjątkowej mozaice siedlisk lądowych i wodno-bagiennych, co czyni ten obszar wyjątkowym na skalę europejską.

Znajduje się tu aż 58 różnorodnych zbiorowisk roślinnych, w tym przeważające roślinność bagienna, szuwary i turzycowiska. Na obrzeżach doliny Narew rozciągają się łąki, lasy olsowe oraz zarośla wierzbowe. Wysokie na mineralnych podłożach grądziki porośnięte są przez traworośla, a także zbiorowiska łąkowe i grądowe, które są efektem wielowiekowej gospodarki łąkarskiej. Park jest domem dla licznych gatunków ptaków, w tym tak rzadkich jak bielik czy bojownik batalion, a także dla ssaków, w tym bobra europejskiego, piżmaka, jeża europejskiego, ryjówki, rzęsorka rzecznego, jelenia europejskiego, łosia, sarny i dzika.

Ojcowski Park Narodowy

Ustanowiony w połowie stycznia 1956 roku Ojcowski Park Narodowy rozpościera się na obszarze ponad dwóch tysięcy hektarów, będąc częścią malowniczej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Jego granice wyznaczają doliny Prądnika i Sąspówki, a ochronę przyrody wzmacnia otulina, która rozciąga się na terenie sąsiadujących gmin. Park skupia się na ochronie najbardziej wartościowych ekosystemów leśnych, w tym buczyny karpackiej, która zajmuje znaczący fragment jego powierzchni. Aktywne działania ochronne koncentrują się na ponad tysiącu hektarów, gdzie prowadzi się prace mające na celu zachowanie różnorodności biologicznej, podczas gdy ochrona krajobrazowa skupia się na obszarach prywatnych.

Dominującym elementem krajobrazu parku są lasy, w tym mieszane bory, buczyny, grądy oraz fragmenty jaworzyn i ciepłolubnych lasów. Tereny rolnicze, które stanowią niemal jedną czwartą parku, ulegają naturalnym procesom sukcesji leśnej, a łąki wymagają regularnego koszenia, aby zachować ich charakterystyczną florę. Flora parku jest bogata i różnorodna, z przewagą gatunków środkowoeuropejskich, ale także z elementami północnoeuropejskimi i azjatyckimi. Wśród roślinności parku znajdują się zarówno pospolite gatunki, jak i te rzadsze, na przykład chaber miękkowłosy czy języcznik zwyczajny. Fauna Ojcowskiego Parku Narodowego zachwyca liczbą gatunków zwierząt szacowaną na 11 tysięcy.

Pieniński Park Narodowy

Pieniński Park Narodowy, założony na początku czerwca 1932 roku, ma zaszczyt być pierwszym tego typu obszarem ochronnym w Polsce. Obejmuje on najbardziej wartościowe fragmenty Pienin, w tym Masyw Trzech Koron, Pieniny Czorsztyńskie oraz malowniczy Przełom Dunajca. W jego granicach znajduje się również wyselekcjonowana część Pienin Spiskich – Zielone Skałki. Park ten, wraz ze swoim słowackim odpowiednikiem PIENAP, stanowił pionierski projekt międzynarodowej ochrony przyrody, będąc pierwszym w Europie i drugim na świecie. Polska część parku rozciąga się na powierzchni ponad 2 tys. hektarów, natomiast słowacka – na ponad 3 tys. hektarów.

