Odpłatna pomoc sąsiedzka – nowa forma wsparcia seniorów

Od 1 listopada 2023 roku w Polsce weszły w życie przepisy zwiększające możliwości świadczenia usług sąsiedzkich. Ta nowa forma pomocy społecznej ma na celu poprawę jakości życia osób starszych i samotnych. Wprowadzone rozwiązanie ma wypełnić lukę w systemie opieki, oferując wsparcie osobom, które nie wymagają jeszcze profesjonalnej opieki, ale potrzebują pomocy w codziennych czynnościach.

Czym jest i kogo obejmie sąsiedzka pomoc?

Pomoc sąsiedzka to świadczenie pomocy społecznej o charakterze opiekuńczym, organizowane w miejscu zamieszkania beneficjenta. Głównym celem tej inicjatywy jest utrzymanie mieszkańca jak najdłużej w jego własnym środowisku, gdzie czuje się bezpiecznie i może uczestniczyć w życiu lokalnym.

Czas na życiowe zmiany? Zapisz się i rusz do przodu!

Tego nie możesz przegapić. Zapisz się do naszego newslettera, a raz w tygodniu wyślemy Ci TOP3 tematy o relacjach, rozwoju i pasji. Zupełnie za darmo!

WojewództwoDolnośląskieKujawsko-pomorskieLubelskieLubuskieŁódzkieMałopolskieMazowieckieOpolskiePodkarpackiePodlaskiePomorskieŚląskieŚwiętokrzyskieWarmińsko-mazurskieWielkopolskieZachodniopomorskie

Akceptuję Regulamin

Sprawdź, pozostałe publikacje o zagadnieniach prawnych!

Sąsiedzka pomoc skierowana jest przede wszystkim do:

• osób samotnych,
• osób starszych,
• osób chorych,
• osób, które nie wymagają jeszcze pomocy wykwalifikowanych opiekunów.

Z tej formy realizacji usług opiekuńczych mogą skorzystać również osoby, którymi opiekują się bliscy. Ma to na celu odciążenie członków rodziny w ich codziennych obowiązkach. Ustawa definiuje osobę samotną jako tę, która samotnie prowadzi gospodarstwo domowe, nie znajduje się w związku małżeńskim i nie posiada krewnych w linii prostej.

Gminy mają możliwość rozszerzenia katalogu osób uprawnionych do korzystania z usług sąsiedzkich. Mogą one zadecydować, że pomoc będzie przysługiwać także osobom, których rodzina, w tym osoby wspólnie zamieszkujące, nie mogą zaoferować wystarczającego wsparcia.

Domy opieki

Złota jesień życia

Sanatoria

Odzyskaj witalność

Miejsca

Jest jeszcze wiele do zobaczenia

WKRÓTCE

Znajdź pracę

Otwórz nowy rozdział

Kto może świadczenie usług sąsiedzkich?

Świadczenie usług sąsiedzkich nie wymaga specjalistycznego wykształcenia czy doświadczenia zawodowego. Niemniej jednak, osoba chcąca podjąć się tej roli musi spełnić kilka podstawowych warunków:

• ukończenie 18 roku życia,
• zamieszkiwanie w najbliższej okolicy osoby potrzebującej wsparcia,
• ukończenie szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy,
• złożenie oświadczenia o zdolności wykonania usługi pod względem psychofizycznym,
• uzyskanie akceptacji zarówno osoby, której ma pomagać, jak i organizatora usług sąsiedzkich.

Ważne ograniczenie: usług sąsiedzkich nie mogą świadczyć członkowie rodziny ani małżonek osoby potrzebującej wsparcia, nawet jeśli nie łączą ich więzi prawne.

Ustawodawca celowo nie wprowadził precyzyjnej definicji „sąsiedztwa”. W gminach wiejskich najbliższy sąsiad może być oddalony o kilka kilometrów, natomiast w miastach dobry sąsiad może mieszkać tuż obok. Elastyczność ta pozwala na dostosowanie programu do lokalnych warunków.

Warto przeczytać:

Oszustwo ubezpieczeniowe – kiedy grozi odpowiedzialność karna?

Oszustwo ubezpieczeniowe od lat spędza sen z powiek zarówno ubezpieczycielom, jak i organom ścigania. Choć wielu postrzega je jako sposób na…

Zakres czynności w ramach pomocy sąsiedzkiej

Usługi sąsiedzkie mają na celu zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych beneficjentów. Zakres usług sąsiedzkich obejmuje:

• nieskomplikowane czynności pielęgnacyjne, niewymagające specjalistycznej wiedzy,
• pomoc w zrobieniu zakupów,
• przygotowywanie posiłków,
• pomoc w sprzątaniu mieszkania,
• załatwianie codziennych spraw,
• zapewnienie kontaktów z otoczeniem, np. poprzez wspólne spacery czy rozmowy.

