Dieta przy zakrzepicy – co jeść i jak ułożyć jadłospis?

Po 60. roku życia wzrasta ryzyko wystąpienia zakrzepicy – naturalny proces starzenia się organizmu może niekorzystnie wpływać na funkcjonowanie układu krążenia. Dodatkowymi czynnikami zagrożenia są siedzący tryb życia czy choroby współistniejące, które często towarzyszą seniorom. Są to np. problemy z sercem czy nadwaga. Warto więc mieć świadomość, jak zapobiegać powstawaniu zakrzepów. W naszym artykule podpowiadamy co jeść i na co zwrócić szczególną uwagę przy zakrzepicy żył.

Kilka słów o zakrzepicy

Zanim przejdziemy do wyjaśnienia, co jeść przy zakrzepicy, postaramy się zdefiniować czym jest ta dolegliwość. Otóż, według specjalistów, zakrzepica to żylna choroba zakrzepowo zatorowa.

Według teorii Virchowa, czyli niemieckiego patologa i antropologa, czynniki, które zwiększają ryzyko zakrzepicy to:

• zmiany w składzie krwi, które prowadzą do zwiększonej agregacji płytek krwi,
• zaburzone funkcje śródbłonka – te są spowodowane zazwyczaj czynnikami zewnętrznymi,
• zaburzenia przepływu krwi w naczyniach krwionośnych – może to być spowodowane np. uciskiem na naczynia żylne.

Żylna choroba jest więc niebezpieczna, bo nieleczona prowadzi do poważnych powikłań, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Przy zakrzepicy dieta jest zatem bardzo ważna. Podobnie jak cykliczne badania i konsultacje lekarskie.

Dieta przy zakrzepicy

Odpowiednio dobrana dieta przy zakrzepicy żylnej lub tętniczej ma kluczowe znaczenie dla zdrowia. Przede wszystkim jest w stanie wpłynąć na poziom cholesterolu, ciśnienie krwi, wagę ciała i na ogólny stan organizmu. Utrzymywanie tych parametrów na prawidłowym poziomie zapobiega powstawaniu kolejnych skrzepów i zmniejsza ryzyko wystąpienia groźnych dla zdrowia i życia powikłań, takich jak np. zawał serca czy udar mózgu Z tego względu warto wziąć pod lupę swój dotychczasowy sposób żywienia i zorientować się, jak powinna wyglądać dieta przeciw zakrzepicy oraz jakie składniki odżywcze przy zakrzepicy zaleca dietetyk.

Co ważne, plan żywienia wcale nie musi być skomplikowany, a produkty drogie i trudnodostępne. Do ułożenia codziennego menu dla osób starszych ze zdiagnozowaną zakrzepicą lub dla tych, którzy chcą zmniejszyć ryzyko rozwoju zakrzepicy, wystarczą podstawowe, naturalne składniki, które wspomagają prawidłowy przepływ krwi. Warto wybierać pokarmy o obniżonej zawartości tłuszczu, zielone warzywa (posiadają błonnik pokarmowy) czy pełnoziarniste produkty zbożowe.

Co jeść przy zakrzepicy żył, a czego unikać?

Dieta przeciw zakrzepicy niewiele odbiega od zasad zdrowego żywienia. Niemniej, warto mieć świadomość, że niektóre produkty mogą pogarszać stan zdrowia. Jakie konkretnie? Przede wszystkim, niekorzystnie na stan zdrowia może wpływać nadmiar soli. Przyprawa, chociaż lubiana i często stosowana w tradycyjnej, polskiej kuchni, to jednak potrafi zwiększyć ciśnienie krwi. To z kolei prowadzi do problemów z krążeniem i jest groźne przy zdiagnozowanej zakrzepicy.

Czego jeszcze unikać? Dieta na zakrzepy wyklucza lub ogranicza niektóre składniki i używki.

• Napoje kofeinowe – oczywiście jedna kawa wypita w ulubionym towarzystwie jeszcze nikomu nie zaszkodziła, ale już codzienne spożywanie może niekorzystnie wpływać na układ krążenia. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku czarnej herbaty. Natomiast napoje energetyczne, które również zawierają kofeinę specjaliści rekomendują całkowicie wykluczyć z diety. Dla osób starszych mogą być szczególnie niebezpieczne, Przy zakrzepicy seniorów zaleca się więc całkowitą rezygnację z takich specyfików.