Flora Pienińskiego Parku Narodowego jest niezwykle bogata i różnorodna, z liczbą 2848 gatunków roślin i grzybów, a także 282 gatunki glonów i sinic. Szczególnie cenne są tu górskie laski sosnowe, jaworzyny, lasy kolnowo-lipowe, buczyny storczykowe oraz buczyny żyzne. Wśród ekosystemów nieleśnych wyróżniają się murawy wysokogórskie, ściany skalne, murawy kserotermiczne, łąki konietlicowe oraz torfowiska zasadowe. Świat zwierząt w Pieninach jest równie fascynujący, z ponad 7369 gatunkami, w tym około 297 kręgowców. Wśród nich są dziki, jelenie, sarny, rysie, borsuki i kuny leśne, a także sporadycznie pojawiające się wilki i niedźwiedzie. Fauna nietoperzy jest reprezentowana przez 15 gatunków, a bogata awifauna parku obejmuje około 184 gatunki ptaków, z czego 134 gatunki są lęgowe. Park oferuje sieć szlaków pieszych o łącznej długości 23 kilometrów oraz pawilony edukacyjne i punkty informacyjne w miejscowościach Krościenko, Czorsztyn, Sromowce Wyżne – Kąty, Sromowce Niżne i Szczawnica. Centrum zarządzania parkiem, wraz z ośrodkiem edukacyjnym i wystawą przyrodniczą, mieści się w Krościenku nad Dunajcem.

Poleski Park Narodowy

Poleski Park Narodowy, usytuowany na terenie województwa lubelskiego, jest wyjątkowym obszarem chronionym, oficjalnie utworzonym na początku maja 1990 roku. Jego teren rozciąga się na przestrzeni blisko 10 tys. hektarów malowniczej Równiny Łęczyńsko-Włodawskiej, gdzie przyroda tworzy niezwykłe krajobrazy z dominującymi bagnami, torfowiskami, jeziorami krasowymi oraz lasami. Obszar ten, bogaty w różnorodne gatunki flory i fauny, podzielono na strefy o różnym stopniu ochrony, w tym ścisłą, częściową oraz krajobrazową.

Park jest domem dla ponad tysiąca gatunków roślin naczyniowych, w tym dla wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem, które znalazły swoje miejsce w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin. Flora parku charakteryzuje się wysokim udziałem gatunków przystosowanych do życia na terenach wilgotnych, w tym relikty z okresu lodowcowego takie jak brzoza niska czy wierzby lapońska i borówkolistna. Fauna Poleskiego Parku Narodowego jest równie bogata co flora, z licznymi gatunkami motyli, w tym rzadkimi jak przeplatka aurinia, oraz modraszkami, które są przystosowane do życia w symbiozie z mrówkami. Dla odwiedzających Poleski Park Narodowy przygotował sieć szlaków turystycznych o łącznej długości 114 kilometrów oraz ścieżki edukacyjne, które pozwalają na bliskie spotkanie z przyrodą. Ścieżki te prowadzą przez najbardziej interesujące przyrodniczo obszary parku, umożliwiając zarówno dorosłym, jak i najmłodszym gościom odkrywanie jego unikalnych walorów.

Roztoczański Park Narodowy

Roztoczański Park Narodowy, założony w maju 1974 roku, jest perłą przyrodniczą położoną na terenie województwa lubelskiego, gdzie skupia najbardziej wartościowe ekosystemy Roztocza Tomaszowskiego. Obszar ten, w 95,5% pokryty lasami, podzielony jest na strefy o różnym stopniu ochrony, w tym ścisłą, czynną i krajobrazową. Dominującymi ekosystemami są lasy, w tym unikatowe buczyny, jodłowe lasy i grądy, które tworzą naturalne siedliska dla bogatej różnorodności gatunkowej. Park chroni także cenne ekosystemy nieleśne, takie jak łąki i kserotermiczne murawy, a także zbiorniki wodne, w tym rzeki i torfowiska.

Flora parku jest imponująca – ponad 1100 gatunków roślin, w tym około 950 gatunków roślin naczyniowych, około 200 gatunków mszaków i 50 gatunków glonów. Wśród nich znajdują się gatunki charakterystyczne dla różnych elementów geograficznych, od środkowoeuropejskich, przez borealne, aż po górskie, stepowe i śródziemnomorskie. Szczególnie godne uwagi są rośliny górskie, takie jak żywiec gruczołowaty czy czosnek niedźwiedzi, a także rzadkie mszaki i wątrobowce. Park stanowi azyl dla wielu unikatowych gatunków zwierząt, w tym rzadkich ślimaków, pijawek, chrząszczy, ważek, motyli oraz modliszek. Park jest rajem dla miłośników turystyki pieszej i rowerowej, bo oferuje ponad 64,5 km szlaków i ścieżek. Rocznie odwiedza go około 120 tysięcy osób.

