Czy zdarza Ci się unikać miejsc publicznych? Odczuwasz niepokój, przebywając w tłumie? Eksperci szacują, że agorafobia dotyczy około 1-2 proc. populacji na świecie. Artykuł na temat agorafobii pomoże Ci zrozumieć przyczyny i sposoby jej zwalczania. Przeczytaj, jak pokonać lęk przed przestrzenią!
Spis treści
Co to jest agorafobia?
Agorafobia jest zaburzeniem lękowym przeciwnym do klaustrofobii, charakteryzującym się poczuciem niepokoju lub paniki w sytuacjach, które mogą prowadzić do unikania miejsc, z których trudno jest uciec lub uzyskać pomoc. Osoby z agorafobią boją się otwartej przestrzeni, tłumów ludzi i sytuacji, w których czują się uwięzione. Często unikają jazdy samochodem – także korzystania z transportu publicznego – oraz przebywania na dużych placach lub stadionach.
Czynniki rozwoju agorafobii
Czynniki ryzyka dla rozwoju agorafobii to:
- genetyka,
- uzależnienia,
- śmierć bliskiej osoby,
- zdarzenia traumatyczne,
- depresja lub inne zaburzenia emocjonalne czy zaburzenia natury psychicznej.
Agorafobia może wpływać negatywnie na życie osobiste i zawodowe poprzez ograniczenie funkcjonowania jednostki. Na szczęście istnieje wiele sposobów leczenia tego zaburzenia nerwicowego.
Objawy agorafobii
Chociaż nazwa tego zaburzenia może sugerować, że objawia się ono wyłącznie lękiem przed przestrzenią, tak naprawdę agorafobia to także ataki paniki i lęk przed sytuacjami społecznymi. Pierwsze objawy agorafobii, a jednocześnie te najczęściej występujące, to:
- lęk przed opuszczeniem domu,
- lęk przed sytuacjami, w których trudno o moralne wsparcie innych osób (tzw. bezpieczny punkt),
- odczuwanie silnego dyskomfortu fizycznego – np.: duszenie się itd.,
- unikanie miejsc publicznych z uwagi na strach przed uczuciem utraty kontroli lub brakiem pomocy w przypadku ataku paniki,
- pocenie się,
- zawroty głowy,
- uczucie drętwienia,
- uczucie lęku,
- kołatanie serca,
- drżenie ciała,
- rozmyślanie godzinami o problemach,
- gonitwa myśli.
Jak diagnozować agorafobię?
Diagnoza agorafobii jest trudna ze względu na podobieństwo objawów z innymi chorobami nerwowymi i psychicznymi. Pacjenci zwykle narzekają na uczucie duszenia oraz problemy z oddychaniem, które są częstym objawem również w innych schorzeniach, np. chorobach sercowo-naczyniowych lub astmie oskrzelowej. Zwykle diagnozę stawia lekarz specjalizujący się w zaburzeniach lękowych lub psychiatra po przeprowadzeniu rozmowy diagnostycznej oraz ewentualnym badaniu psychologicznym.
Terapie dla osób z agorafobią
Istnieje wiele różnych form terapii dla osób cierpiących na agorafobię. W leczeniu agorafobii kluczowa jest cierpliwość. Terapia poznawczo-behawioralna ma za zadanie identyfikować negatywne myśli i uczucia, a następnie wykorzystać techniki behawioralne do zmiany stosunku do sytuacji wywołujących lęk.
Możliwe jest również stosowanie farmakoterapii, która obejmuje przyjmowanie leków przeciwlękowych lub antydepresantów. Również wsparcie ze strony grup i organizacji leczących pacjentów z agorafobią może okazać się bardzo pomocne w pokonaniu tej przypadłości.
Jak kontrolować agorafobię w życiu codziennym?
Z uwagi na fakt, że agorafobicy często odczuwają niepokój w miejscach publicznych lub przestrzeniach zamkniętych jak sklepy czy transport publiczny – np. jazda koleją – izolują się od społeczeństwa (boją się opuszczać domu) i unikają sytuacji, które mogą wywołać u nich ataki paniki. To niestety znacznie utrudnia im funkcjonowanie na co dzień.
W przypadku agorafobii ważne jest skupienie uwagi na tym, by kontrolować objawy lękowe każdego dnia. Dobre nawyki są kluczowe do przezwyciężenia tego zaburzenia. Przykładem dobrego nawyku jest systematyczna relaksacja poprzez praktykę medytacji lub jogi i ćwiczeń oddechowych. Kolejnym sposobem jest stopniowe narażanie się na strach – proces zwany desensytyzacją polega na zapoznawaniu organizmu z coraz większymi stymulacjami prowadzącymi do pokonywania lęku. Zagłuszanie negatywnych myśli poprzez afirmację może pomóc w zwalczaniu agorafobii.
Partner z agorafobią a bliscy
Bliscy osób borykających się z agorafobią często mają problem ze zrozumieniem tego problemu i dotarcia do swojej partnerki/ partnera współmałżonka w trudnych chwilach. Jeśli jesteś bliskim osoby cierpiącej na agorafobię, ważne jest, by pokazywać empatię i otwartość na jej potrzeby wtedy, gdy potrzebuje ona wsparcia.
Podsumowując, agorafobia jest zaburzeniem, które może znacznie ograniczyć codzienne funkcjonowanie i obniżyć jakość życia. Na szczęście można z nią walczyć poprzez terapię behawioralną i, w niektórych przypadkach, farmakoterapię. Dzięki odpowiedniemu podejściu i determinacji osoby zmagające się z agorafobią mają szansę na stopniowe pokonywanie swoich lęków i pełny powrót do życia społecznego.
Miłosz Magrzyk
Jestem absolwentem Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, na kierunku ekonomia. Od kilku lat tworzę treści dla mediów online. Przygodę z dziennikarstwem rozpocząłem od pracy w lokalnym, miejskim portalu internetowym w Ostrowi Mazowieckiej – stolicy powiatu ostrowskiego na Mazowszu. Dziś piszę m.in. dla Bezprawnika.pl, Biotechnologii.pl i portalu Just Transiton Magazine. Wolny czas spędzam na przeglądaniu YouTube’a w poszukiwaniu ciekawostek o świecie zarówno dawnym, jak i współczesnym. Chętnie sięgam również po dobrą książkę – tak kryminał, jak i literaturę faktu.