• Alkohol – tak, jak w przypadku innych chorób, również przy zakrzepicy alkohol nie jest wskazany – niezależnie od tego pod jaką postacią jest spożywany, wpływa na gęstość i krzepliwość krwi. Spożycie alkoholu jest całkowicie zakazane, w przypadku leczenia farmakologicznego. Leki przeciwzakrzepowe mogłyby bowiem wejść w interakcję z alkoholem i stanowić zagrożenie dla zdrowia seniora. Specjaliści mają też podobne zdanie na temat innych używek, takich jak np. palenie papierosów.

Czego jeszcze unikać przy zakrzepicy?

• Tłuszcze trans – dieta na zakrzepicę powinna być uboga w tłuszcze, które mogą zwiększać poziom złego cholesterolu. Takie występują najczęściej w przetworzonej żywności typu fast food, chipsach itd.

• Tłuszcze nasycone – niesprzyjające osobom z zakrzepicą są również tłuszcze obecne w mięsach czy w smażonych potrawach. Zdecydowanie lepszym pomysłem będą oleje roślinne

• Sok grejpfrutowy i inne produkty na bazie tego owocu – spożywanie grejpfruta może wpływać na działanie przyjmowanych leków i zwiększać ich stężenie we krwi. Lepiej więc wybrać inne owoce lub skonsultować tę kwestię ze specjalistą, który podpowie, czy w konkretnym przypadku dieta przeciwzakrzepowa powinna zawierać te owoce.

Wymieniliśmy całą listę produktów, których warto unikać. Zatem, jak wygląda prawidłowa dieta na zakrzepicę żył? Przede wszystkim specjaliści ds. żywienia polecają zwiększenie ilości błonnika, który jest bardzo ważny dla układu serca i krążenia, a dodatkowo wpływa na poprawne działanie układu trawiennego. Wskazane jest więc spożywanie warzyw, pełnoziarnistych produktów zbożowych, strączków czy nasion. Do codziennego menu warto też włączyć inne produkty.

Produkty wskazane przy zakrzepicy

Dieta przeciwzakrzepowa powinna być bogata w witaminy, które zmniejszają ryzyko zakrzepicy. Dzięki nim krzepnięcie krwi przebiega prawidłowo. Są to np. witamina e, witaminy grupy b czy źródła witaminy k. Kluczowe jest też pilnowanie, by indeks glikemiczny spożywanych posiłków był jak najniższy. Co jeść przy zakrzepicy żył?

• Zdrowe źródła białka – dieta na zakrzepicę powinna być bogata w tłuste ryby morskie (najlepiej te, zawierające dużo kwasów omega 3 – makrele, łososie, śledzie). Polecane też jest chude mięso drobiowe. W wegetariańskiej wersji można zastosować tofu czy rośliny strączkowe, takie jak fasola, groch czy ciecierzyca.

• Len, olej lniany i nasiona chia – są bogate w błonnik i kwasy omega-3 (wielonienasycone kwasy tłuszczowe) czyli w składniki, które poprawiają krążenie krwi. Dietetycy polecają dodawanie nasion chia do codziennych posiłków, np. do jogurtu na śniadanie czy jako posypkę na pełnoziarniste pieczywo.

• Zdrowe tłuszcze, występujące w orzechach, nasionach czy awokado. Dobrym pomysłem będzie też stosowanie olejów roślinnych jakim jest olej lniany, oliwa z oliwek czy olej rzepakowy.

• Owoce – dieta przy zakrzepicy żył głębokich powinna zawierać także owoce bogate w antyoksydanty i witaminę C. Takie jak cytrusy, kiwi, jagody czy maliny. A co z bananami? Te owoce stanowią źródło węglowodanów, więc wiele osób zastanawia się nad ich spożyciem lub nawet szuka w sieci hasła „banany a zakrzepica”. Nie istnieją jednak żadne medyczne powody do zmartwień. Owoce te posiadają sporo potasu, który może być korzystny dla układu sercowo-naczyniowego. Kluczowe jest tylko zachowanie umiaru w ich spożyciu.

• Zielone warzywa – takie jak kapusta włoska, szpinak, brokuły.

Dobrze zbilansowana dieta działa ochronnie i pełni ważną rolę w zapobieganiu choroby. Jak potwierdzają liczne badania, osoby ze znaczną zachorowalnością rzadko kiedy stosowały się do wskazówek dietetyków.