Słowiński Park Narodowy

Słowiński Park Narodowy, założony na początku 1967 roku, jest położony w malowniczym regionie Pomorza i obejmuje swoim zasięgiem obszar dwóch powiatów: słupskiego i lęborskiego. Rozciąga się on na terenie pięciu gmin, w tym Ustki, Smołdzina, Główczyc, Wicka oraz Łeby, tworząc enklawę naturalnego piękna i różnorodności biologicznej. Park stworzono w celu ochrony wyjątkowych ekosystemów, w tym 13 obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych. Wśród nich Mierzeja Łebska to główny punkt ochrony ze względu na swoje unikatowe formy geomorfologiczne i intensywne procesy kształtowania linii brzegowej. Teren ten jest również domem dla cennych zbiorowisk leśnych, roślinności nieleśnej oraz ekosystemów wodnych.

Fauna Słowińskiego Parku Narodowego jest niezwykle bogata, a owady stanowią najliczniejszą grupę zwierząt, z liczbą gatunków sięgającą niemal 50. Wśród nich znajduje się 30 gatunków pod ścisłą ochroną, w tym chrząszcze takie jak biegacze, pływak lapoński, kozioróg bukowiec, tęcznik mniejszy i pachnica dębowa. Ptaki również odgrywają istotną rolę w ekosystemie parku. Wśród nich znajdują się takie gatunki jak puchacz, sowa błotna, włochatka, płaskonos, nur rdzawoszyi i czarnoszyi, edredon, lodówka, bernikle, łabędź krzykliwy oraz mornel. Park jest nawet miejscem, gdzie można zaobserwować sowę śnieżną. Ssaki reprezentowane są przez około 60% gatunków występujących w Polsce, z czego wiele z nich znajduje się w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, takich jak rzęsorek mniejszy, mroczek posrebrzany, morświn czy foka szara. Park jest również miejscem, gdzie prosperują liczne populacje zwierząt o znaczeniu europejskim, w tym bobry, wydry oraz nietoperze, z których trzy gatunki są szczególnie chronione.

Świętokrzyski Park Narodowy

Świętokrzyski Park Narodowy, założony w roku 1950, jest jednym z najstarszych obszarów chronionych w Polsce, usytuowanym w sercu malowniczych Gór Świętokrzyskich. Obejmuje on zarówno majestatyczne pasmo Łysogór z dominującą Łysicą, która wznosi się na wysokość 612 metrów nad poziomem morza, jak i Łysą Górę o wysokości 595 metrów. Park rozciąga się także na część Pasma Klonowskiego, w tym góry Psarską i Miejską, a także obejmuje Doliny Wilkowskiej i Dębniańskiej. W jego granicach znajdują się również trzy eksklawy: Góra Chełmowa, Las Serwis i Skarpa Zapusty, włączone do parku w 1996 roku.

Teren parku charakteryzuje się pięcioma obszarami ochrony ścisłej, dawniej określanymi jako rezerwaty ścisłe. Świętokrzyski Park Narodowy to przede wszystkim kraina leśna, gdzie lasy pokrywają 95% jego obszaru. Fauna Świętokrzyskiego Parku Narodowego wzbudza zachwyt z ponad 4000 zidentyfikowanymi gatunkami zwierząt. Wśród nich wyróżniają się gatunki reliktowe, które przetrwały z okresów plejstoceńskich i wczesnoholoceńskich, świadcząc o bogatej historii regionu. Do tych unikatowych gatunków należą między innymi sześć gatunków ślimaków, jedenaście gatunków owadów oraz jeden gatunek płaza, które często charakteryzują się ograniczonym zasięgiem występowania, tworząc swoiste wyspy biologicznej różnorodności na terenie parku.

