Kiedy testament jest ważny? O czym trzeba pamiętać?

ważność testamentu seniora

Mimo że polskie prawo oferuje szereg rozwiązań w tym zakresie, wielu Polaków nie dokonuje sporządzenia testamentu. O czym powinien pamiętać senior, by dokument, który stworzy, był ważny?

Czym jest testament?

Testament jest jednostronną czynnością prawną, na mocy której spadkodawca, np. senior, osobiście rozrządza swoim majątkiem na wypadek śmierci. Robi to z zachowaniem szczególnej formy. Najprościej mówiąc: testament jest dokumentem, w którym spadkodawca umieszcza swoją ostatnią wolę i powołuje do spadku konkretne, wybrane przez siebie osoby bądź organizacje, jednocześnie modyfikując ustawowy krąg dziedziczenia.

Kiedy testament zwykły jest ważny?

Testament ważny, niezależnie od rodzaju, musi mieć wszystkie cechy wymagane przez przepisy. Jest ważny wtedy, gdy spadkodawca sporządził testament w całości pismem ręcznym. Oprócz tych już wyżej wskazanych niezbędne jest, aby testator-senior miał pełną zdolność do czynności prawnych i był świadomy swojego postępowania (na przykład nie cierpiał na zaniki pamięci). Nieważne są testamenty wspólne. Niedopuszczalne jest również sporządzenie testamentu przez pełnomocnika. 

Testament jest ważny, jeżeli:

  • spisano go w stanie, który nie wyłączył świadomego albo swobodnego powzięcia decyzji i wyrażenia woli,
  • nie powstał w wyniku błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod jego wpływem nie sporządziłby testamentu wykluczającego jego poszczególne postanowienia,
  • nie spisano go pod wpływem groźby.

Testament zwykły jest ważny tylko wtedy, gdy senior w całości sporządził go pismem odręcznym. Z kolei pod treścią oświadczenia figuruje podpis testatora. Najlepiej imię bądź imiona oraz nazwisko, choć dopuszcza się też ewentualność wyłącznie z nazwiskiem. Powinno się opatrzyć go datą. Jednak jeśli tak się nie stanie, a z treści będzie jednoznacznie wynikała wola testatora, brak daty nie poskutkuje unieważnieniem dokumentu. Pamiętajmy, że nawet najdrobniejsze odstępstwa od kanonu prawnego mogą skutkować łatwiejszym podważeniem ważności testamentu.

Kiedy testament szczególny jest ważny?

Testamenty szczególne są sporządzane w niestandardowych sytuacjach (wymuszających niezachowanie formy testamentu zwykłego) i rządzą się nieco odmiennymi prawami. W zależności od rodzaju są ważne, gdy zostały sporządzone w obecności dwóch świadków albo w obecności trzech świadków. Ponadto niekoniecznie muszą zostać sporządzone własnoręcznie. Czasami bowiem spadkodawca nie ma takiej możliwości. Wówczas testament zostaje spisany przez osobę upoważnioną, np. świadka, jego treść zostaje odczytana, a następnie opatrzona podpisami świadków i testatora. Gdy dolegliwości spadkodawcy nie pozwalają mu nawet się podpisać, w protokole należy umotywować, dlaczego w dokumencie brakuje podpisu testatora. Testament szczególny jest ważny wtedy, gdy w zależności od sytuacji zostanie złożony przed dowódcą albo zastępcą dowódcy statku morskiego bądź powietrznego lub sędzią wojskowym.

Jak długo ważny jest testament?

Testament nie ma „daty ważności”. Sporządzić testament można zarówno na kilka dni, jak i na wiele lat przed tym nim spadkodawca zmarł.

Kto bada ważność testamentu?

Obowiązek dokonania oceny, czy pozostawiony przez seniora testament notarialny (testament własnoręczny) bądź inny jest ważny, ciąży na sądzie rozpoznającym sprawę. Czynności prawnych sąd dokonuje, bazując na materiałach dostarczonych przez uczestników postępowania. To, czy dana osoba jest uprawniona do określonego majątku, ocenia też na podstawie dokumentów z urzędu. Sprawa jest tym poważniejsza, gdy choć jeden uczestnik postępowania zgłosi zastrzeżenia. Chodzi o wątpliwości co do tego, czy sporządzony testament jest ważny. I przedstawi dowody na poparcie swojego stanowiska. Badania ważności treści testamentu nie wyklucza nawet to, że akt ostatniej woli został spisany w obecności notariusza (w formie aktu notarialnego), zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów czy sporządzony w obecności świadków.

Ile czasu jest na unieważnienie testamentu?

Nieważności testamentu nie można udowodnić po upływie 3 lat od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności oświadczenia, i ogólnie po 10 latach od otwarcia spadku.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *