Leczenie fizykoterapeutyczne można realizować różnymi sposobami. Jednym z nich jest wykorzystywanie naturalnych surowców w postaci gazów zdrojowych czy wód mineralnych. Na czym dokładnie polega balneoterapia, z której chętnie korzystają sanatoria?
Czym jest balneoterapia?
Balneoterapia to dziedzina fizjoterapii, nazywana także medycyną fizykalną bądź przyrodolecznictwem. Opiera się na wykorzystaniu w procesie leczniczym surowców naturalnych, peloidów czy wód mineralnych oraz skoncentrowanym czerpaniu z walorów klimatycznych okolicy (temperatury, ciśnienia itp.).
Mimo że balneoterapia to samodzielna dyscyplina, najczęściej jest stosowana jako uzupełnienie innych form leczenia. Dzięki takiemu skojarzeniu poziom rehabilitacji wzrasta i zwiększają się rokowania co do skuteczności terapii.
Z balneoterapii często czerpie branża kosmetologiczna, gdyż wody mineralne są cenną bazą do hipoalergicznych produktów, jak maski czy toniki. Kuracje borowinowe mają właściwości rozgrzewające, przeciwzapalne i regenerująco-oczyszczające. Borowina jest wykorzystywana w zabiegach wyszczuplających i antycellulitowych. Stymuluje skórę i poprawia mikrokrążenie, pobudza procesy metaboliczne. Alternatywą dla borowiny jest glinka pochodzenia wulkanicznego połączona z wodą siarczkową, w skład której wchodzą głównie krzemiany sodu, glinu, potasu i wapnia, glony i drobnoustroje specyficzne dla danego środowiska.
Celem zabiegów balneoterapeutycznych jest poprawienie sprawności ogólnoustrojowej poprzez pobudzenie mechanizmów adaptacyjnych i regulacyjnych.
Jakie są formy balneoterapii?
Wśród wielu rodzajów balneoterapii wyróżniamy takie formy jak:
Aerozoloterapia
Inhalacje polegają na wprowadzeniu mieszaniny gazu do układu oddechowego i są polecane osobom cierpiącym na przewlekłe problemy z drogami oddechowymi.
Krenoterapia
Jest formą kuracji pitnej mieszankami z zawartością wody i związków mineralnych działających ogólnoustrojowo. Z jej moczopędnych właściwości korzysta się w leczeniu schorzeń układu moczowego i żółciowego. Dzięki temu, że rozmiękcza zmineralizowane złogi koi stany zapalne. Jest popularna w zatruciach i nadkwasocie, leczeniu nadciśnienia oraz chorób wątroby i miażdżycy.
Hydroterapia
Hydroterapia bazuje na wykorzystywaniu składu, ciepła i ciśnienia wody do zabiegów leczniczych. Woda powinna być pozbawiona zanieczyszczeń chemicznych i mieć temperaturę nie mniejszą niż 20 stopni Celsjusza. Dla wzmocnienia efektu terapeutycznego woda jest wzbogacana mieszanką mineralną dostosowaną do potrzeb pacjenta. W zabiegach przyrodoleczniczych wykorzystywane są wody:
- słone,
- chlorkowo-sodowe,
- siarczkowo-siarkowodorowe,
- wodorowęglanowe alkaliczne,
- wody niskozmineralizowane,
- szczawy.
Kąpiele solankowe przydają się w rekonwalescencji chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa, przewlekłym zapaleniu stawów, walce ze stwardnieniem rozsianym, bezsennością czy nerwobólami. Z kąpieli kwasowęglowej można skorzystać w stanach pozawałowych. Kąpiele radoczynne zaś pozytywnie wpływają na stawy i układ krążenia. Technicznym sposobem hydroterapii jest irygacja polegająca na płukaniu naturalnych jam ciała.
