Dodatki emerytalne i rentowe – sprawdź, czy Tobie też przysługują

13, 14, a wkrótce być może i 15 emerytura zasilą portfele polskich seniorów. Ostatnia opcja to na razie jedynie plany. Mimo wszystko część emerytów już teraz może korzystać z różnych dodatków finansowych. Jakich? Przeczytaj!

Czym jest dodatek emerytalny?

Dodatek emerytalny bądź rentowy to ponadpodstawowe świadczenie, które ma na celu poprawę sytuacji życiowej osób je pobierających. Przyznanie bonusu jest uzależnione od spełnienia określonych warunków.

Na jakie dodatki mogą liczyć emeryci bądź renciści?

W Polsce seniorzy oprócz bonusowych (13 i 14) emerytur mogą liczyć na szereg innych przywilejów z zakresu ubezpieczeń społecznych. Dodatek do emerytury wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych czy jego odpowiednik może przyjąć któryś z wymienionych zakresów.

Zasiłek pielęgnacyjny 

Przysługuje seniorom, którzy ukończyli 75 lat. Suma ma pomóc częściowo pokryć koszty wynikające z konieczności zapewnienia opieki osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji.

Dodatek pielęgnacyjny 

Z dodatku pielęgnacyjnego mogą skorzystać osoby po ukończeniu 75 roku życia oraz te niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji.

Uwaga! Dodatek pielęgnacyjny nie przysługuje osobom, które miesięcznie spędzają w zakładzie opiekuńczo-leczniczym więcej niż 2 tygodnie.

Uwaga! Zasiłek pielęgnacyjny wypłaca gmina, a dodatek ZUS (bądź jego substytut). Nie można pobierać jednocześnie dodatku i zasiłku pielęgnacyjnego.

Zwolnienie z opłat abonamentowych

Zwolnienie z opłacania abonamentu radiowo-telewizyjnego obejmuje osoby, które ukończyły 60 lat, a których emerytura nie przekracza 50 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a także seniorów, którzy ukończyli 75 lat, osób zaliczonych do I grupy inwalidzkiej oraz inwalidów wojennych i wojskowych.

Zasiłek celowy

Zasiłek celowy zazwyczaj jest świadczeniem jednorazowym przyznawanym w celu zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych. Możemy zaliczyć do nich np. zakup żywności, leków bądź naprawę usterki w domu.

Ulgi komunikacyjne 

Seniorzy mający co najmniej 60 lat mogą taniej podróżować kolejami PKP Intercity. We wszystkich kategoriach pociągów w I i II klasie przysługuje im 30-procentowa ulga.

W pociągowej komunikacji krajowej renciści, emeryci oraz ich współmałżonkowie – na których są pobierane zasiłki rodzinne – mogą dwukrotnie w ciągu roku skorzystać z 37-procentowej zniżki na przejazd wszystkimi kategoriami pociągów w komunikacji krajowej. W środkach komunikacji miejskiej prawo seniorów do ulgi lub zwolnienia od opłat uzależnione jest od władz poszczególnych miejscowości.

Świadczenie dla wdowy lub wdowca

Obejmuje wyłącznie emerytalne świadczenie podstawowe (bez dodatków), które do czasu śmierci pobierał uprawniony. Rodzina może otrzymać ostatnią emeryturę w postaci świadczenia niezrealizowanego, jeżeli pieniądze nie zostały już wypłacone.

Dodatek osłonowy 

Jest przyznawany po spełnieniu przez wnioskującego kryterium dochodowego: 1500 zł brutto dla osób posiadających rodzinę i 2100 zł dla samotnie gospodarujących. Do kryterium nie zaliczają się trzynastki ani czternastki.

Dodatek kombatancki 

Z dodatku kombatanckiego mogą korzystać osoby, które brały udział w wojnach, powstaniach czy wchodziły w skład formacji wojskowych walczących o niepodległość RP.

Dodatek dla weteranów poszkodowanych

Weteranem poszkodowanym jest każdy, kto został skierowany do działań wojskowych poza granicami kraju, i w związku z pełnieniem służby doznał uszczerbku na zdrowiu w wyniku choroby bądź wypadku. Z tego tytułu też otrzymał świadczenie odszkodowawcze. Dodatek jest wypłacany rencistom i emerytom co miesiąc wraz ze świadczeniem podstawowym. Bądź co kwartał osobom uprawnionym do emerytury, lecz z zawieszoną wypłatą świadczenia. Podstawą wymiaru dodatku jest ustalony uszczerbek na zdrowiu. 10 proc. podstawy wymiaru – od 10 do 20 proc. uszczerbku, 20 proc. – od 21 do 30 proc. uszczerbku itd.

Świadczenie dla żołnierzy przymusowo zatrudnianych

O to świadczenie zgodnie z deklaracją ZUS-u możesz ubiegać się, jeżeli byłeś:

• żołnierzem z poboru w 1949 r. wcielonym do ponadkontyngentowych brygad „Służby Polsce” i zostałeś przymusowo zatrudniony w kopalniach węgla i kamieniołomach,
• żołnierzem zastępczej służby wojskowej i w latach 1949–1959 zostałeś przymusowo zatrudniony w kopalniach węgla, kamieniołomach lub w zakładach pozyskiwania rud uranowych,
• żołnierzem przymusowo zatrudnionym w batalionach budowlanych w latach 1949–1959.