Tatrzański Park Narodowy

Ustanowiony w ostatnich dniach października 1954 roku Tatrzański Park Narodowy jest jednym z największych tego typu obszarów w Polsce. Znajduje się on w południowej części województwa małopolskiego i obejmuje swoim zasięgiem całość polskiej części Tatr wraz z przyległymi od północy kompleksami leśnymi. Na południu park graniczy ze słowackim odpowiednikiem – Tatrzańskim Parkiem Narodowym, a od strony północnej sąsiaduje z Zakopanem oraz gminami Kościelisko, Poronin i Bukowina Tatrzańska.

Teren parku w większości pokrywają lasy i zarośla kosodrzewiny, które stanowią około 70 procent jego powierzchni, natomiast pozostałe 30 procent zajmują wysokogórskie murawy, formacje skalne oraz zbiorniki wodne. Flora Tatr polskich obejmuje około 1000 gatunków roślin naczyniowych, co stanowi 43 procent flory Polski. Wśród nich wyróżnia się ponad 450 gatunków roślin górskich, w tym 200, które są unikatowe dla tego regionu. Szczególną uwagę zwracają endemity i subendemity, czyli gatunki roślin i zwierząt charakterystyczne tylko dla Tatr lub występujące bardzo rzadko. Do najbardziej znanych należą kozica tatrzańska, świstak tatrzański oraz roślina warzucha tatrzańska. Tatrzański Park Narodowy jest otwarty na różnorodne formy aktywności, takie jak turystyka piesza, narciarstwo, jazda na rowerze, wspinaczka czy narciarstwo zjazdowe. Turystom oferuje się 275 kilometrów tras o zróżnicowanym stopniu trudności, wyposażonych czasem w łańcuchy, klamry i drabinki, które umożliwiają eksplorację najbardziej malowniczych zakątków Tatr.

Park Narodowy Ujście Warty

Ustanowiony w 2001 roku Park Narodowy „Ujście Warty” zajmuje obszar około 8000 hektarów. Wzdłuż Warty rozwijają się lasy łęgowe i zarośla wierzbowe, które odzwierciedlają pierwotną roślinność typową dla dolin rzecznych nizin. Na terenie Parku zidentyfikowano 26 gatunków mszaków, 94 gatunki porostów i około 570 gatunków roślin naczyniowych. Wśród nich znajdują się gatunki chronione, takie jak salwinia pływająca i nasięźrzał pospolity, a także gatunki podlegające ochronie częściowej, w tym dzięgiel litwor i kukułka krwista. Park jest także domem dla rzadkich i zagrożonych gatunków flory, takich jak groszek błotny czy przetacznik długolistny.

Ornitologicznie Park Narodowy „Ujście Warty” jest jednym z najbardziej wartościowych obszarów w Polsce. Jego tereny podmokłe, łąki i pastwiska są kluczowymi miejscami dla ptaków wodnych i błotnych, z 280 zidentyfikowanymi gatunkami ptaków, w tym ponad 170 gatunkami lęgowymi. Park jest ważnym miejscem lęgowym dla takich gatunków jak ohar, krakwa czy czapla biała. Niektóre z nich, jak wodniczka czy rybitwa czarna, są rzadkie lub zagrożone wyginięciem w Europie. Poza sezonem lęgowym, Park służy jako miejsce pierzenia dla kaczek, gęgaw, łabędzi niemych, łyski i żurawi, a podczas migracji jest przystankiem dla ogromnych ilości ptaków.

Wielkopolski Park Narodowy

W 1957 roku powstał Wielkopolski Park Narodowy. Park ten, usytuowany nad malowniczą Wartą, na południe od Poznania, znajduje się w obszarze ograniczonym przez Luboń, Stęszew i Mosinę. W jego granicach wydzielono różne strefy ochronne: ścisłą, czynną oraz krajobrazową. Flora Parku jest niezwykle różnorodna i bogata, a jego położenie w Krainie Wielkopolsko-Kujawskiej sprzyja występowaniu około 1120 gatunków roślin naczyniowych, a także mszaków, porostów, glonów i grzybów. Wśród drzew dominuje sosna zwyczajna, stanowiąca 70% leśnego drzewostanu, a także wiele innych gatunków typowych dla runa leśnego i środkowoeuropejskich ekosystemów, takich jak dąb szypułkowy czy grab pospolity.

