W ostatnich latach temat sąsiedzkiej pomocy zyskał na znaczeniu, szczególnie w kontekście wsparcia dla osób starszych, samotnych i chorych. Wprowadzenie nowych przepisów dotyczących usług sąsiedzkich, które weszły w życie 1 listopada, ma na celu wspieranie tych osób w ich codziennym życiu. Sąsiedzka pomoc umożliwia im dłuższe pozostawanie w swoim środowisku.
Pomoc sąsiedzka staje się coraz ważniejszym tematem, zwłaszcza w kontekście starzejącego się społeczeństwa i rosnącej liczby osób, które nie mają bliskich krewnych w pobliżu. Wspólnota lokalna, w której sąsiedzi sobie pomagają, może odegrać kluczową rolę w codziennym życiu, zwłaszcza gdy mowa o osobach starszych, które nie zawsze mają dostęp do szerokiej sieci wsparcia rodzinnego. Niektóre pary nie mają dzieci albo ich bliscy wyjechali za granicę. Czy sąsiedzi mogą więc być „bliżsi niż rodzina”? Czy istnieją przepisy prawne, które regulują taką pomoc, i czy zmiany w prawie mogą wpłynąć na jej organizację?
Pomoc sąsiedzka – tradycja i współczesność
W wielu krajach tradycja wzajemnej pomocy sąsiedzkiej jest mocno zakorzeniona w społeczeństwach, szczególnie na wsiach, gdzie sąsiedzi często traktują się jak członkowie rodziny. Z biegiem lat, a szczególnie w miastach, kontakt międzysąsiedzki zaczął się zmieniać. Wzrost liczby osób samotnych, starzejące się społeczeństwo, a także szybki rytm życia sprawiają, że sąsiedzka pomoc staje się niezbędna.
Sąsiedzi mogą pomagać sobie nawzajem w różnych sprawach – od zakupów, przez transport, po pomoc w codziennych obowiązkach, takich jak zakupy, wyprowadzanie psa, opieka nad dziećmi czy starszymi członkami rodziny. Współczesne wyzwania, takie jak choroby przewlekłe, czy niepełnosprawność, coraz częściej sprawiają, że sąsiedzi stają się pierwszym wsparciem w trudnych chwilach.
Czym jest pomoc sąsiedzka?
Pomoc sąsiedzka to forma wsparcia, która może obejmować różnorodne usługi, takie jak:
- Drobne zabiegi pielęgnacyjne – pomoc w codziennych czynnościach, które nie wymagają specjalistycznej wiedzy.
- Zakupy i gotowanie – pomoc w przygotowywaniu posiłków oraz robieniu zakupów.
- Towarzystwo i rozmowa – wsparcie emocjonalne poprzez wspólne spędzanie czasu.
Celem tej formy pomocy jest nie tylko zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, ale także budowanie relacji międzyludzkich i poczucia bezpieczeństwa w lokalnej społeczności.
Nowe przepisy prawne a pomoc sąsiedzka
W Polsce coraz częściej mówi się o tym, by stworzyć formalne mechanizmy wspierania sąsiedzkiej pomocy. W 2022 roku rząd uchwalił tzw. Program „Sąsiedzkie wsparcie”, który wprowadza zmiany dotyczące aktywizacji sąsiadów w pomaganiu sobie nawzajem, szczególnie w kontekście osób starszych lub z ograniczeniami fizycznymi.
Program ten zachęca do tworzenia grup wsparcia i organizowania spotkań, w których mieszkańcy bloków czy osiedli mogą dzielić się obowiązkami i wspólnie pomagać w codziennym życiu. Dodatkowo, program ten umożliwia korzystanie z dofinansowań na takie inicjatywy, w tym organizowanie szkoleń czy warsztatów z zakresu udzielania pierwszej pomocy, czy opieki nad osobami starszymi.
Kto może korzystać z pomocy sąsiedzkiej?
Pomoc sąsiedzka skierowana jest głównie do:
- Osób starszych
- Osób samotnych
- Osób chorych, które nie wymagają jeszcze profesjonalnej opieki
Co istotne, mogą z niej korzystać także osoby, którymi opiekują się bliscy, co ma na celu odciążenie rodzin od codziennych obowiązków.
Jak działa system pomocy sąsiedzkiej?
W ramach nowego systemu każdy dorosły obywatel może stać się sąsiadem pomagającym innym. Wymaga to jednak spełnienia kilku warunków:
- Bycie pełnoletnim.
- Złożenie oświadczenia o zdolności fizycznej i psychicznej do świadczenia usług.
- Ukończenie szkolenia z zakresu pierwszej pomocy.
- Uzyskanie zgody osoby, którą będzie się opiekować oraz organizatora usług.
Korzyści z sąsiedzkiej pomocy
Zaletą sąsiedzkiej pomocy jest nie tylko wsparcie w codziennych obowiązkach, ale również budowanie więzi społecznych. Odpłatna pomoc sąsiada to korzyści dla obu stron. Wspólne działania zwiększają poczucie bezpieczeństwa i wspólnoty, co w efekcie prowadzi do zmniejszenia poczucia osamotnienia. Zwłaszcza dla osób starszych, które mogą borykać się z brakiem bliskich krewnych w pobliżu, pomoc sąsiedzka jest nieoceniona.
Wzajemna pomoc w prostych czynnościach, takich jak robienie zakupów, czy pomoc w organizacji czasu wolnego, może znacząco poprawić jakość życia. Ponadto, działania te wpływają na zwiększenie integracji społecznej na poziomie lokalnym, co może zapobiegać marginalizacji niektórych osób, zwłaszcza seniorów.