Usługi sąsiedzkie nie zastępują specjalistycznej opieki medycznej czy pielęgniarskiej. Ich celem jest raczej uzupełnienie systemu opieki i zapewnienie wsparcia w prostych czynnościach, które dla osób starszych lub chorych mogą stanowić wyzwanie.

Rola gminy w organizacji i finansowaniu usług

Główny ciężar organizacji i finansowania usług sąsiedzkich spoczywa na gminach. To one decydują o wprowadzeniu tej formy pomocy na swoim terenie oraz ustalają szczegółowe zasady jej funkcjonowania. Do zadań gminy należy:

• określenie warunków przyznawania usługi sąsiedzkiej,
• ustalenie wymiaru i zakresu świadczonej pomocy,
• opracowanie sposobu rozliczania wykonywanych usług (np. wolontariat, ryczałt, stawka godzinowa),
• ewentualne rozszerzenie grona osób uprawnionych do świadczenia pomocy,
• decyzja o ewentualnym przekazaniu organizacji usługi sąsiedzkiej organizacjom społecznym.

Finansowanie usług sąsiedzkich odbywa się z budżetu gminy. Jednak gminy mogą ubiegać się o dodatkowe wsparcie z programów rządowych, takich jak Korpus Wsparcia Seniorów, czy ze środków unijnych. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przewidziało na rok 2024 blisko 30 mln zł na realizację tego programu.

Korzyści i wyzwania nowego systemu wsparcia

Wprowadzenie odpłatnej pomocy sąsiedzkiej niesie ze sobą szereg potencjalnych korzyści:

• odciążenie formalnego systemu opieki społecznej,
• wzmocnienie więzi społecznych w lokalnych społecznościach,
• zapewnienie seniorom możliwości dłuższego pozostania we własnym środowisku,
• stworzenie nowych możliwości zarobkowych dla osób świadczonych usługi sąsiedzkie.

Jednakże, system ten stawia również przed gminami nowe wyzwania:

• konieczność opracowania szczegółowych zasad funkcjonowania usług sąsiedzkich,
• zapewnienie odpowiedniego finansowania,
• kontrola jakości świadczonych usług,
• koordynacja działań między różnymi podmiotami zaangażowanymi w opiekę nad seniorami.

Odpłatna pomoc sąsiedzka to innowacyjne rozwiązanie opierające się na lokalnej społeczności, które może znacząco poprawić jakość życia osób starszych i samotnych. Jej skuteczność będzie zależeć od zaangażowania gmin oraz aktywności lokalnych społeczności. Projekt ustawy zakłada, że pomoc będzie elastycznie świadczona, w zależności od dynamiki potrzeb beneficjentów. W większości przypadków forma podejmowania współpracy z opiekunami-sąsiadami będzie opierać się na umowie zlecenia.

Warto podkreślić, że wprowadzenie usług sąsiedzkich jest częścią szerszego planu rozwoju usług społecznych w Polsce. Celem jest zapewnienie odpowiedni poziom świadczenia usług osobom starszym i samotnym, przy jednoczesnym odciążeniu formalnego systemu opieki. Gminy będą miały możliwości dostosowania programu do lokalnych warunków. Mogą na przykład zdecydować, że usługi sąsiedzkie będą przyznawane w pierwszej kolejności osobom pozbawionym innych form opieki. Mogą też określić, czy pomoc ma obejmować pomoc w bardziej specjalistycznych czynnościach, czy skupiać się na prostą podstawową opiekę higieniczną.

Odpłatna pomoc sąsiedzka to obiecujące rozwiązanie, które może znacząco wpłynąć na poprawę jakości życia osób starszych i samotnych w Polsce. Jej skuteczność będzie zależeć od zaangażowania wszystkich stron: gmin, lokalnych społeczności oraz samych beneficjentów. Czas pokaże, czy ta forma wsparcia na stałe wpisze się w polski system pomocy społecznej.

Dominik Kaczor

Z wykształcenia inżynier, z zamiłowania człowiek od treści w sieci. Głową w Internecie, sercem w górach – Beskidzie Wyspowym, z którego pochodzi. W Seniore odpowiedzialny za projekty skierowane do osób 50+. Wierzy, że życiem można się cieszyć każdego dnia, bez względu na wiek.

• Kategoria:
  Prawo
• Data publikacji:
  5 stycznia, 2023
• Ostatnia aktualizacja:
  03 wrz 2024