Fauna Parku jest równie bogata i różnorodna, z dominującą liczbą bezkręgowców, w tym ponad 3 tysiące gatunków owadów. Wśród nich znajdują się chronione chrząszcze, jak jelonek rogacz czy kozioróg dębosz, a także interesujące gatunki pajęczaków, w tym tygrzyk paskowany i pająk topik. Park jest domem dla pięciu gatunków gadów, w tym miedzianki, zaskrońca i jaszczurki, które są objęte ochroną gatunkową. Wielkopolski Park Narodowy, będący jednym z najatrakcyjniejszych obszarów w okolicy Poznania, oferuje 5 szlaków pieszych o łącznej długości 85 km, 100 km tras rowerowych oraz 30 km ścieżek dla miłośników jazdy konnej. Park zaprasza również do udziału w zajęciach edukacyjnych w ramach Leśnej Szkoły w Centrum Edukacji Ekologicznej, które odbywają się w najbardziej interesujących przyrodniczo zakątkach i są dostosowane do potrzeb edukacyjnych odwiedzających.

Wigierski Park Narodowy

Wigierski Park Narodowy, założony pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku, rozciąga się na obszarze przekraczającym 150 kilometrów kwadratowych. Znajduje się on w sercu Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego, będąc częścią północno-zachodniej Puszczy Augustowskiej. Park jest strażnikiem krajobrazu pojeziernego, który został ukształtowany przez ostatnie zlodowacenie, prezentując bogactwo formacji młodoglacjalnych. Wyróżnia się on niezwykłą różnorodnością ekosystemów wodnych, w tym 42 jeziorami, gdzie dominuje Wigry – największe i najgłębsze z nich. Jeziora te charakteryzują się różnorodnością pod względem żyzności, morfometrii oraz zawartości związków humusowych, co czyni je reprezentatywnymi dla różnych typów ekosystemów wodnych na Niżu Europejskim. Klimat Polski północno-wschodniej, surowy i chłodny, nadaje przyrodzie parku cechy typowe dla regionów borealnych.

Wigierski Park Narodowy stosuje trzy główne formy ochrony przyrody. Lasy stanowią większość powierzchni parku, a ekosystemy wodne, łąki, pastwiska oraz grunty orne również zajmują znaczącą część. Bogactwo siedlisk i mikrosiedlisk przekłada się na różnorodność flory i fauny. Park jest domem dla ponad stu zespołów roślinnych, w tym gatunków borealnych, a także około tysiąca gatunków roślin naczyniowych, mszaków, porostów i glonów. Park oferuje bogatą ofertę edukacyjną, skierowaną do turystów, mieszkańców oraz uczniów szkół. Organizowane są warsztaty, konkursy, plenery, wystawy, wykłady i spotkania. Działania edukacyjne odbywają się w siedzibie parku, ośrodkach edukacyjnych oraz w terenie, głównie na ścieżkach edukacyjnych. .

Woliński Park Narodowy

Ustanowiony w 1960 roku Woliński Park Narodowy chroni fragment największej wyspy Polski, Wolin. Od 1996 roku, kiedy to włączono do jego granic obszary morskie, stał się on pierwszym parkiem morskim w kraju. Flora wyspy Wolin jest niezwykle bogata. Klify wyspy zdobią gęste zarośla rokitnika zwyczajnego, a piaszczyste dno Bałtyku jest domem dla makroglonów takich jak zielenice, brunatnice i krasnorosty, z których najczęściej występują morszczyn i zielenica. Lasy bukowe, bukowo-dębowe oraz sosnowe dominują na lądzie, a unikalne zbiorowiska roślin nieleśnych można zaobserwować w obszarze Wstecznej Delty Świny, gdzie rosną takie rzadkości jak woskownica europejska czy turówka wonna, a także halofity, w tym świbka nadmorska czy mlecznik nadmorski.

