Pod koniec wakacji konta polskich emerytów zasili dodatkowe świadczenie pieniężne. Będzie nim 14 emerytura. Szacuje się, że trafi ona nawet do 9 milionów świadczeniobiorców, z czego 7,7 miliona otrzyma ją w maksymalnej wysokości. Ile wyniesie?
Spis treści
- Czym jest 14. emerytura?
- Kto ma prawo do 14. emerytury?
- Czy senior musi składać wniosek o przyznanie 14. emerytury?
- Ile wyniesie 14. emerytura?
- Czy czternasta emerytura seniora jest opodatkowana?
- Czy 14. emerytura wlicza się do dochodu seniora?
- Kiedy seniorom jest wypłacana 14. emerytura?
- Czy 14. emeryturę można zająć na poczet długów seniora?
Czym jest 14. emerytura?
14. emerytura to projekt, który polega na dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym skierowanym do emerytów oraz rencistów. Wprowadzono ją w 2021 roku. Z początku miała być to jednorazowa pomoc, oficjalnie motywowana chęcią zaradzenia skutkom trudnej sytuacji gospodarczej. Z uwagi na kryzys w przypadku kredytobiorców hipotecznych i skokowy wzrost inflacji zdecydowano, że i w tym roku seniorzy otrzymają dodatkowe roczne świadczenie pieniężne.
Niekiedy czternastą emeryturę określa się jako „drugą trzynastkę”, mimo że świadczenia nie są tożsame. Różni je m.in. sposób finansowania i termin wypłat. Trzynastkę przyznaje się w równej kwocie wszystkim uprawnionym świadczeniobiorcom. Z kolei przyznanie czternastki jest uwarunkowane progiem finansowym. Poza tym pierwsze z wymienionych świadczeń wypłaca się na początku roku, czternastka zaś trafia na konta obywateli w jego drugiej połowie.
Kto ma prawo do 14. emerytury?
Świadczeniobiorcy uprawnieni do pobierania 14. emerytury to ci:
- którym przyznano emeryturę,
- którym przyznano prawo do pobierania świadczeń długoterminowych wymienionych tutaj: renty (z tytułu niezdolności do pracy, socjalnej, rodzinnej czy szkoleniowej),
- którym przyznano emeryturę „Mama 4+” w ramach rodzicielskich świadczeń uzupełniających,
- mogący korzystać z nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych,
- pobierający świadczenie dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych,
- mogący korzystać ze świadczenia przedemerytalnego i zasiłków przedemerytalnych,
- którzy są emerytami i rencistami służb mundurowych (wojskowych).
Czternastka nie przysługuje prokuratorom ani sędziom w stanie spoczynku (formalnie nie mają oni statusu emeryta).
Bez względu na liczbę osób uprawnionych do świadczenia głównego, np. renty rodzinnej, przysługuje tylko jedna czternastka. Dodatkową emeryturę dzieli się i wypłaca w równych częściach wszystkim uprawnionym. Czternasta emerytura przysługuje osobom, które nie mają zawieszonego prawa do świadczenia podstawowego na 31 lipca 2022 r. Wysokość ich comiesięcznego świadczenia nie może przekroczyć progu 4188,44 zł brutto.
Czy senior musi składać wniosek o przyznanie 14. emerytury?
Aby otrzymać 14 emeryturę, nie trzeba składać wniosku (ani o naliczenie czternastki, ani o wypłatę). ZUS bądź KRUS przelewa środki automatycznie wszystkim uprawnionym w należnej im wysokości.
Ile wyniesie 14. emerytura?
W 2021 roku świadczenie wyniosło 1250,88 zł brutto, czyli 1022,30 zł netto. W 2022 roku czternasta emerytura wyniesie 1338,44 zł brutto (1217,98 zł „na rękę”). Jest ona równa wysokości najniższej emerytury wypłacanej w danym roku kalendarzowym. Pełną kwotę otrzymują wyłącznie ci emeryci bądź renciści, których świadczenie podstawowe nie przekroczy 2,900 zł brutto. W przypadku przekroczenia tej wartości wysokość czternastej emerytury pomniejsza się o różnicę między wysokością renty albo emerytury a kwotą 2,900 zł: w myśl zasady „złotówka za złotówkę”. Kwota dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego musi wynieść minimum 50 zł.
Czy czternasta emerytura seniora jest opodatkowana?
Początkowo czternaste emerytury były świadczeniem opodatkowanym (oskładkowanym) na powszechnych zasadach. Świadczeniobiorców, którzy pobiorą czternastkę w 2022 roku, zwalnia się z podatku dochodowego. To rozwiązanie będące kontynuacją trendu polegającego na wprowadzeniu emerytur bez podatku. W związku z tym świadczenie obciąża jedynie składka zdrowotna w wysokości 120,46 zł.
Czy 14. emerytura wlicza się do dochodu seniora?
Oficjalnym założeniem, które leży u podstaw dodatkowych świadczeń w postaci czternastej emerytury, jest poprawa sytuacji finansowej emerytów i rencistów. Tym samym czternasta emerytura nie wlicza się do dochodu. Dzięki temu jej otrzymanie nie pozbawia seniora prawa do dodatków i zasiłków, których przyznanie jest uzależnione od wysokości dochodu.
Kiedy seniorom jest wypłacana 14. emerytura?
W przypadku 14. emerytury w 2021 roku świadczenie było wypłacane wraz z listopadowymi rentami i emeryturami. W tym roku będzie inaczej. Standardowo czternastki ZUS-u wypłaci w terminie od 25 sierpnia do 20 września: 1, 5, 6, 10, 15 i 20 dnia miesiąca. We wrześniu dodatkowe świadczenie dostaną osoby otrzymujące zasiłki i świadczenie przedemerytalne oraz byli pracownicy sektora mundurowego. Do osób pobierających świadczenia z KRUS-u czternastka trafi w październiku.
Czy 14. emeryturę można zająć na poczet długów seniora?
Z informacji udostępnionych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wynika, że 14. emerytura jest wolna od zajęć komorniczych.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.