Tradycyjną balneoterapię i hydroterapię różni fakt, że ta druga opiera się na działaniu zwykłej wody gospodarczej o minimalnej temperaturze 8 stopni Celsjusza. W hydroterapii nie leczy się wziewnie i nie stosuje picia wody.
Wskazania do balneoterapii
Głównymi wskazaniami do zabiegów balneoterapii są:
- przewlekłe schorzenia narządu ruchu,
- nerwobóle,
- miażdżyca,
- migrena,
- cukrzyca,
- astma i niektóre choroby układu oddechowego,
- bielactwo,
- nerwice,
- depresja,
- stwardnienie rozsiane,
- choroby reumatyczne,
- chroniczne zmęczenie,
- menopauza,
- zaburzenia rytmu dobowego,
- bóle mięśni i stawów,
- zaburzenia krążenia krwi,
- upośledzenie odporności,
- nadciśnienie tętnicze I i II stopnia,
- niektóre choroby dermatologiczne,
- niektóre schorzenia ginekologiczne,
- łuszczyca.
Uzupełnienie niedoborów mineralnych szczególnie przydatne może być w sytuacji towarzyszącego Ci przewlekłego zmęczenia, problemów ze skórą czy dolegliwościami ze strony stawów. Kąpiele lecznicze i gazy lecznicze dobrze sprawdzają się zwłaszcza w przypadku chorób o charakterze przewlekłym.
Przeciwwskazania do balneoterapii
Wśród przeciwwskazań do balneoterapii wyróżniamy:
- choroby zakaźne i pasożytnicze,
- zaburzenia rytmu serca,
- nadciśnienie tętnicze III stopnia,
- niewydolność wątroby,
- nietrzymanie moczu,
- niektóre choroby niedokrwienne serca,
- padaczkę,
- uzależnienia od alkoholu i substancji psychoaktywnych,
- skazy krwotoczne,
- nowotwory,
- ciążę i okres karmienia,
- choroby psychiczne w zaawansowanym stadium.
Balneoterapia i talasoterapia
Balneoterapia często bywa łączona z talasoterapią czerpiącą z walorów obszarów nadmorskich. Szczególne znaczenie dla kondycji człowieka przypisywane jest Morzu Śródziemnemu i Morzu Martwemu, jednak pobyt nad Bałtykiem także może przynieść wymierne korzyści. Łącząc balneo- i talasoterapię, do zabiegów odnowy biologicznej wykorzystuje się wodę morską, piasek i muł, a także algi i masę perłową.
Kto może prowadzić balneoterapię?
Mimo że balneoterapia jest znana głównie jako jedna z sanatoryjnych metod leczniczych, można korzystać z niej także poza uzdrowiskami. Balneoterapia jest prowadzona w placówkach medycznych, szpitalach i poradniach.
Jeśli uzyskasz skierowanie na zabiegi, będziesz mógł skorzystać z nich bezpłatnie, w innym przypadku konieczne będzie wniesienie opłaty.
Nad przebiegiem leczenia czuwa lekarz balneolog, który jest specjalistą klinicznym, np. pulmonologiem. Zabiegi w postaci kompresów wykonują wykwalifikowani terapeuci wspomagani asystą pielęgniarek. Balneolog raczej bezpośrednio nie uczestniczy w terapii, jednak jego zadaniem jest stałe monitorowanie kuracji.
Podsumowując, leczenie za pomocą kąpieli w wodach mineralnych i termalnych jest naturalną i skuteczną metodą poprawy samopoczucia. Złagodzenie bólu, poprawa krążenia, redukcja stresu, a także pomoc w leczeniu różnych schorzeń skórnych i mięśniowo-szkieletowych – to wszystko jest możliwe do osiągnięcia dzięki balneoterapii, co czyni ją idealną opcją nie tylko dla osób poszukujących ulgi w dolegliwościach zdrowotnych, ale także dla tych, którzy chcą odprężyć się i zregenerować siły w naturalnym, kojącym środowisku.