Fauna Parku jest równie różnorodna, z licznymi gatunkami rzadkimi. Park jest kluczowym punktem na szlaku migracji ptaków wzdłuż Bałtyku, z ponad 230 gatunkami ptaków, w tym takimi jak bielik, wodniczka czy muchołówka mała. To miejsce o szczególnym znaczeniu dla ptaków wodno-błotnych, które znajdują tu schronienie i pożywienie podczas migracji. Woliński Park Narodowy jest także zimowiskiem dla tysięcy ptaków. Turystyka odgrywa znaczącą rolę w działalności parku, który dysponuje rozbudowaną infrastrukturą turystyczną. Wśród atrakcji znajduje się Centrum Edukacyjno-Muzealne z Muzeum Przyrodniczym w Międzyzdrojach, Zagroda Pokazowa Żubrów, punkty widokowe, miejsca postojowe oraz sieć szlaków turystycznych i ścieżek dydaktycznych.

Park Narodowy Bory Tucholskie

Ustanowiony w pierwszym dniu lipca 1996 roku Park Narodowy „Bory Tucholskie” jest perłą przyrodniczą położoną w północno-zachodniej Polsce, na terenie województwa pomorskiego. Stanowi część rozległych lasów Borów Tucholskich, rozciągających się na obszarze powiatu chojnickiego, w obrębie gmin Chojnice i Brusy. Park charakteryzuje się niewielkim stopniem antropogenicznych zmian, co czyni go miejscem o wyjątkowych walorach przyrodniczych. Krajobraz ukształtowany przez ostatnie zlodowacenie bałtyckie prezentuje równiny sandrowe, przeplatane wzniesieniami, rynnami polodowcowymi oraz wytopiskami.

Bogactwo flory Parku to przede wszystkim lasy – stanowią ponad 83% jego powierzchni, z dominacją borów świeżych i suchych, bogatych w różnorodne gatunki porostów oraz siedliska bagiennych. Sosna zwyczajna jest najczęściej spotykanym gatunkiem drzew. Ochrona przyrody w Parku Narodowym „Bory Tucholskie” realizowana jest poprzez wyznaczenie obszarów o różnym stopniu ochrony. Park oferuje bogatą sieć szlaków turystycznych i ścieżek dydaktycznych o łącznej długości 92,2 km, w tym trzy ścieżki dydaktyczne, pięć pieszych szlaków turystycznych, trzy szlaki rowerowe oraz jeden szlak konny.

Park Narodowy Gór Stołowych

Założony w połowie września 1993 roku Park Narodowy Gór Stołowych rozciąga się na obszarze obejmującym centralne i wierzchowinowe partie Gór Stołowych, a także północno-zachodnią część Wzgórz Lewińskich. Park graniczy z ChKO Broumovsko, czeskim parkiem krajobrazowym, od strony północno-zachodniej, a granice jego obszaru wyznaczają naturalne linie leśne u podnóża wspomnianych gór i wzgórz.

Różnorodność ekosystemów w Parku jest imponująca – od terenów leśnych, przez łąkowe, aż po torfowiskowe. Park jest domem dla wielu unikalnych gatunków roślin i zwierząt, w tym takich jak skalnica zwodnicza, storczyca kulista, arnika górska, goryczuszka czeska, lilia bulwkowata, śnieżyca wiosenna, liczydło górskie, ciemiężyca zielona, zerwa kulista, storczyk bzowy, pełnik europejski, sosna błotna, a także jeleń szlachetny, puchacz, sóweczka, pluszcz, sokół wędrowny, bocian czarny, popielica, orzesznica, żaba trawna, ropucha szara, traszka górska oraz żmija zygzakowata. Park oferuje bogatą sieć szlaków pieszych i rowerowych, które łącznie tworzą około 100 kilometrów tras, w tym 30 kilometrów dedykowanych rowerzystom. W sezonie zimowym dostępne są również trasy biegowe o tej samej długości.

---

Liczne Parki Narodowe w Polsce to prawdziwe skarby przyrody. Oferują mnóstwo możliwości aktywnego wypoczynku i bliskiego kontaktu z naturą. Skorzystajcie z naszej listy polskich parków narodowych oraz mapy i koniecznie zwiedźcie chociaż jeden z nich. Nie pożałujecie!

---