Czy sąsiedzi mogą zastąpić rodzinę?
Choć pomoc sąsiedzka w wielu przypadkach jest bardzo cenna, nie może ona całkowicie zastąpić roli rodziny. Sąsiedzi mogą oferować pomoc doraźną, ale nie mają obowiązków opiekuńczych, jak rodzina, i nie są w stanie zająć się osobą w sposób ciągły.
Warto jednak zauważyć, że w obliczu rosnącej liczby osób samotnych, a także w sytuacji, kiedy rodzina mieszka daleko lub nie jest w stanie pomóc, sąsiedzka pomoc staje się niezwykle istotnym wsparciem. Często sąsiedzi stają się tymi, którzy dbają o codzienne potrzeby, zapewniając poczucie bezpieczeństwa i obecności.
Znaczenie relacji sąsiedzkich
Współczesne społeczeństwo zmaga się z problemem izolacji i braku kontaktów międzyludzkich. Izabela Szalewska, pedagog i terapeutka, zauważa, że dawniej sąsiedzi pełnili ważną rolę w życiu lokalnym, a ich obecność dawała poczucie bezpieczeństwa. Dziś jednak wiele osób nie zna swoich sąsiadów, co utrudnia budowanie wspólnoty.
Olga Haller zwraca uwagę na to, że współczesny styl życia oraz natłok obowiązków sprawiają, że ludzie rzadziej angażują się w relacje sąsiedzkie. Mimo to istnieje potrzeba bliskości i wspomagania się nawzajem; potrzeba ta znajduje swoje ujście w innych formach kontaktu społecznego, takich jak media społecznościowe.
Zobacz także
Jakie są wymagania, które musi spełnić osoba chcąca świadczyć pomoc sąsiedzką?
Osoba chcąca świadczyć pomoc sąsiedzką musi spełnić szereg wymagań określonych w przepisach dotyczących usług sąsiedzkich, które weszły w życie 1 listopada 2023 roku. Oto kluczowe kryteria:
Wymagania dla świadczenia usług sąsiedzkich
- Wiek: Osoba musi mieć ukończony 18. rok życia.
- Brak pokrewieństwa: Nie może być małżonkiem, członkiem rodziny ani krewnym w linii prostej osoby, na rzecz której świadczy usługi.
- Zdolność psychofizyczna: Musi oświadczyć, że jest zdolna do świadczenia usług pod względem psychofizycznym i zdrowotnym.
- Miejsce zamieszkania: Powinna mieszkać w najbliższej okolicy osoby, dla której usługi są świadczone.
- Szkolenie: Wymagana jest ukończenie szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy.
- Akceptacja: Osoba musi być zaakceptowana przez beneficjenta usług oraz organizatora usług sąsiedzkich.
Dodatkowe informacje
- Osoby świadczące pomoc sąsiedzką powinny mieć możliwość złożenia oświadczenia dotyczącego ich zdolności do wykonywania tych usług, a także mogą być poddane ocenie przez pracowników Ośrodków Pomocy Społecznej.
- Gminy mogą dodatkowo określać szczegółowe zasady dotyczące przyznawania i organizacji tych usług, co może obejmować różne formy współpracy z organizacjami społecznymi. Te wymagania mają na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa zarówno dla osób korzystających z pomocy, jak i dla tych, którzy ją świadczą.
Sąsiedzka pomoc – wsparcie dla potrzebujących
Sąsiedzka pomoc to nie tylko forma wsparcia dla osób potrzebujących; to również sposób na odbudowanie relacji międzyludzkich i tworzenie silniejszych więzi w lokalnych społecznościach. W obliczu rosnącej izolacji społecznej warto przypomnieć sobie o sile sąsiedztwa i wzajemnej pomocy. Sąsiad może zaoferować pomoc w codziennych obowiązkach, ale także monitorować samopoczucie czy zdrowie osoby, którą się opiekuje. Współpraca między mieszkańcami może przyczynić się do stworzenia bardziej przyjaznego i bezpiecznego środowiska dla wszystkich.
Z rosnącym zapotrzebowaniem na wsparcie w codziennym życiu, sąsiedzka pomoc może odegrać kluczową rolę, zwłaszcza w obliczu starzejącego się społeczeństwa. Nowe przepisy, jak Program „Sąsiedzkie wsparcie”, mogą przyczynić się do systematycznego włączania tej formy pomocy do struktury społecznej, ułatwiając organizację i finansowanie takich działań. Taka forma pomocy ma duże znaczenie zarówno w mieście, jak i dla seniorów na wsi. Choć sąsiedzi nie zastąpią rodziny, to ich pomoc, szczególnie w kryzysowych momentach, może okazać się nieoceniona, a sama sąsiedzka więź może stać się fundamentem lokalnej społeczności. Często taka forma wsparcia pozwala seniorowi pozostać we własnej przestrzeni, zamiast mieszkać w domu seniora.
Z wykształcenia i zamiłowania polonistka, z pasją zgłębiająca tajniki fotografii, marketingu i UX. Serce zostawia nad morzem i w podróżach, które są jej źródłem inspiracji. W Seniore odpowiedzialna za projekty dedykowane osobom 50+.
-
Kategoria:Relacje
-
Data publikacji:24 listopada, 2024
-
Ostatnia aktualizacja:28 lis 2024