Zioła i siemię lniane przy zakrzepicy

Siemię lniane i niektóre zioła mogą być używane jako elementy diety wspomagającej zdrowie serca i układu krążenia. Jednak ich stosowanie w przypadku zakrzepicy powinno być ostrożne i skonsultowane z lekarzem.

• Siemię lniane a zakrzepica – nasiona spożywane w postaci proszku czy naparów pozytywnie wpływają na funkcjonowanie układu pokarmowego. Siemię lniane jest bowiem doskonałym źródłem błonnika, który działa na jelita niczym miotełka. Z kolei szybsze trawienie ma przełożenie na aspekty, związane z zakrzepicą. Długotrwałe problemy z wypróżnianiem zwiększają ryzyko powstawania skrzepów. Inną zaletą siemienia lnianego jest to, że posiada ono kwas alfa-linonelowy, który pomaga w regulowaniu procesów zapalnych i krzepnięcia krwi.

Przeczytaj także

Dieta przy zakrzepicy – co jeść i jak ułożyć jadłospis?

• Zioła – niektóre zioła, takie jak czosnek, imbir, kurkuma i kłącze arcydzięgla, są tradycyjnie używane ze względu na właściwości przeciwpłytkowe, przeciwzapalne i przeciwutleniające. Mogą one być używane jako dodatki do diety wspomagającej zdrowie serca i układu krążenia. Jednak, tak jak w przypadku siemienia lnianego, o ich stosowanie warto dopytać specjalistę. Ten zwróci szczególną uwagę na obecny stan zdrowia pacjenta i przyjmowane przez niego leki.

Przykładowy jadłospis przy zakrzepicy

Jak już wspominaliśmy, dieta przy zakrzepicy kończyn dolnych lub innej odmianie schorzenia, wcale nie musi być wyszukana i droga. Wystarczą podstawowe, proste produkty – trzeba tylko umiejętnie je połączyć. Zatem, co jeść, by ograniczyć negatywne skutki choroby?

Poniżej załączamy przykładowy jadłospis przy zakrzepicy. Do każdego posiłku podaliśmy po trzy propozycje posiłków, które mają działanie przeciwzakrzepowe.

Zakrzepica żył głębokich dieta

Śniadanie:

• Omlet z warzywami (np. szpinak, papryka, pomidory) i szczyptą sera feta.
• Pełnoziarniste tosty z awokado i pomidorem.
• Koktajl ze szpinakiem, bananem, jagodami i mlekiem roślinnym.

Drugie śniadanie:

• Jogurt naturalny z orzechami i pokrojonymi owocami. W sezonie zimowym warto użyć suszonych owoców. Można przygotować masę jogurtową na bazie mrożonych owoców z dodatkiem płatków owsianych.
• Kanapki z chudym mięsem drobiowym, sałatą i awokado. Tutaj ważne jest to, by wykorzystać węglowodany złożone – kanapki powinny być z ciemnego pieczywa.
• Świeże owoce sezonowe.

Obiad

• Pieczony łosoś z sosem z ziół, gotowanymi szparagami i kaszą gryczaną.
• Kurczak grillowany z warzywami na parze i pieczonymi ziemniakami. Zamiast ziemniaków można zastosować makarony pełnoziarniste.
• Sałatka z ciecierzycą, pomidorami, ogórkiem i marynowanym łososiem.

Podwieczorek

• Marchewki i seler naciowy z hummusem.
• Orzechy i suszone owoce.
• Awokado z plasterkami pomidora na kawałku pełnoziarnistego chleba.

Kolacja

• Zupa warzywna z czerwoną soczewicą. Przyda się też natka pietruszki, którą można urozmaicić zupę.
• Tofu smażone z warzywami na patelni i brązowym ryżem.
• Sałatka grecka z dodatkiem oliwek, fetą i mieszanką sałat.

Przekąski

• Kawałki papryki czerwonej z hummusem.
• Bakłażan pieczony z sosem pomidorowym.
• Plastry jabłka z masłem orzechowym.

Przedstawiona propozycja zawiera ważne składniki mineralne, które pozytywnie wpływają na naczynia krwionośne. Oczywiście, inna dieta bogata w kwasy omega, witaminy grupy b czy witaminę k, też może być stosowana przy zakrzepicy.

Edyta Gąsior

Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej. Lubi obserwować otaczającą rzeczywistość i dzielić się swoimi spostrzeżeniami. W Seniore jest odpowiedzialna za wysokiej jakości treści dla osób w wieku 50+.