Świadczenie dla osób deportowanych

Jesteś osobą represjonowaną, jeżeli spełniasz przynajmniej jeden z poniższych warunków:

• w latach 1939–1945 byłeś osadzony w obozie pracy przymusowej z przyczyn politycznych, narodowościowych, rasowych lub religijnych;
• zostałeś deportowany (wywieziony) do pracy przymusowej – na co najmniej 6 miesięcy – w granicach państwa polskiego sprzed 1 września 1939 r. lub z terytorium państwa polskiego do:

– III Rzeszy i na tereny przez nią okupowane w latach 1939–1945,

– Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i na tereny przez niego okupowane od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r. lub po tym okresie do końca 1948 r. z terytorium państwa polskiego w jego obecnych granicach.

Ważne! Świadczenie pieniężne możesz otrzymać, jeżeli w czasie, gdy podlegałeś represjom, byłeś obywatelem polskim i nadal nim jesteś. Wysokość świadczenia jest uzależniona od liczby pełnych miesięcy przymusowej pracy. Przysługuje za każdy miesiąc tej pracy, jednak nie dłużej niż za 20 miesięcy.

Dodatek za tajne nauczanie 

Przysługuje osobom, które były nauczycielami, i podczas II wojny światowej – w czasie okupacji – prowadziły tajne nauczanie lub przed 1 września 1939 roku nauczały w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej lub Wolnego Miasta Gdańska.

Uwaga! Jeśli ubezpieczony uprawniony jest do dodatku za tajne nauczanie oraz dodatku kombatanckiego, to przysługuje mu tylko jeden z nich. Musi wybrać, który woli otrzymywać.

Dodatek dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojskowych

O świadczenie pieniężne dla osób będących cywilnymi niewidomymi ofiarami działań wojskowych może ubiegać się obywatel Polski, który ma stałe miejsce zamieszkania w Polsce i doznał utraty wzroku w wyniku działań wojennych w latach 1939-1945 lub w wyniku eksplozji niewybuchów lub niewypałów po wskazanym okresie, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Taka osoba nie może wchodzić w skład formacji wojskowych, formacji zbrojnych czy też zmilitaryzowanych służb państwowych.

Dodatek do emerytury dla sierot zupełnych

Jeśli ubezpieczony pobiera rentę rodzinną, a jego rodzice nie żyją, to może ubiegać się o dodatek dla sieroty zupełnej. Może otrzymać go nawet wtedy, gdy pobiera rentę po zmarłej matce, a jego ojciec jest nieznany.

Ryczałt energetyczny

Mogą skorzystać z niego kombatanci oraz inne osoby uprawnione, wdowy bądź wdowcy po tychże, żołnierze zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudniani w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz zakładach pozyskiwania rud uranowych i batalionach budowlanych, i wdowy po nich. Jego wysokość w formie komunikatu ogłasza szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych; do 7 dnia roboczego lutego każdego roku.

Ekwiwalenty

Do ich pobierania są upoważnione m.in. osoby, które przed 1 stycznia 2007 roku uzyskały prawo do renty bądź emerytury i były wówczas uprawnione do pobierania bezpłatnego węgla z kopalń obecnie całkowicie zlikwidowanych. Wysokość ekwiwalentu jest ustalana poprzez przemnożenie ilości węgla (maksymalnie 3 tony) przez przeciętną cenę jego zbytu.

O ekwiwalent pieniężny mogą ubiegać się również byli pracownicy kolejowi, którzy w trakcie zatrudnienia korzystali z deputatu węglowego. Przysługuje też członkom rodziny byłego pracownika kolejowego, pobierającym rentę rodzinną. Jego wysokość jest ustalana na podstawie przeciętnej średniorocznej wartości 1000 kg węgla w roku poprzedzającym rok wypłaty dodatku.

500 plus dla seniora

To świadczenie uzupełniające, o które może postarać się senior (a formalnie każdy, kto ukończył 18. rok życia). Pełna kwota zostanie przyznana po spełnieniu szeregu warunków.

200 plus dla seniora

Z tej pomocy mogą skorzystać kobiety, które ukończyły 60 lat i brały czynny udział w działaniach ratowniczych / akcjach ratowniczych przez co najmniej 20 lat, oraz mężczyźni, którzy ukończyli 65 lat i przynajmniej przez 25 lat brali czynny udział w działaniach bądź akcjach ratowniczych.

Jak starać się o dodatki emerytalne?

W większości przypadków warunkiem przyznania dodatku emerytalnego jest spełnienie kryteriów i złożenie kompletnie wypełnionego wniosku. Dokument można złożyć osobiście albo za pośrednictwem pełnomocnika w oddziale ZUS-u (KRUS-u) bądź poprzez Platformę Usług Elektronicznych. Świadczenia pieniężne są wypłacane regularnie wraz z rentą bądź emeryturą. ZUS rozpoczyna wypłatę dodatku od miesiąca następującego po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku. Dodatki do emerytur pozwalają nieco podbudować budżet domowy złożony wyłącznie z pobierania emerytury w wersji standardowej.

Czy dodatki emerytalne podlegają waloryzacji?

Senior pobierający dodatek może liczyć na regularną waloryzację świadczenia. Tej podlegają emerytury i renty standardowe, a także renty socjalne, świadczenia i zasiłki przedemerytalne, dodatki i świadczenia pieniężne wypłacane wraz z emeryturą lub rentą, a także świadczenia pieniężne wypłacane samoistnie.

Miłosz Magrzyk

Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.